Για το ελληνικό θέατρο θεωρείται πλέον μία από τις μεγάλες μορφές του χορού που έχουν γράψει με χρυσά γράμματα το όνομά τους. Για την ιστορία των μεγάλων θεατρίνων ήταν ο πιστός φίλος, ο άνθρωπος που έτρεχε για όλους.
- Από τον Νίκο Νικόλιζα
Ο Δημήτρης Ιβάνωφ είναι ένας από τους ακούραστους εργάτες του χορού, με μεγάλες περγαμηνές στο ενεργητικό του. Επιστήθιος φίλος της Γεωργίας Βασιλειάδου, του Βασίλη Αυλωνίτη, της Ρένας Βλαχοπούλου, της Πόπης Αλβα, της Καίτης Ντιριντάουα, της Μάρθας Καραγιάννη, της Σπεράντζας Βρανά και τόσων άλλων ιερών τεράτων που δούλεψε μαζί τους. Μέχρι και την τελευταία στιγμή της ήταν δίπλα στο ιερό τέρας που λέγεται Ζωζώ Νταλμάς.
Της γυναίκας σύμβολο για το θέατρο, που την ερωτεύτηκε μέχρι και ο Κεμάλ Ατατούρκ. Εκείνη, θέλοντας να τον ευχαριστήσει για όσα είχε κάνει, του άφησε κληρονομιά τα απομνημονεύματά της, ώστε κάποια στιγμή η ζωή της να γίνει κινηματογραφική ταινία. Το 1951 άρχισε κλασικές σπουδές στο παιδικό μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που λειτουργούσε υπό τη διεύθυνση της χορογράφου Λουκίας. Διδάσκεται χορό από την Τατιάνα Βαρούτη και μουσική από τον Νίκο Συνοδινό.
Σε λίγες ημέρες ο Δημήτρης Ιβάνωφ θα εγκαινιάσει στη Θεατρική Σχολή Μαίρης Τράγκα, πίσω από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, το δικό του μουσείο, με δεκάδες προσωπικά αντικείμενα όλων αυτών των μεγάλων προσωπικοτήτων που γνώρισε τα 70 χρόνια που έχει στο θέατρο. Η «Espresso» βρέθηκε στη νέα αυτή σπουδαία στέγη προσωπικών αντικειμένων που με πολύ κόπο και αγάπη επιμελήθηκε ο Δημήτρης Ιβάνωφ, ο οποίος μας μίλησε για όλα αυτά τα ιερά τέρατα που γνώρισε, για τις άγνωστες ιστορίες που έζησε κοντά τους, για τις καλές και τις κακές τους στιγμές μπροστά και πίσω από τα φώτα…
Πώς αποφασίσατε, κύριε Ιβάνωφ, να δημιουργήσετε αυτό το σπουδαίο θεατρικό και κινηματογραφικό μουσείο;
Ολα αυτά τα προσωπικά αντικείμενα τα είχα από κάποιες προσωπικές φιλίες που είχα μαζί τους, αλλά και από τις εκπομπές που έκανα παλιά στην τηλεόραση, όπως «Τα φώτα της ράμπας δεν σβήνουν ποτέ», που είχαν χαλάσει κόσμο, τα «Θέατρα καφενεία», «Χριστούγεννα με το χθες», που παρήλασαν από αυτή την εκπομπή όλα τα ιερά τέρατα, καθώς και την εκπομπή «Θεατρικές μνήμες» στο ραδιόφωνο. Εκεί γνώρισα από την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου έως την οικογένεια Βερώνη, που ήταν από τις πρώτες θεατρικές οικογένειες στην Ελλάδα. Τους ζητούσα λοιπόν από ένα αντικείμενο να μου δώσουν, γιατί είχα βάλει σκοπό να μη χαθεί κανένας από αυτούς τους τεράστιους καλλιτέχνες. Επίσης δούλεψα σε πολλά βαριετέ με κονφερανσιέ όπως τους Γιώργο Οικονομίδη, Φίλωνα Αρία, Μίμη Τραϊφόρο, Ορέστη Λάσκο και πολλούς άλλους.
Με την ανεπανάληπτη Γεωργία Βασιλειάδου είχατε πολύ μεγάλη φιλία…
Για τη Γεωργία ήμουν ο δικός της άνθρωπος. Τη γνώρισα από τα βαριετέ που δουλέψαμε μαζί. Είχε κάνει και μια μεγάλη τουρνέ που ήμουν μαζί της και τη χορογραφούσα.
