❱❱ Ο Βασίλης Τραϊφόρος αποκαλύπτει στην «Espresso» τη δική του καλλιτεχνική πορεία, στη σκιά του θείου του Μίμη και της Σοφίας Βέμπο
❱❱ Οι… ντιντήδες που δεν ήθελαν στην οικογένειά του και η ατάκα στα καμαρίνια από την «τραγουδίστρια της νίκης»
Από την
ΤΕΡΙΑΝΝΑ ΠΑΠΠΑ
Το όνομά του κουβαλάει κάτι από την ιστορία του ελληνικού έθνους. Ο Βασίλης Τραϊφόρος, ανιψιός του Μίμη Τραϊφόρου και της Σοφίας Βέμπο, τιμά εδώ και χρόνια τη μνήμη τους ποικιλοτρόπως, κυρίως όμως γράφοντας το βιβλίο «Μίμης Τραϊφόρος – Σοφία Βέμπο» που θεωρείται φόρος τιμής για εκείνους.
Ο ίδιος, έπειτα από απαγόρευση της οικογένειάς του να μπει στον χώρο του θεάματος, ασχολήθηκε με το θέατρο ως «εραστής της θεατρικής τέχνης» και μόλις τα τελευταία χρόνια κάνει το όνειρό του πραγματικότητα… Αυτή την περίοδο εμφανίζεται στο «Παραμύθι χωρίς όνομα» στο θέατρο Ακάδημος με τον θίασο της Γιούλης Ηλιοπούλου, ενώ ετοιμάζει και ακόμη ένα θεατρικό, τον «Σταθμό», στο θέατρο Λύχνος.
– Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννήθηκα στη Γούβα του Βάβουλα, μια περιοχή στο κέντρο του Πειραιά. Εκεί κατά σύμπτωση είναι και η γειτονιά όπου γεννήθηκε ο θείος μου Μίμης Τραϊφόρος. Οι δύο οικογένειες, του πατέρα μου και της μητέρας μου, έμεναν κοντά κι έτσι γνωρίστηκαν οι γονείς μου και γεννήθηκα. Εχω και μια μικρότερη αδερφή.
Αριστερά: Ο Βασίλης Τραϊφόρος από πιτσιρίκος κέρδιζε τον φακό. Δεξιά: Στρατιώτης στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα στο Μπέλες
– Πώς πήρατε την απόφαση να γίνετε ηθοποιός;
Πάντα το καλλιτεχνικό μικρόβιο υπήρχε και με… γαργάλαγε! Οταν άρχισα να ενηλικιώνομαι και έμαθα ότι ο αδελφός του πατέρα μου ήταν ο Μίμης Τραϊφόρος και θεία μου η Σοφία Βέμπο, το μικρόβιο θέριεψε μέσα μου. Τελειώνοντας το γυμνάσιο, ζήτησα από τον πατέρα μου να με πάει να τους δω. Τους βλέπαμε, γιατί έρχονταν σπίτι μας και πηγαίναμε κι εμείς στο δικό τους, πηγαίναμε στο θέατρο κάθε φορά που άλλαζαν παράσταση, όμως τώρα ήθελα να τους μιλήσω. Συναντήθηκα, λοιπόν, με τον θείο μου σε ένα καφέ. Παρήγγειλα βυσσινάδα -έχει σημασία που το αναφέρω- και τον ρώτησα: «Θείε, θέλω να μου πεις τι ενέργειες να κάνω, γιατί θέλω να γίνω ηθοποιός». Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και μου έριξε τη βυσσινάδα στη μούρη. «Εμείς ντιντήδες στην οικογένεια δεν θέλουμε» μου είπε. Εγινα έξω φρενών, αλλά δεν τολμούσα να του φέρω αντίρρηση, γιατί ο Μίμης ήταν ο μεγαλύτερος από τα 14 αδέλφια και τον σέβονταν όλοι! Τελείωσα Οικονομικά, μπήκα στην τράπεζα, αλλά παράλληλα το μικρόβιο υπήρχε μέσα μου. Τέλειωσα και τη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου σε μεγάλη ηλικία και παράλληλα έγραφα για το θέατρο, αλλά όχι επίσημα. Οταν πήρα σύνταξη, με δυο παιδιά μεγάλα, τον Παύλο και τον Νίκο, είπα “Τώρα είναι η εποχή να ζήσω το όνειρό μου” και άρχισα να το ζω! Και ευτυχώς γιατί τώρα δεν κάνω θέατρο για να ζήσω, κάνω θέατρο για να μην πεθάνω!»
