Φωτιές 2023: Στάχτη οι κόποι μιας ζωής – «Μπαλάκι» οι ευθύνες

Σαν ένα θηρίο με τρία κεφάλια κατέτρωγε, μέχρι αργά χθες το βράδυ, περιουσίες και πράσινο η πύρινη λαίλαπα σε Δερβενοχώρια, Λουτράκι και Μάνδρα, με τους πυροσβέστες και τους κατοίκους να υπερβάλουν εαυτούς για να σώσουν ό,τι σώζεται.

Τα μέτωπα μαίνονταν ασταμάτητα σε πολλά σημεία στον ορεινό όγκο των Δερβενοχωρίων, με τους κατοίκους να δέχονται απανωτά μηνύματα για εκκενώσεις των οικισμών της περιοχής.

Επίσης, πολυμελής ομάδα από Ρουμάνους πυροσβέστες επιχείρησαν στην περιοχή της Μάνδρας, αφού τελείωσαν με τη Σαρωνίδα. Η φωτιά έφτασε έως τη Μάνδρα και οικισμούς της, και έκαψε σπίτια, όπως περιέγραψε ο δήμαρχος Μάνδρας – Ειδυλλίας Χρήστος Στάθης. «Με τη βοήθεια του ισχυρού ανέμου, καθώς και του πευκώδους και χορτολιβαδικού χαρακτήρα της βλάστησης, πέρασαν το ύψωμα-οικισμό Αγ. Σωτήρα με φορά προς τη Ν. Ζωή, και στη συνέχεια προς τη Μάνδρα» δήλωσε.

Κάποια στιγμή, η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο, με τους αστυνομικούς να ενημερώνουν το κέντρο της Αμεσης Δράσης ότι «πήραμε όσους μπορούμε και φεύγουμε», γιατί πλέον «κινδυνεύουμε κι εμείς οι ίδιοι». Σε μοναστήρι της Μάνδρας οι μοναχές προσπαθούσαν να το προστατεύσουν, όμως οι αστυνομικοί προσπάθησαν να τις πείσουν να το εγκαταλείψουν, καθώς κάποιες δεν ήθελαν.

Η καταστροφή στην περιοχή είναι τεράστια. Ειρήνη, Καλλιθέας, Αγιος Χαράλαμπος και Αγία Σωτήρα βρέθηκαν στο επίκεντρο της πύρινης κόλασης. Ο δήμαρχος Ελευσίνας Αργύρης Οικονόμου, μιλώντας στην ΕΡΤ για τον οικισμό του Νέου Πόντου, τόνισε ότι στη συγκεκριμένη περιοχή η φωτιά έφτασε το απόγευμα 20 μέτρα από το πρώτο σπίτι. «Ο,τι δεν έχει καεί ακόμα δεν έχει καεί επειδή υπάρχουν οι άνθρωποι που παλεύουν, οι άνθρωποι της γειτονιάς, άνθρωποι ποντιακής καταγωγής που προσπαθούν. Εχουμε δύο υδροφόρες του δήμου και μόλις τώρα ήρθαν δύο πυροσβεστικά. Χωρίς αεροπλάνα δεν λύνουμε το θέμα.

Αυτά έχω να πω και ζητάω άμεσα βοήθεια. Το αεροδρόμιο της Ελευσίνας είναι ενάμισι χιλιόμετρο από εδώ. Ελεος πια!» έλεγε απεγνωσμένα. Στο Λουτράκι ξεκίνησε με αναζωπύρωση η εστία στην περιοχή του Αγίου Χαραλάμπους και γρήγορα, λόγω των ισχυρών ανέμων, μετατράπηκε σε λαίλαπα που άλλαζε συνεχώς κατευθύνσεις. Οι φλόγες που ξεκίνησαν από την Καλλιθέα έχουν κάψει μέχρι και σπίτια στον Αγιο Χαράλαμπο. Ο δήμος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για έξι μήνες, καθώς, πέρα από τις καταστροφές σε περιουσίες, διαλύθηκαν οι υποδομές.

