❱❱ Αλήθειες και ψέματα για το εμφιαλωμένο νερόΔιανύουμε ήδη τον δεύτερο μήνα της άνοιξης και η θερμοκρασία, επιτέλους, αρχίζει σιγά αλλά σταθερά να ανεβαίνει. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνονται οι ανάγκες για νερό και ιδιαίτερα για το εμφιαλωμένο στις εκατοντάδες περιοχές της χώρας όπου η ποιότητα του ζωτικού αυτού αγαθού στο δίκτυο ύδρευσής τους δεν είναι η κατάλληλη.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχων Τροφίμων (ΕΦΕΤ) δημοσιεύει ανακοινώσεις σχετικές με τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνουν οι καταναλωτές, οι οποίοι επιλέγουν το εμφιαλωμένο ιδιαίτερα στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου, αλλά και σε περιοχές, όπως τα Οινόφυτα, όπου το νερό του δικτύου δεν πίνεται. Γι’ αυτό και τα ερωτήματα που μονίμως μας βασανίζουν αφορούν την ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού που πίνουμε, κατά πόσο γίνονται οι σωστοί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Ελέγχων Τροφίμων και τι πρέπει να προσέχουμε κατά τη μεταφορά και την αποθήκευσή του, όπου ουσιαστικά εντοπίζονται τα προβλήματα που αφορούν την ποιότητα και την ασφάλεια της δημόσιας υγείας.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε τα παγάκια, μια σοβαρή παράμετρο κινδύνου που συνήθως δεν λαμβάνουμε υπόψη μας, όπως επισημαίνει η Διεύθυνση Εργαστηριακών Ελέγχων του Ενιαίου Φορέα Ελέγχων Τροφίμων. Η επικινδυνότητα έγκειται στο γεγονός ότι πολλοί υπάλληλοι πιάνουν τα παγάκια με γυμνά χέρια, που αποτελεί μια εξαιρετικά επικίνδυνη συνήθεια, καθώς αυξάνει τις πιθανότητες μεταφοράς μικροβίων.
Η νομοθεσία
Βασικοί «ύποπτοι» όσον αφορά το εμφιαλωμένο νερό για παραβίαση της νομοθεσίας είναι τα περίπτερα, αλλά και τα φορτηγά, που το μεταφέρουν μέσα στον ήλιο, με συνέπεια το νερό να βράζει και κατ’ επέκταση να αυξάνεται το μικροβιακό φορτίο του.
Στη χώρα μας υπάρχουν περίπου 60-70 εταιρίες -εμφιαλωτήρια νερού που, σύμφωνα με τους ελέγχους που διενεργεί ο ΕΦΕΤ, είναι κατά 98% καθαρά. Το 2% αφορά κυρίως προβλήματα στη γραμμή παραγωγής, όπως στην ποιότητα της πλαστικής φιάλης όπου μπαίνει το νερό, στα φίλτρα, μικρόβια, κολοβακτηρίδια και ψευδομονάδες. Προβλήματα, επίσης, εντοπίζονται σε βαρέα μέταλλα και μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού που «μεταναστεύουν» από τη συσκευασία.
Οι έλεγχοι γίνονται τόσο στις πηγές όσο και στις εγκαταστάσεις της εταιρίας εμφιάλωσης. Αυτό που προσέχουν οι ειδικοί είναι ο αριθμός των αποικιών των κοινών αερόβιων μικροβίων, τα οποία εντοπίζονται στους 22°C και τους 37°C, δηλαδή κατά την έξοδο του νερού από την πηγή, να είναι ο ίδιος και μετά την εμφιάλωσή του, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Εργαστηριακών Ελέγχων του ΕΦΕΤ.
Να σημειωθεί ότι το εμφιαλωμένο νερό που παράγει η χώρα μας είναι κατά 80% φυσικό μεταλλικό νερό, δηλαδή από την πηγή περνάει μέσα από φίλτρα και εμφιαλώνεται χωρίς καμία άλλη χημική διαδικασία.
