Μια ιστορική μορφή της ελληνικής μόδας, ο Φιλήμονας, έφυγε χθες για το μακρύ ταξίδι αφήνοντας πίσω του τεράστια παρακαταθήκη στον κόσμο της ομορφιάς και των ντεφιλέ!
- Από τον Νίκο Νικόλιζα
Σε ηλικία 92 ετών, ο σπουδαίος σχεδιαστής, ο οποίος είχε αποσυρθεί από τα φώτα της δημοσιότητας εδώ και πολλά χρόνια, άφησε για πάντα το περίφημο ατελιέ του στην περιοχή του Κολωνακίου, εκεί όπου ακόμα και η βασίλισσα Φρειδερίκη τον είχε επισκεφτεί για να της ράψει τα βραδινά της ενδύματα.
Ανθρωπος σεβάσμιος από όλους τους νεότερους συναδέλφους του, ο Φιλήμονας ευτύχησε να ντύσει σχεδόν όλους τους κινηματογραφικούς σταρ της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου και του θεάτρου, ενώ μέχρι και πριν από μερικά χρόνια εργαζόταν κανονικά.
Ο ίδιος, σε μια σπάνια εξομολόγηση ζωής στις 7 Μαρτίου 2022, είχε μιλήσει στην «Espresso» για όλη του τη ζωή και τα μυστικά του. Λες και ήξερε ότι ενάμιση χρόνο μετά θα έφευγε από τα εγκόσμια. Η συνάντησή μας είχε γίνει στο ατελιέ του και σπίτι του, στην περιοχή του Κολωνακίου, και με ένα ευγενικό χιούμορ και άλλοτε δηλητηριώδες για όσους ήταν κακοπληρωτές είχε μιλήσει για όλα.
Πικραμένος
Στη συνέντευξη αυτή φαινόταν κουρασμένος και πικραμένος που είχαν φύγει όλοι οι δικοί του άνθρωποι. «Δεν βγαίνω σχεδόν καθόλου από εδώ μέσα. Και να βγω, πού να πάω και με ποιους; Ολα έχουν αλλάξει εκεί έξω και όλοι οι φίλοι μου έχουν φύγει. Είναι καιρός να την κάνω και εγώ» δήλωνε τότε σαν να «έβλεπε» τον θάνατό του.
«Ναι, υπήρξα παιδί χωρισμένων γονιών. Και δεν σας κρύβω ότι αγάπησα περισσότερο τη δεύτερη μάνα μου από την πραγματική μου μάνα. Και ο λόγος είναι ότι αυτή ήταν σύμμαχός μου σε όλη μου τη ζωή – με λάτρεψε και τη λάτρεψα! Η πραγματική μου μάνα ήταν μια πάρα πολύ όμορφη γυναίκα -η ομορφότερη της Κρήτης, απ’ όπου κατάγομαι-, η οποία με έφερε μεν στη ζωή, αλλά είχε τα μυαλά πάνω από το κεφάλι της. Κοίταζε μόνο τον εαυτό της. Χώρισε από τον μπαμπά μου, έκανε μια νέα οικογένεια, όπως έκανε και ο πατέρας μου άλλη οικογένεια. Από τον δεύτερο γάμο της μάνας μου απέκτησα έναν αδερφό, τον οποίο λάτρεψα. Και πέθανε στα χέρια μου!
Από την Κρήτη με τον μπαμπά μετακομίσαμε στην Αθήνα, πήγαμε στις Σπέτσες για ένα διάστημα, ωστόσο εκείνος είχε όνειρο να με κάνει αεροπόρο. Το προσπάθησε, αλλά δεν τα κατάφερε. Επειτα από κάποιες συγκυρίες βρέθηκα στο Παρίσι, όπου μαθήτευσα στο πλευρό του Ζαλ Ντεσέν, ο οποίος ήταν πολύ μεγάλο όνομα. Συμμαθητής μου ήταν ο Βαλεντίνο, ο οποίος πάντα ήταν με μια μύτη μέχρι τον ουρανό. Τον ενοχλούσε ακόμα και να τον κοιτάμε» μας έλεγε, τότε, ξεδιπλώνοντας το άλμπουμ της ζωής του. «Οταν επέστρεψα στην Ελλάδα, για ένα διάστημα βρέθηκα στο πλευρό του Ντίμη Κρίτσα για να αποκτήσω εμπειρία στον χώρο. Από εκεί και πέρα με λάτρεψε το κοινό της Ελλάδας» ήταν τα λόγια του για εκείνα τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Η γκρίνια του πατέρα του
Το μεγάλο πρόβλημά του, ωστόσο, ήταν ο πατέρας του. «Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολα για εμένα, γιατί ο πατέρας μου δεν ήθελε καν να ακούσει τη λέξη “σχεδιαστής”. Ελεγε “πώς θα πω εγώ στους φίλους μου ότι έχω γιο μόδιστρο;” Οταν, όμως, άρχισαν οι πρώτες επιτυχίες και τα εξώφυλλα, έπαιρνε τις εφημερίδες και με καμάρι έλεγε στους φίλους του “αυτός είναι ο γιος μου“» είχε πει. Για ώρες μέσα στο ατελιέ του Φιλήμονα σε εκείνη τη σπάνια εξομολόγηση ζωής η «Espresso» είχε περιπλανηθεί σε όλη την επαγγελματική αλλά και προσωπική του ζωή. Μια ζωή που ο ίδιος ποτέ δεν φοβήθηκε να δημοσιοποιήσει.