– Ποια στιγμή της καλλιτεχνικής πορείας σας έχει αφήσει το στίγμα της στην ψυχή σας;
Οταν έπαιξα, πρώτη φορά, στο ανακαινισμένο θέατρο Βέμπο τα «Χριστούγεννα του Σκρουτζ». Σαράντα πέντε χρόνια έπειτα από τότε που οι θείοι μου, στον ίδιο χώρο, με απέτρεψαν να γίνω ηθοποιός. Ηταν τόσο συγκλονιστική η στιγμή, που στην υπόκλιση άρχισα να κλαίω. Θυμάμαι ότι αναρωτήθηκαν οι συνάδελφοι γιατί έκλαιγα… Κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει τι ένιωθα εκείνη τη στιγμή, ότι αισθανόμουν την ενέργεια των θείων μου. Ηταν μεγάλη η συγκίνηση που κατάφερα να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα και, μάλιστα, στο θέατρο Βέμπο!
Σε πρόβες για το θεατρικό έργο όπου υποδυόταν τον Σκρουτζ
– Πώς είναι να μεγαλώνεις με δυο μύθους στην οικογένεια;
Μετά το γεγονός με τον θείο μου, που προανέφερα, ήμουν χάλια ψυχολογικά… Ζήτησε, λοιπόν, να με δει η θεία μου. Πήγα στο καμαρίνι της και μου είπε: «Εχω μάθει ότι πας σε χορωδία, στο κατηχητικό, είσαι καλό παιδί». Και πρόσθεσε: «Ο ςσο ταλέντο και να έχεις, δεν κάνεις γι’ αυτή τη δουλειά. Γιατί είσαι καλό παιδί». Αυτό μου το είπε το 1971. Σκέψου πόσο πληγωμένη ήταν. Και ο Τραϊφόρος και η Βέμπο ήταν εκρηκτικοί ως χαρακτήρες. Συνοψίζουν το «μαζί δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε»!
– Είναι αλήθεια ότι η οικογένεια της Βέμπο δεν ήθελε τον Τραϊφόρο;
Ναι, αλλά ήταν τόσο δυναμική εκείνη, που κατάφερε να τον επιβάλει. Είχαν έναν έρωτα που δεν έχω ξαναδεί… Πρώτα απ’ όλα ήταν πνευματικός έρωτας, εγκεφαλικός και μετά σωματικός. Τον ερωτεύτηκε από την ποίησή του. Συναντιόνταν ως καλλιτέχνες. Ηταν οξύνους και καυστικός ο Τραϊφόρος, κυρίως με τον εαυτό του.
Εκείνος κομπέρ (στην Αίγλη του Ζαππείου) κι εκείνη φτασμένη τραγουδίστρια, την πείραξαν κάποια λόγια του, όταν βρέθηκε στο μαγαζί με την παρέα της. Προτού κηρυχτεί ο πόλεμος, η Βέμπο είχε πει για εκείνον: «Δεν θέλω να τον συναντήσω ποτέ. Ούτε καλλιτεχνικά ούτε και στη ζωή μου». Σύμπτωση, όμως! Αργότερα, και ενώ είχε κηρυχθεί πια ο πόλεμος, συνεργάστηκαν στο θέατρο, όπου εκείνη του είπε: «Εμαθα ότι γράφεις ωραίους στίχους».
Τότε έγραφε τραγούδια για τη Ρένα Βλαχοπούλου. «Θέλω να μου γράψεις ένα τραγούδι, αλλά πάνω στον σκοπό της Ζεχρά». Κι εκείνος της απάντησε: «Από πότε οι θεοί ζητάνε χάρες από τους ανθρώπους;» Το ίδιο βράδυ τής έγραψε το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά» και… παραδόθηκε. Από εκείνη την ημέρα και μετά όλα τα τραγούδια και οι στίχοι ήταν αφιερωμένα σ’ εκείνη.
ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ • Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του η Σοφία Βέμπο με τον θίασο της παράστασης «Οταν γυρίζουν τα χελιδόνια»
– Δεν είναι όμως μαζί στον ίδιο τάφο…
Οχι, έπειτα από απαίτηση της οικογένειάς της. Ομως στις 11 Μαρτίου -ημέρα θανάτου της Βέμπο- πηγαίνουμε και κάνουμε μνημόσυνο και στους δυο, καθώς οι τάφοι τους είναι κοντά μέσα στο Α΄ Νεκροταφείο.
