Μόνο του το #ΜeΤoo δεν φτάνει. Χρειάζεται να στηριχτεί από δυναμικές πολιτικές για την προστασία των γυναικών. Αυτή είναι η άποψη της Έλενας Κουντουρά, ευρωβουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ, έτσι όπως την αναλύει σήμερα στην «Espresso».
«Ούτε η οργή ούτε τα κινήματα από μόνα τους αρκούν για να σπάσει το σπιράλ της σιωπής» λέει η πρώην υπουργός και νυν ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, που χρόνια αγωνίζεται για να νομοθετηθούν στην Ε.Ε. ισχυρές πολιτικές που να χτυπούν στη ρίζα τη βία κατά των γυναικών.
- Από τη Βίβιαν Μπενέκου
Η Έλενα Κουντουρά στρέφεται ευθέως κατά των στρεβλών, όπως τα χαρακτηρίζει, προτύπων του μουσικού χώρου, όπου τραγούδια με εκατομμύρια views στα social media αναφέρονται με χυδαίους και απαξιωτικούς στίχους για το πώς βλέπει ο άνδρας τη γυναίκα. Χαρακτηρίζει αδιανόητη πληγή για την κοινωνία μας την κακοποίηση και τον θάνατο παιδιών μέσα στις οικογένειές τους, εκεί δηλαδή όπου θα έπρεπε να αισθάνονται ασφάλεια.
Η δραστήρια ευρωβουλευτής, αναφερόμενη στο πολιτικό μέλλον της, δηλώνει πως θέλει να συνεχίσει να βρίσκεται στην Ευρωβουλή. Συζητώντας μαζί μας για την καθημερινότητά της, λέει ότι η μοναδική γυμναστική της είναι το περπάτημα. Το αγαπημένο της φαγητό, αυτή την περίοδο, είναι η ασιατική πικάντικη σούπα με νουντλς, ράμεν, ενώ για να διατηρεί το κομψό σώμα της αποφεύγει να πίνει αλκοόλ. Φίλος της είναι μόνο το νερό.
Η μαζική συμμετοχή στα κινήματα #ΜeΤoo διευκολύνει τη δουλειά σας; Είναι πιο εύκολο σήμερα να νομοθετήσει κανείς «υπέρ των γυναικών»;
Το #ΜeΤoo ξεκίνησε από θαρραλέες γυναίκες που μίλησαν δημόσια για τη βία που δέχθηκαν, για να ακουστεί η αλήθεια και να δικαιωθούν. Η εξάπλωση των κινημάτων αυτών ενθάρρυνε περισσότερα θύματα να μιλήσουν και στην Ελλάδα, για να σπάσει αυτό που ονομάζουμε σπιράλ της σιωπής. Ομως ούτε η οργή ούτε τα κινήματα από μόνα τους αρκούν. Χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση για μηδενική ανοχή στη βία με πιο αυστηρά μέτρα. Να διορθωθούν στρεβλώσεις και κενά στην ευρωπαϊκή και την εθνική νομοθεσία και να γίνουν στοχευμένες εκστρατείες συστηματικής ενημέρωσης για την πρόληψη. Ως εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατάρτισα την έκθεση-σταθμό για τον αντίκτυπο της ενδοσυντροφικής βίας στις γυναίκες και στα παιδιά, που υιοθετήθηκε με συντριπτική πλειοψηφία ως ψήφισμα. Ζητήσαμε από την Κομισιόν μία ολιστική ευρωπαϊκή οδηγία και ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και ποινικά οι μορφές έμφυλης βίας.