Με νέα απόφαση της Αστυνομίας, λίγο πριν από τις 19.00 διακόπηκε η κυκλοφορία τόσο στην παλαιά όσο και στη νέα εθνική οδό Αθηνών – Κορίνθου. Αγιος Χαράλαμπος και Πανόραμα εκκενώθηκαν έπειτα από σχετικό μήνυμα του «112». Το ίδιο έγινε και για τους οικισμούς Λουτρόπυργος, Ανω Βλυχάδα, συνοικισμός Οθωνα και Ευταξία. Πρωτοβουλία για τη φιλοξενία πληγέντων από τη φωτιά στην ευρύτερη περιοχή της Καλλιθέας Λουτρακίου ανέλαβε ο δήμος, σε συνεργασία με την Ενωση Ξενοδόχων Κορινθίας. Σύμφωνα με τον Δήμο Λουτρακίου, «ήδη έχουν φιλοξενηθεί στα ξενοδοχεία του δήμου μας πάνω από 150 άτομα και συνεχίζουμε να δεχόμαστε κλήσεις συμπολιτών μας, που αναζητούν κατάλυμα για διαμονή και τους οποίους προσπαθούμε να εξυπηρετήσουμε με κάθε πρόσφορο μέσο».

Παράλληλα, με την εκκένωση παιδικών κατασκηνώσεων και οίκων ευγηρίας, χρειάστηκε να μεταφερθούν 1.200 παιδιά στο Κλειστό Γυμναστήριο Λουτρακίου, ενώ οι ηλικιωμένοι μεταφέρθηκαν στο Αλεξάνδρειο Συνεδριακό Κέντρο.

Η αγωνία έως αργά ήταν να μη φτάσουν οι φλόγες στα διυλιστήρια στους Αγίους Θεοδώρους και επέλθει Αρμαγεδδώνας. Η φωτιά έφτασε να απέχει 1.000 μέτρα από τα διυλιστήρια, ωστόσο κινήθηκε γύρω στις 19.00 από τους οικισμούς της Γαλήνης και του Παραδείσου.

Κυβερνήσεις, δήμοι και περιφέρειες αφήνουν κάθε καλοκαίρι τους πολίτες στο έλεος των πυρκαγιών

Στο ίδιο έργο θεατές εδώ και δεκαετίες παραμένουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, περιφέρειες και δήμοι, ρίχνοντας το «μπαλάκι» των ευθυνών ο ένας στον άλλον, με τους εκατοντάδες πυροσβέστες και εθελοντές να δίνουν κάθε φορά άνιση μάχη με την πύρινη λαίλαπα.

Το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας μπορεί να συστάθηκε, αλλά δεν έχει καταφέρει το αυτονόητο: να συντονίσει τις συναρμόδιες υπηρεσίες και να διασφαλίσει ένα αποτελεσματικό σύστημα αντιπυρικής προστασίας. Η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση της Πυροσβεστικής και της Δασικής Υπηρεσίας, η ανύπαρκτη λήψη μέτρων διαχείρισης και προστασίας των δασών, ο απαρχαιωμένος στόλος των αεροσκαφών Canadair, οι ελλείψεις στα δίκτυα κρουνών και υδατοδεξαμενών που δεν έχουν νερό είναι οι διαχρονικές αιτίες που κάθε χρόνο γίνονται στάχτη χιλιάδες στρέμματα δάσους, καλλιεργήσιμων εκτάσεων και σπίτια.

Αυτό επιβεβαιώθηκε το τελευταίο διήμερο, με τις καταστροφικές φωτιές στην Αττική, στο Λουτράκι, στα Δερβενοχώρια και στη Μάνδρα. «Δεν υπάρχουν πυροσβεστικές δυνάμεις. Εχω αγανακτήσει» ανέφερε σε τηλεοπτικό κανάλι ένας κάτοικος στη Νέα Ζωή Μάνδρας, ο οποίος διαπίστωσε αυτό που έζησαν τις προηγούμενες ώρες κάτοικοι σε άλλες πυρόπληκτες περιοχές.

Οι πυροσβέστες και τα λιγοστά εναέρια μέσα δεν ήταν δυνατόν να προλάβουν την καταστροφή. Οι κάτοικοι προσπαθούσαν για ώρες μόνοι τους να περιορίσουν τις πύρινες γλώσσες με λάστιχα, κουβάδες και κλαδιά. «Νιώθουμε ότι βρισκόμαστε στο έλεος ανίκανων ευθυνόντων. Δεν πετάει τίποτα εδώ και πολλή ώρα. Δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Βοήθεια!