– Πώς αποφασίσατε να γράψετε βιβλία για τους θείους σας;
Οταν συνειδητοποίησα ότι δεν υπήρχε κάτι γι’ αυτούς. Οι δύο βιογραφίες για τη Βέμπο αφορούσαν μόνο τα καλλιτεχνικά της και όχι την προσωπική της ζωή. Από την άλλη, από τις 300 επιθεωρήσεις που έγραψε ο Τραϊφόρος δεν υπάρχει καμία. Τελευταία βρήκα δύο πεζά από χειρόγραφα και τα έφτιαξα βιβλία, για να μείνουν στην Ιστορία, να μπουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στη Θεατρική Βιβλιοθήκη, γιατί αλλιώς όλα τα ενθυμήματα και τα προσωπικά τους αντικείμενα έχουν σκορπιστεί… Είτε βρίσκονται σε διάφορες ιδιωτικές συλλογές είτε έχουν πουληθεί από τις επόμενες γενιές… Είναι μια πονεμένη ιστορία. Κατάφερα και βρήκα ποιήματα του Τραϊφόρου και δύο πεζά, το «Οταν γυρίζουν τα χελιδόνια», που παίχτηκε το 1959 στο καλοκαιρινό Βέμπο, σε μια sold out παράσταση, και το «Ο 13ος θεός». Το βιβλίο μου με τον τίτλο «Της Ελλάδος παιδιά» είναι η ζωή τους έτσι όπως την έζησα εγώ, αλλά και από αφηγήσεις του Μίμη και συγγενών.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ • Με τα παιδιά του, τον πατέρα του, τον θείο του Μίμη Τραϊφόρο και τρεις από τις αδελφές τους
– Ηταν εύκολη η διαδικασία της συγγραφής;
Αναζητώντας στο αρχείο μου θέματα που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν στη συλλογή αναμνήσεων, ένιωσα ένα πρωτόγνωρο δέος! Ενιωσα μια υπέρτατη υποχρέωση να ζωντανέψω ξανά όλες αυτές τις αναμνήσεις και να τις φέρω πάλι στο φως.
Οταν, λοιπόν, εκείνος με τα τραγούδια του και τα ποιήματά του κι εκείνη με τη φωνή της υμνούσαν με πάθος, με έμπνευση και με πολλούς συμβολισμούς σταθερές και διαχρονικές αξίες, όπως είναι η πατρίδα, ο έρωτας, η φιλία, η ελληνική φύση, συγκλονίστηκα…
Ενας ολόκληρος λαός ριγούσε, διασκέδαζε, προβληματιζόταν και γέμιζε με αισιοδοξία, ζεστασιά και αγάπη. Γι’ αυτούς, λοιπόν, τους λόγους εκδίδουμε τούτο το βιβλίο, με τη φιλοδοξία να παραμείνουν τα ονόματά τους και το έργο τους βαθιά στη μνήμη μας. Για να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι την καλλιτεχνική, κοινωνική, πολιτιστική, πατριωτική και φιλανθρωπική προσφορά τους. Για να γίνει φάρος που θα φωτίσει και θα αναδείξει νέους μιμητές του Μίμη και της Σοφίας!
– Ετοιμάζετε όμως και μια συλλογή με ποιήματα…
Ναι, αδημοσίευτα του Μίμη Τραϊφόρου, δικά μου και των παιδιών μου. Τρεις γενιές Τραϊφόρος!
Σε κατάθεση στεφάνου ως πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου Δήμου Ταύρου
– Πώς αντιδρούν όταν πηγαίνετε σε κάστινγκ και ακούν το όνομα «Τραϊφόρος»;
Εχω την τύχη να μην έχω ανάγκη να δουλέψω. Αυτό σημαίνει ότι επιλέγω. Βεβαίως, περνάω από κάστινγκ, ίσως τους αρέσει το φιζίκ, ίσως το όνομα… όλα παίζουν ρόλο.
– Υπάρχει κάποιο ανεκπλήρωτο όνειρό σας;
Να κάνω ταινία το βιβλίο μου για τη ζωή της Βέμπο και του Τραϊφόρου. Δυστυχώς ο περισσότερος κόσμος ξέρει τη ζωή τους μόνο από τη συμβολή τους στον πόλεμο, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Γι’ αυτό πηγαίνω αφιλοκερδώς ανά την Ελλάδα και μιλάω για εκείνους.
Την ταινία προσπάθησε να την κάνει και ο θείος μου και μάλιστα είχαν κλειστεί και οι πρωταγωνιστές. Τη Βέμπο θα υποδυόταν η Σοφία Λόρεν και τον θείο μου ο Κρις Κριστόφερσον, ενώ ο Τέλης Σαβάλας θα έκανε τον ιμπρεσάριό του Κωνσταντίνο Τσίμπα, ο οποίος αργότερα έγινε καταδότης των Γερμανών. Είχαν προχωρήσει οι συζητήσεις και είχαν έρθει και οι παραγωγοί, αλλά μετά αρρώστησε η Σοφία και δεν έγινε ποτέ.
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ • Από το θεατρικό «Βασιλιάς Ληρ»
