Απολυμένος της ΕΡΤ, δικηγόρος, βιοτέχνες και πρώην ποδοσφαιριστής σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης – Μπάνιο, φαγητό και μπουγάδα για μια… σταγόνα αξιοπρέπειας στην Ελλάδα του 21ου αιώνα
Επιχειρηματίες που τα έχασαν όλα, άνεργοι δικηγόροι, ακόμα και απολυμένοι από την ΕΡΤ και παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές που χτυπήθηκαν ανελέητα από την οικονομική κρίση και την αδιαφορία της Πολιτείας στέκονται στην ουρά για ένα ζεστό μπάνιο ή για να βάλουν τα ρούχα τους στο πλυντήριο! Αδυνατώντας να φροντίσουν οι ίδιοι την προσωπική τους υγιεινή, άνθρωποι που έχασαν τα πάντα από τη μια στιγμή στην άλλη δίνουν ραντεβού δύο φορές την εβδομάδα στα «λουτρά» των αστέγων και απόρων για να μπορέσουν να πλυθούν, να ξυριστούν και να πλύνουν τα ρούχα τους.
Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα περισσότερες από 20.000 ψυχές ζουν στον δρόμο υπό άθλιες συνθήκες προσπαθώντας να κρατηθούν ζωντανές μέσα στην παγωνιά ή στον καύσωνα, αφού έχουν στερηθεί τη στέγη και τους στοιχειώδεις κανόνες διαβίωσης. Ανθρωποι ανώνυμοι, που παλεύουν καθημερινά με νύχια και με δόντια, με την ελπίδα ότι θα ξημερώσει γι’ αυτούς μια καλύτερη μέρα. Ολοι τους παλεύουν για τα αυτονόητα, για ένα πιάτο φαγητό, μια κουβέρτα και ένα φιλόξενο μέρος για να κοιμηθούν… Αυτό που στερούνται όμως είναι η προσωπική τους υγιεινή.
Η πρωτοβουλία
Τη λύση δίνει μια ιδιωτική πρωτοβουλία, χάρη στην οποία άστεγοι, άποροι και άνθρωποι σε οικονομικό αδιέξοδο μπορούν να περιποιούνται τον εαυτό τους και να απολαμβάνουν ένα ζεστό μπάνιο. Στον αριθμό 14 της οδού Ευριπίδου φτάνουν καθημερινά δεκάδες άντρες και γυναίκες γνωρίζοντας ότι στα «λουτρά», τα οποία λειτουργούν στον όγδοο όροφο, θα βρουν ό,τι στερούνται. Και δεν είναι μόνο ηλικιωμένοι οι επισκέπτες των λουτρών, αλλά ακόμη και… νεογέννητα με τους γονείς τους! Οι εικόνες και οι μαρτυρίες που κατέγραψε η «Espresso» στις εγκαταστάσεις της κοινωνικής εθελοντικής κίνησης ιδιωτικής πρωτοβουλίας Καταφύγιο είναι γροθιά στο στομάχι.
Ηταν λίγο μετά τη 1.00 το μεσημέρι και ήδη στο Καταφύγιο γινόταν χαμός. Ανθρωποι κάθε ηλικίας, άντρες και γυναίκες, ακόμη και μικρά παιδιά που ζουν με τους γονείς τους στους δρόμους, είχαν σχηματίσει μια μεγάλη ουρά και περίμεναν υπομονετικά τη σειρά τους για να μπουν στα λουτρά ή να πλύνουν και να στεγνώσουν τα ρούχα τους στα δύο μεγάλα πλυντήρια – στεγνωτήρια που διαθέτει το σωματείο και έπειτα να απολαύσουν τον καφέ τους και ένα πιάτο φαγητό.