«Είμαι ανοιχτό βιβλίο, ρώτα με» μου είχε πει τότε. Και κάπως έτσι άρχισα να τον ρωτάω επί προσωπικού. «Οταν τέλειωνε μια σχέση μου, άρχιζε αμέσως μια άλλη, που ήταν πιο δυνατή από την προηγούμενη. Ημουν πάντα των μακροχρόνιων δεσμών. Τώρα δεν ξέρω αν υπάρχει έρωτας. Ζω στο Κολωνάκι και έχω να πάω χρόνια στην πλατεία. Δεν έχει να μου πει τίποτα πλέον το Κολωνάκι. Αυτοί οι ωραίοι άνθρωποι που εγώ έζησα έχουν φύγει από τη ζωή. Αρα, για εμένα υπάρχει κενό ανάμεσα στις εποχές» έλεγε συγκινημένος, ενώ μέσα από τη συγκεκριμένη συνέντευξη έβλεπες και τη μοναξιά αυτής της μεγάλης προσωπικότητας που έζησε δέκα ζωές: «Δεν έχω φίλους. Μόνος μου είμαι. Εχω τον ανιψιό μου, ο οποίος με πηγαίνει καμιά βόλτα στην Αθήνα. Δεν θα έλεγα ότι νιώθω μοναξιά, γιατί είμαι γεμάτος από τη ζωή μου. Οταν κλείνω το βράδυ τα μάτια μου έχω για συντροφιά ωραίες αναμνήσεις.
Στον ύπνο μου ονειρεύομαι τις ωραίες επιδείξεις μόδας εκείνης της εποχής, όταν μεσουρανούσα. Και μέσα στον ύπνο μου σχεδίασα και τα τελευταία κομμάτια, τα οποία θα παρουσιάσω σε μια έκθεση με την οποία θα κλείσω και την καριέρα μου. Μου λείπει πολύ, όμως, η οικογενειακή θαλπωρή. Δυστυχώς, οι ανοησίες των νιάτων φέρνουν δυστυχία στα γεράματα!»
Η εντολή στον ανιψιό του
Ο ίδιος, θέλοντας αυτή η συνέντευξη να είναι παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, αναφέρθηκε και στην ευτυχία, αλλά και στις εντολές που έχει δώσει στον ανιψιό του. «Προσπαθώ να είμαι ευτυχής και να σκέφτομαι ότι όλη η καριέρα μου πέρασε χωρίς δυσκολίες και μπόρεσα να κάνω πολλά πράγματα, τα οποία τα αγκάλιασε ο κόσμος. Τον θάνατο δεν τον φοβάμαι. Εχω δώσει εντολή στον ανιψιό μου να με αποτεφρώσει και την τέφρα μου να την πετάξει στη θάλασσα του Σουνίου» ήταν τα λόγια του!
Το γκαλά με μοντέλο την Ντενίση και τα καρφιά για την τσιγκούνα Αλίκη
Στη μεγαλειώδη πορεία του, ο ίδιος έντυσε όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 έως και τη δεκαετία του ’90. «Δεν θεωρούσα τιμή να ντύνω αυτούς τους χώρους εκείνη την εποχή, γιατί εγώ έντυνα την υψηλή κοινωνία. Με δυσκολία έντυνα τις θεατρίνες και τις τραγουδίστριες. Απέφευγα ακόμα και να το συζητάω, γιατί οι πλούσιες κυρίες δεν ήθελαν τα ρούχα με τα οποία έντυνα εκείνες να τα δίνω και για το θέατρο ή για τις πίστες.