Το φυσικό μεταλλικό νερό έχει αποκλειστικά υπόγεια προέλευση και εμφιαλώνεται επί τόπου στην πηγή προέλευσής του. Οι κοινοτικές οδηγίες απαγορεύουν οποιαδήποτε κατεργασία ή απολύμανση του φυσικού μεταλλικού νερού, εν αντιθέσει με το επιτραπέζιο. Το 20% είναι επιτραπέζιο, δηλαδή σύμφωνα με τη νομοθεσία επιτρέπεται να είναι οποιασδήποτε προέλευσης (π.χ., από γεώτρηση, λίμνη, ποτάμι, ακόμη και αφαλατωμένο νερό θάλασσας). Στο επιτραπέζιο νερό επιτρέπεται να εφαρμοστεί οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου η σύστασή του να είναι σύμφωνη με την κοινοτική οδηγία (98/83) για το πόσιμο νερό. Συνήθως ο ΕΦΕΤ διενεργεί 100 ελέγχους κάθε χρόνο στις εταιρίες, στην αλυσίδα παραγωγής, στις πηγές στην αποθήκευση και σπάνια θα υπάρξουν προβλήματα μη συμμόρφωσης στη νομοθεσία.
Από το 2018 ως σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί προβλήματα. Ωστόσο, σύμφωνα με τους χημικούς του ΕΦΕΤ, τα μεγάλα προβλήματα εντοπίζονται στη διανομή και την αποθήκευση των καταστημάτων.
Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους που διενεργήθηκαν το 2018, σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ μόνο δύο δείγματα βρέθηκαν μη κανονικά. «Από το σύνολο των 100 δειγμάτων που ελέγχθηκαν για περίπου 2.100 εργαστηριακές αναλύσεις που διενεργήθηκαν μόνο δύο δείγματα βρέθηκαν μη κανονικά – μη ασφαλή ως προς το μικροβιακό φορτίο.
Επίσης, κανένα από τα 30 δείγματα που ελέγχθηκαν για εξασθενές χρώμιο δεν υπερέβαινε το όριο της νομοθεσίας των 50μg/l, που αφορά το συνολικό χρώμιο» αναφέρεται στην ιστοσελίδα του φορέα. Στους ελέγχους, σύμφωνα πάντα με τον ΕΦΕΤ, όλα τα δείγματα βρέθηκαν συμμορφούμενα με τη νομοθεσία τόσο ως προς τους μικ
ροβιολογικούς ελέγχους όσο και ως προς τα βρωμικά ιόντα. Επίσης, τα δείγματα που ελέγχθηκαν για εξασθενές χρώμιο και ολικό χρώμιο βρέθηκαν επίσης σύμφωνα με τη νομοθεσία.
Προσοχή στις συνθήκες αποθήκευσης
Βασικός λόγος για την προβληματική ποιότητα είναι οι απαράδεκτες συνθήκες αποθήκευσης του εμφιαλωμένου νερού, ιδιαίτερα σε περίπτερα, πρατήρια βενζίνης, αναψυκτήρια και μικρά καταστήματα σε τουριστικές περιοχές, που τα χτυπάει όλη την ημέρα ο καυτός ήλιος, με συνέπεια το νερό να βράζει και να αναπτύσσονται μικρόβια, πριν μπει στο ψυγείο για να κρυώσει.
Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, προβλήματα μπορεί να προκληθούν κατά τη μεταφορά και την αποθήκευση των εμφιαλωμένων νερών. Είναι πολύ σημαντικό το νερό να αποθηκεύεται σωστά, να φυλάσσεται, δηλαδή, σε σκιερά μέρη. Ο ήλιος αυξάνει τη θερμοκρασία του με συνέπεια να «γεννιούνται» μικρόβια, αλλά και να προκαλείται το φαινόμενο της «μετανάστευσης του πλαστικού στο νερό».
Σε δροσερό μέρος
Η μεγάλη θερμοκρασία ανοίγει τους πόρους του πλαστικού μπουκαλιού και τότε μικροσκοπικά κομματάκια πλαστικού μολύνουν το νερό που πίνουμε. Γι’ αυτό πρέπει η φιάλη του νερού να είναι τοποθετημένη σε δροσερό μέρος, μακριά από την ηλιακή ακτινοβολία και οποιαδήποτε εστία μόλυνσης.
Σε παλαιότερες μελέτες των Πανεπιστημίων Θράκης και Πατρών, κατά τις οποίες εξετάστηκαν περίπου 1.700 μπουκάλια νερό που κυκλοφορούν στο εμπόριο, εντοπίστηκαν ψευδομονάδες, εντεροϊοί, κολοβακτηρίδια και αποικίες μικροοργανισμών. Οπως αναφέρει ο ΕΦΕΤ σχετικά με τις καταγγελίες που αφορούν το νερό και τα τρόφιμα, οι καταναλωτές μπορούν να επικοινωνούν με την τηλεφωνική γραμμή του οργανισμού στο 17770.