Ανάμεσά τους, και ένας πρώην αθλητής. «Είχα ξεκινήσει καριέρα στο ποδόσφαιρο και τα πήγαινα αρκετά καλά. Επαιζα στον Απόλλωνα Αθηνών και έπειτα πήρα μετεγγραφή στον Ολυμπιακό Βόλου» εξιστορεί ο Γεράσιμος Κυριαζής και συνεχίζει: «Επειτα έμπλεξα και τα παράτησα… Μπήκα στον Δήμο Αθηναίων και εργαζόμουν ως υπάλληλος ως και πριν από τέσσερα χρόνια. Μας απέλυσαν, μας έδιωξαν κι έτσι βρέθηκα άστεγος. Είμαι όμως σε πολύ καλύτερη κατάσταση από άλλους. Μένω στον ξενώνα του δήμου στη Μάρνη εδώ και λίγο καιρό και πλέον έρχομαι εδώ για να προσφέρω εθελοντική εργασία».
Λίγα μέτρα πιο πέρα κάθεται ένας από τους εκατοντάδες υπαλλήλους της ΕΡΤ που έχασαν τη δουλειά τους όταν το «μαύρο» κατέκλυσε τις οθόνες.
Για τρόφιμα
Δεν θέλει να μιλήσει. Στο Καταφύγιο πηγαίνει για να πάρει τρόφιμα, ρούχα και για ένα μπάνιο με ζεστό νερό. Ο ίδιος έχει σπίτι, αλλά έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση!
Χάρη στον πρόεδρο του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματείου Κωνσταντίνο Βιταλάκη, στον όγδοο όροφο του κτιρίου οι κάδοι των πλυντηρίων δουλεύουν ασταμάτητα. Κάθε μισή ώρα βγαίνει η μία πλύση και μπαίνει η άλλη. Οι άστεγοι πλένουν ό,τι έχουν και δεν έχουν, από ρούχα και σεντόνια μέχρι και υπνόσακους. Οσα μέχρι σήμερα θεωρούσε κάποιος δεδομένα εδώ αναθεωρούνται…
Οι εθελοντές του καταφυγίου, ο Μάκης και ο Κωνσταντίνος, μοιράζουν νούμερα αναμονής (!) για τα λουτρά και τα πλυντήρια, δίνουν τις πετσέτες και έπειτα τις μαζεύουν, βάζουν σκόνη στα πλυντήρια, ενώ μοιράζουν και κουλουράκια, τυρόπιτες και ό,τι άλλο μπορεί να έχει φέρει κάποιος ιδιώτης. «Κρατάμε τη σειρά. Εχουμε δύο πλυντήρια – στεγνωτήρια. Εμείς καθαρίζουμε, εμείς φροντίζουμε να έχει πετσέτες. Εχουμε και ηλιακό και κανονικό θερμοσίφωνα. Κάθε Τρίτη και Πέμπτη κάνουν μπάνιο γύρω στα 80 άτομα» λέει ο Μάκης και προσθέτει: «Οσοι περιμένουν στη σειρά βγαίνουν και στο αίθριο του κτιρίου, στην ταράτσα, όπου κάθονται ήρεμα, συζητούν, κάποιοι απλώνουν και την μπουγάδα μέχρι να έρθει η σειρά τους για μπάνιο».
Στο Καταφύγιο συναντήσαμε ανθρώπους που είχαν να κάνουν μπάνιο ως και τρεις μήνες, όπως ένας νεαρός, που μάλιστα δεν είχε ρούχα για να αλλάξει και οι εθελοντές τού προμήθευσαν άλλα προκειμένου να βγάλει και να πλύνει αυτά που φορούσε. «Εγώ είχα για πολλά χρόνια βιοτεχνία με γυναικεία ρούχα. Αλλά την έχασα. Τα χρέη με έπνιξαν…» λέει αρχίζοντας τη δική του ιστορία ο Στέφανος. Οταν το ρολόι δείξει 16.00, όσοι έχουν τελειώσει με τα λουτρά και τα πλυντήρια περνούν στην κάτω αίθουσα του έβδομου ορόφου, όπου τους προσφέρονται καφές και καλομαγειρεμένο φαγητό.
Τα είχαν όλα και ξαφνικά έμειναν στον άσο
Ενα ζεστό πιάτο φαΐ
Το Καταφύγιο της οδού Ευριπίδου λειτουργεί ως σωματείο εδώ και περίπου δέκα χρόνια. Αριθμεί αυτήν την στιγμή περισσότερα από 400 μέλη, αστέγους και απόρους, που περνούν τις πόρτες του δύο φορές την εβδομάδα, κάθε Τρίτη και Πέμπτη.