Τη μόνη που θεωρούσα αγαπημένη μου φίλη και ήθελα να την ντύνω ήταν η Μαίρη Χρονοπούλου, η οποία, εκτός του ότι τα φορούσε τα ρούχα και δεν τη φορούσαν, ήταν και εκπληκτικός άνθρωπος. Μέσα από την “Espresso” θέλω να της ζητήσω δημόσια συγγνώμη που όλα αυτά τα χρόνια, με τόσες περιπέτειες που είχε με την υγεία της, δεν της τηλεφώνησα ποτέ. Ειλικρινά, συγγνώμη, Μαίρη μου» έλεγε τότε, ενώ λίγα εικοσιτετράωρα μετά οι δυο τους όχι μόνο μίλησαν μεταξύ τους χάρη της «Espresso», αλλά συναντήθηκαν στο ατελιέ του.
Και ενώ για τη Χρονοπούλου είχε πολύ καλή γνώμη, δεν είχε για την εθνική μας σταρ Αλίκη Βουγιουκλάκη, η οποία «δυσκολευόταν» να βάλει το χέρι στην τσέπη για τα φορέματά της. «Την Αλίκη την έντυσα σε δύο ταινίες τη δεκαετία του ’60. Είχε στείλει μάλιστα μια οικονόμο της, τη Μαρία, και μου είπε “η κυρία Βουγιουκλάκη επιθυμεί να βάλει το όνομά σας στους τίτλους των ταινιών”. Της απάντησα “ούτε για αστείο. Διότι δεν έγινε αυτό που ήθελα εγώ, αλλά αυτό που ήθελε εκείνη”. Είναι μια πονεμένη ιστορία αυτή. Δεν πληρώθηκα ποτέ. Δεν την έντυσα ξανά γιατί, εκτός του ότι δεν πλήρωνε, δεν με ενέπνεε να την ντύσω. Καταρχάς, θεωρούσε ότι είχε το τελειότερο κορμί του κόσμου και ότι η ίδια ήταν η απόλυτη γυναίκα. Μπράβο της, όμως, που τα κατάφερε και έγινε σταρ».
Ωστόσο έντυσε, με κόπο, και την Τζένη Καρέζη: «Καμία από τις δύο δεν ήθελα. Ωστόσο έντυσα και την Τζένη. Απλά η Τζένη ήταν λίγο πιο υποφερτή. Ομως, μετά τον γάμο της με τον Καζάκο χάλασε ο χαρακτήρας της. Είχε αποκτήσει ένα ύφος μπλαζέ και δεν την ενδιέφερε τίποτα».
Στην ίδια συνέντευξη ο Φιλήμονας θυμόταν και πώς βρήκε τη Μιμή Ντενίση και την έκανε μοντέλο του στις επιδείξεις του: «Τότε η Μιμή πήγαινε στο Κολλέγιο. Εγώ, λοιπόν, έκανα κάποια φιλανθρωπικά γκαλά. Μέσα στα κορίτσια του Κολλεγίου που έντυσα ως μοντέλα ήταν και η Μιμή. Συνεπέστατη, αξιοπρεπέστατη και πάντα κυρία. Είναι μια γυναίκα με τεράστια μόρφωση, όμως έχω μια διαίσθηση ότι δεν είναι ευτυχισμένη στη ζωή της».
Και από την Αλίκη, την Τζένη και τη Μιμή, ο Φιλήμονας δεν ξέχασε τότε να αναφερθεί στην οικογένεια Ωνάση αλλά και στην Τζάκι Κένεντι, που για χρόνια την έντυνε αποκλειστικά: «Την Τζάκι την έντυνα για χρόνια για τις δεξιώσεις. Η Χριστίνα ήρθε σε εμένα όταν πέθανε ο πατέρας της, ο Αρίστος, και μου ζήτησε να της ράψω μαύρα ρούχα. Είναι αυτά που κυκλοφορούν στις φωτογραφίες, όταν γινόταν η κηδεία του. Επίσης, η Γουλανδρή μού είχε φέρει στο ατελιέ τη μεγάλη σταρ Μέρλι Ομπερον, της οποίας είχα πάρει τα μέτρα και της έστελνα στο Ακαπούλκο τις ωραιότερες τουαλέτες μου».