Πώς νιώθετε όταν ακούτε άντρες να λένε πως τους καταγγέλλουν οι γυναίκες (καταγγέλλουν δήθεν σεξουαλικά εγκλήματα) όταν δεν καταφέρνουν τον όποιο σκοπό τους;
Η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων, σε ποσοστό που ξεπερνά το 90%, είναι γυναίκες. Μία στις τρεις γυναίκες στην Ε.Ε. έχει υποστεί σεξουαλική ή σωματική κακοποίηση κάποια στιγμή στη ζωή της και δύο στις τρεις δεν προχωρούν στην καταγγελία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις, και αυτό κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι μπορεί να συμβεί, υπάρχουν γυναίκες που για προσωπικό τους όφελος εκμεταλλεύονται καταστάσεις. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίζει από το μεγάλο πρόβλημα της κακοποίησης των γυναικών, που συμβαίνει σε κάθε χώρο όπου υπάρχει κατάχρηση εξουσίας, και τη νοοτροπία που αντιμετωπίζει απαξιωτικά τη γυναίκα ως αντικείμενο. Είναι εξοργιστικό ότι ακόμη και σήμερα, παρά τα βήματα προόδου, οι γυναίκες εξακολουθούν να αγωνίζονται για το αυτονόητο, που είναι ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πώς μπορούν να προστατευτούν παιδιά από τη βία στο σπίτι τους;
Οι υποθέσεις κακοποίησης παιδιών, και στην ακραία τους μορφή οι παιδοκτονίες, μας συγκλονίζουν όλους. Το γεγονός ότι ένα παιδί στο οικογενειακό περιβάλλον, εκεί δηλαδή όπου θα έπρεπε να νιώθει τη μεγαλύτερη ασφάλεια, την αγάπη και τη φροντίδα, είναι τελικά εκεί που κινδυνεύει και βιώνει την κακοποίηση και τον θάνατο δεν είναι απλώς αδιανόητο, είναι μια πληγή για την κοινωνία μας. Πρέπει να δράσουμε πιο αποτελεσματικά στην πρόληψη και τη μέριμνα για το δικαίωμα του παιδιού στη ζωή, στην υγιή ανατροφή και ανάπτυξη. Η ευρωπαϊκή και κατ’ επέκταση η εθνική νομοθεσία μπορεί να προστατεύσει τα παιδιά που ζουν σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον ή είναι θύματα ενός κακού διαζυγίου. Γι’ αυτό με τις προτάσεις μου, που υιοθέτησε αυτούσιες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πήραμε πολύ ξεκάθαρες θέσεις. Το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού πρέπει να υπερέχει οποιωνδήποτε άλλων κριτηρίων στις δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια και τη γονική μέριμνα και φροντίδα. Οι υποθέσεις οικογενειακού δικαίου πρέπει να εκδικάζονται από εξειδικευμένα δικαστήρια και δικαστές, και μάλιστα με τη στήριξη ψυχολόγων και παιδοψυχολόγων.
Πού οφείλεται ο κοινωνικός κατήφορος που ζούμε;
Τα φαινόμενα αυτά δεν υπάρχουν μόνο στην ελληνική κοινωνία, είναι παγκόσμια. Οπου συντηρούνται η πατριαρχία, τα στρεβλά στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, έρχονται η απαξίωση, η σεξουαλική κακοποίηση και η έμφυλη βία. Επιβάλλεται να αλλάξουμε νοοτροπία και αυτό είναι υπόθεση όλων μας. Αφορά εμάς τους ίδιους, την οικογένειά μας, τις παρέες μας, τον χώρο εργασίας μας. Και αφορά και την Πολιτεία. Σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης πρέπει να υπάρξουν συστηματικά προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τα παιδιά και τους νέους. Επίσης, στην τηλεόραση, στον καλλιτεχνικό χώρο, ακόμη και στη μουσική, όπου έχουμε τραγούδια με μεγάλη απήχηση και εκατομμύρια views, με χυδαίους και απαξιωτικούς στίχους για το πώς βλέπει ο άνδρας τη γυναίκα. Ολα αυτά τα στρεβλά πρότυπα πρέπει να αντικατασταθούν από πρότυπα σεβασμού, με βάση τις ανθρώπινες αξίες.
Υπάρχει ακρίβεια, αντίστοιχη της ελληνικής, και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.;
Η άνοδος του πληθωρισμού απασχολεί όλη την Ευρώπη, όμως όλες οι χώρες παρεμβαίνουν για να συγκρατήσουν τις τιμές και να στηρίξουν τις κοινωνίες και τις πιο ευάλωτες ομάδες. Στην Ελλάδα η ακρίβεια δεν οφείλεται μόνο στον πόλεμο. Οι ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα και υπηρεσίες έχουν αρχίσει ήδη από το καλοκαίρι. Και ενώ βλέπουμε ότι σε άλλες χώρες βρίσκονται τρόποι να αντιμετωπιστεί η κερδοσκοπία, στην Ελλάδα αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη. Αυτό οφείλεται ξεκάθαρα στην έλλειψη πολιτικής βούλησης. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στην ομάδα των χωρών της Ε.Ε. με τους χαμηλότερους μισθούς και με τις χαμηλότερες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Ομως οι συνεχείς ανατιμήσεις ανεβάζουν κατακόρυφα το κόστος ζωής και οι πολίτες μένουν ανυπεράσπιστοι μπροστά σε μία κρίση που συνεχώς διογκώνεται. Οταν οι μισθοί και οι συντάξεις ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού πληθυσμού εξανεμίζονται στα μέσα του μήνα και η κοινωνία γονατίζει, πρέπει να υπάρξουν δραστικά μέτρα άμεσης και ουσιαστικής στήριξης.
Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εισπράττει από την κυβερνητική φθορά;
Ο Αλέξης Τσίπρας παρέλαβε την Ελλάδα χρεοκοπημένη, στα πρόθυρα διάλυσης, και ήταν ο μόνος πρωθυπουργός που όχι μόνο κατάφερε να ανακόψει την πορεία προς την καταστροφή, αλλά έβγαλε τη χώρα από τα Μνημόνια, την οδήγησε ξανά στην ανάπτυξη και την παρέδωσε με πλεόνασμα. Στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός, έγινε ξανά βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα, καθιερώθηκε η δωρεάν πρόσβαση των ανασφάλιστων στην υγειονομική περίθαλψη, ενισχύθηκε το δημόσιο σύστημα υγείας, αντιμετωπίστηκαν η ανθρωπιστική κρίση και η φτώχεια, και η ανεργία μειώθηκε κατακόρυφα. Σήμερα η κοινωνία αντιμετωπίζει ξανά μία πολύ ισχυρή πολλαπλή κρίση, που η ελεγχόμενη πληροφόρηση δεν αναδεικνύει, παρότι οι πολίτες τη βιώνουν σκληρά στην καθημερινότητά τους. Η αποτυχημένη νεοφιλελεύθερη κυβερνητική πολιτική που πρεσβεύει ότι όλα τα ρυθμίζει η αγορά δεν προστατεύει τους πολίτες και φροντίζει μόνο για το κέρδος και το συμφέρον των λίγων και ισχυρών. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία έχει σχέδιο και προτάσεις κοινωνικά δίκαιες και επωφελείς, και έχει στον πυρήνα της πολιτικής του τον άνθρωπο, που αυτό έχει σήμερα ανάγκη περισσότερο από ποτέ η χώρα και η ελληνική κοινωνία. Οταν γίνουν οι εκλογές, είμαι βέβαιη ότι οι Ελληνες πολίτες θα εκφραστούν με τη θετική τους ψήφο στην πολιτική πρότασή μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα προχωρούσε σε κυβέρνηση συνεργασίας, αν χρειαζόταν;
Κυβερνήσεις συνεργασίας υπάρχουν σήμερα σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Η πολιτική αλλαγή είναι σήμερα αναγκαία και επιβεβλημένη για να βγει η χώρα μας και η κοινωνία από τα αδιέξοδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία είναι ανοιχτός σε συνεργασίες, εάν και εφόσον χρειαστεί, για να δημιουργηθεί μία προοδευτική διακυβέρνηση, για ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο και τους πολίτες.
Θέλετε να συνεχίσετε στην Ευρωβουλή ή θα επιστρέψετε;
Στο πρώτο μισό της θητείας μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχτισα σχέσεις και συνεργασίες, έχω κάνει ουσιαστικές παρεμβάσεις στις αρμοδιότητες που έχω αναλάβει, και προωθώ θέσεις ευρωπαϊκά που υποστηρίζουν οφέλη για την πατρίδα μας. Σε όποια θέση ευθύνης έχω διατελέσει, δούλεψα σκληρά για να φέρω ουσιαστικά αποτελέσματα. Πιστεύω ότι έχω να προσφέρω ακόμη περισσότερα με το έργο μου και την εμπειρία μου στην Ευρωβουλή. Και σε αυτή την κρίσιμη περίοδο προέχει να διεκδικήσουμε λύσεις και ευρωπαϊκές αποφάσεις που επηρεάζουν στο μέλλον την Ελλάδα και την καθημερινότητα των πολιτών.
Πόσο ασχολείστε με τα social media; Έχουν πολιτική δύναμη;
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν επιρροή. Είναι ένα μέσο που αξιοποιούμε για να προβάλλουμε το έργο μας άμεσα. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να ενημερώνουμε για τις διεκδικήσεις και τις επιτυχίες μας τους πολίτες που μας ανέθεσαν αυτή τη μεγάλη ευθύνη να τους εκπροσωπήσουμε στην Ευρώπη. Η πρόσφατη ανάδειξή μου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως της πιο δραστήριας ευρωβουλευτού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των γυναικών είναι για μένα μία μεγάλη τιμή και αναγνώριση του έργου μου.
Πόσες ώρες γυμνάζεστε εβδομαδιαίως;
Περπατάω καθημερινά τουλάχιστον μία ώρα, είτε για να πάω στη δουλειά μου είτε για τις μετακινήσεις μου στο κέντρο της πόλης. Αυτή είναι η καθημερινή μου άσκηση.
Το αγαπημένο σας φαγητό, κρασί ή ποτό;
Τα τελευταία χρόνια έχω αλλάξει τις διατροφικές μου συνήθειες και έχω επιλέξει να τρώω πιο υγιεινά. Αυτή την περίοδο ένα αγαπημένο μου πιάτο είναι η ασιατική πικάντικη σούπα με νουντλς, ράμεν. Αποφεύγω τα ποτά γενικά και πίνω πολύ νερό. Είναι ελάχιστες οι φορές που θα συνοδεύσω το φαγητό με ένα ποτήρι λευκό κρασί ή μια ελαφριά μπίρα.