Πάνω από πενήντα εθελοντές, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι πρώην άστεγοι, προσφέρουν εθελοντική εργασία. Ενα ποτήρι ζεστός καφές και ένα πιάτο καλομαγειρεμένου φαγητού προσφέρεται το μεσημέρι σε όλους όσοι φτάνουν εκεί για να πλύνουν τα ρούχα τους και να πλυθούν. Καθημερινά όποιος θέλει να βοηθήσει προσφέροντας είτε ρούχα, είτε τρόφιμα, είτε είδη υγιεινής μπορεί να επικοινωνήσει με τον πρόεδρο Κωνσταντίνο Βιταλάκη στο τηλέφωνο 6977202398. Οταν επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες, το Καταφύγιο παραμένει ανοιχτό και τις υπόλοιπες μέρες, ώστε να μπορούν να φιλοξενηθούν οι άστεγοι και οι άποροι της Αθήνας.
Ο συνταξιούχος «φύλακας άγγελος» για 400 απόρους
Το Καταφύγιο λειτουργεί ως σωματείο εδώ και χρόνια, χάρη στην ευαισθησία και στον αγώνα του συνταξιούχου του ΕΣΥ Κωνσταντίνου Βιταλάκη και της συζύγου του, που έχουν αφιερώσει πλέον τη δράση τους στη στήριξη ανθρώπων που πραγματικά έχουν ανάγκη.
Πριν από 23 χρόνια ο κ. Βιταλάκης άρχισε να βγαίνει στους δρόμους και να προσφέρει φαγητό στους αστέγους. Οταν πήρε σύνταξη, κατάφερε να δημιουργήσει το σωματείο. «Ευτυχώς, αρκετοί ιδιώτες μάς βοηθούν να πληρώνουμε το ενοίκιο και τα λειτουργικά έξοδά μας, φέρνουν φαγητό και ό,τι άλλο μπορούν. Τα υπόλοιπα βέβαια τα βάζουμε από την τσέπη μας» λέει στην «Espresso» ο πρόεδρος του Καταφυγίου και προσθέτει:
«Ωστόσο οι ανάγκες συνεχώς μεγαλώνουν. Αυτή τη στιγμή έχω 400 κάρτες μελών του Καταφυγίου, τα οποία καταγράφω για να ξέρω τις ανάγκες τους. Ο καθένας κουβαλάει τον δικό του σταυρό. Υπάρχουν επιχειρηματίες που έχουν καταστραφεί, πρώην εργαζόμενοι της ΕΡΤ, δικηγόροι, διαζευγμένοι, ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Aλλοι χρειάζονται φαγητό, άλλοι ρούχα… Μαζεύω είδη ρουχισμού από όλα τα νοσοκομεία, σε συνεργασία με τον σύλλογο Φίλος Περιθαλπομένων».
Αυτή την περίοδο ο Κωνσταντίνος Βιταλάκης προσπαθεί να δημιουργήσει και έναν ξενώνα για τη φιλοξενία αστέγων της Αθήνας και προσπαθεί να λύσει τα σημαντικά γραφειοκρατικά προβλήματα που ανακύπτουν. «Μας έδωσε ένας ιδιώτης ένα κτίριο, αλλά υπάρχει πολλή γραφειοκρατία» αναφέρει ο ίδιος και συνεχίζει: «Πάντως, όταν κάνει κρύο ή υπάρχουν άσχημες καιρικές συνθήκες, το Καταφύγιο μένει ανοιχτό το βράδυ για να κοιμούνται με ασφάλεια αυτοί οι άνθρωποι».
Μεταξύ άλλων, το Καταφύγιο χρειάζεται ενίσχυση σε πετσέτες, σαμπουάν, ξυραφάκια, σαπούνια, οδοντόκρεμες, σκόνες πλυντηρίου, παιδικά -και όχι μόνο- ρούχα, τρόφιμα και λάδι.
Γιούλη Σταρίδα
Φωτό: Δημ. Γκολφομήτσος