Υπάρχει κάποιος να μας ακούσει, επιτέλους;» διερωτήθηκε άλλος απεγνωσμένος κάτοικος στη Μάνδρα, αποτυπώνοντας την κατάσταση. Εξάλλου, τα τηλεοπτικά πλάνα ενός πυροσβέστη που μαχόταν στη φωτιά στον Αγιο Χαράλαμπο Λουτρακίου με ένα μπουκάλι νερό (!) έδειχνε την υπεράνθρωπη προσπάθεια των ανθρώπων της Πυροσβεστικής και ταυτόχρονα την εγκληματική αδιαφορία της κυβέρνησης. Την ώρα που καίγονταν η Αττική και η Βοιωτία, δήμαρχοι αρκέστηκαν στο τηλεοπτικό «πινγκ πονγκ» για τις ευθύνες για τα ακαθάριστα οικόπεδα, πολλά από τα οποία συνέβαλαν στο να καούν σπίτια σε πολλούς οικισμούς.

Οι πολιτικοί προϊστάμενοι του υπουργείου Εσωτερικών και δήμων αλληλοκατηγορήθηκαν ακόμα μία φορά. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) Λάζαρος Κυρίζογλου δήλωσε ότι οι φωτιές δεν ξεκίνησαν από περιοχές ευθύνης των δήμων, τονίζοντας την ανάγκη αλλαγής στρατηγικής για τις δασικές πυρκαγιές. Οπως ανέφερε ο κ. Κυρίζογλου στον τηλεοπτικό σταθμό Open, οι δήμοι είναι υπεύθυνοι για τον καθαρισμό και τις αποψιλώσεις μόνο εντός σχεδίου οικοπέδων και πάρκων, ρίχνοντας το «μπαλάκι» στη Δασική Υπηρεσία, που είναι υποστελεχωμένη.

Από την πλευρά του, ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής της Ν.Δ., και μέχρι πρότινος αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας επιχείρησε να επιστρέψει το «μπαλάκι» των ευθυνών στους δήμους για τις καταστροφικές πυρκαγιές σε Αττική, Λουτράκι και Βοιωτία. «Φέτος έχουν διατεθεί από το υπουργείο Εσωτερικών από τον Μάρτιο 25.000.000 ευρώ σε δήμους και συνδέσμους δήμων για να αντιμετωπίσουν θέματα της αντιπυρικής περιόδου, έναντι 18.400.000 ευρώ που ήταν μέχρι το 2021. Εχουμε, δηλαδή, αυξήσει κατά 36% το ποσό που δινόταν» ανέφερε.

«Δόθηκαν από 180.000 ευρώ στον Δήμο Λαυρεωτικής και τον Δήμο Σαρωνικού, από 89.000 και 82.000 αντίστοιχα, που είχαν δοθεί το 2021. Οσον αφορά το δάσος του Κουβαρά, που εκτείνεται σε δύο δήμους, δόθηκαν 250.000, από 150.000 ευρώ που είχαν δοθεί το 2021. Οταν τελειώσει η αντιπυρική περίοδος θα έχουμε και πλήρη απολογισμό για το πού πήγαν αυτά τα χρήματα» συμπλήρωσε. Δηλαδή, θα γίνει έλεγχος «κατόπιν εορτής», και ενώ έχουν γίνει στάχτη χιλιάδες στρέμματα δάσους…

Πάντως, ο Στ. Πέτσας και οι δήμαρχοι φαίνεται ότι συμπλέουν, ρίχνοντας το «μπαλάκι» των ευθυνών και στους πολίτες για την ανυπαρξία καθαρισμών σε ιδιόκτητα οικόπεδα… Τόσο ο κ. Πέτσας όσο και ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, που βγήκαν στα κανάλια για να ρίξουν τις ευθύνες στους δήμους, δεν είπαν λέξη για την υποστελέχωση της Πυροσβεστικής.

Είναι ενδεικτικό πως οι κενές οργανικές θέσεις στην Πυροσβεστική ανέρχονται σε τουλάχιστον 4.500, ενώ σχεδόν το 85% από τα περίπου 3.500 πυροσβεστικά οχήματα έχει συμπληρώσει τουλάχιστον μία δεκαετία λειτουργίας.