Η περιοδεία αυτή κράτησε έναν ολόκληρο χρόνο. Τη χορογράφησα στην περίφημη «Βιολετέρα» από την επιθεώρηση «Ασπρες κορδέλες». Επίσης ήταν ο Αυλωνίτης με το νούμερο «Φάτε» που έκανε τον Παυλάρα. Μαζί ήταν και ο Ρίζος, που έκανε τα μάγκικα με την Αλέκα Στρατηγού. Ολοι αυτοί έβγαιναν τότε για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας. Η Γεωργία ήταν ένας καλός, συντηρητικός άνθρωπος. Είχε περάσει πολύ δύσκολα χρόνια, όταν πρωτοξεκινούσε. Ηταν η μόνη ηθοποιός που αντικατέστησε την κορυφαία Μαρίκα Κοτοπούλη σε παράσταση. Είχε πάρα πολύ ωραίο σώμα και πόδια. Οταν ήταν στον θίασο Κοτοπούλη, η Βασιλειάδου ήταν η κορυφαία του Χορού. Στον Χορό της Κοτοπούλη, δίπλα στη Βασιλειάδου, ήταν και η μεγάλη στιχουργός Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου!
Σας είχε σαν παιδί της η μεγάλη Ζωζώ Νταλμάς, ερωμένη του Κεμάλ Ατατούρκ…
Τη Ζωζώ τη γνώρισα σε ηλικία 14 ετών, όταν ξεκίνησα στο μπαλέτο της Λυρικής Σκηνής. Τη γνώρισα από το βαριετέ «Παλλάς». Δεν θα ξεχάσω ποτέ την παρουσία της και την ομορφιά της. Αν και μεγάλης ηλικίας τότε που τη γνώρισα εγώ, ήταν τρομακτικά όμορφη και με ταμπεραμέντο. Γίναμε φίλοι αχώριστοι μέχρι που πέθανε στο γηροκομείο. Ηταν η ευνοούμενη του Κεμάλ Ατατούρκ, ευνοουμένη του πρίγκιπα της Αιγύπτου. Με τα χρήματα που πήρε από τον πρίγκιπα ανακαίνισε εκ βάθρων ένα ορφανοτροφείο στη Θεσσαλονίκη. Ηταν τόσο φιλάνθρωπη που πάντρεψε 74 ζευγάρια, τα προικοδότησε και έκανε και 45 βαφτίσεις χριστιανόπουλων στην Τουρκία. Για τον έρωτά της με τον Κεμάλ Ατατούρκ την «πυροβόλησαν» πολλοί. Το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών εκείνη την εποχή της έκοψε την άδεια ως ηθοποιού. Και ξέρουμε ως λαός να λέμε τα άσχημα μόνο και όχι όσα έκανε αυτή η γυναίκα για την Ελλάδα. Με τον Βασίλη Λάσκο έκανε σε όλη τη Μεσόγειο καταδύσεις με το υποβρύχιο «Λάμπρος Κατσώνης», για να σώσει την πατρίδα. Ολα αυτά τα θυμόταν μέχρι που άφησε την τελευταία της πνοή. Ηταν μεγαλόψυχη!
Κάποια στιγμή ζήτησαν και η Βουγιουκλάκη και η Λάσκαρη να παίξουν τη ζωή της…
Ναι, αλλά η Νταλμάς δεν ήθελε. Θυμάμαι που έλεγε η Ζωζώ ότι σε κάποια παράσταση είχε πάει να δει την Αλίκη και μετά το τέλος πήγε να τη συναντήσει στα καμαρίνια. Την είχαν να περιμένει μισή ώρα. Η Ζωζώ «τρελάθηκε», την έπιασε ο θεατρικός της εγωισμός και λέει «μια Ζωζώ Νταλμάς να περιμένει μισή ώρα; Δεν το δέχομαι». Σηκώθηκε κι έφυγε από το θέατρο και έτσι απέρριψε την Αλίκη όταν της πρότεινε να την υποδυθεί. Από την άλλη αγαπούσε τη Ζωίτσα και είχαν βγει για φαγητό με σκοπό να την υποδυθεί. Επειτα είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να την υποδυθεί η Μελίνα Μερκούρη. Μάλιστα της είχε αναφέρει τότε ότι θα έφερνε τον Ομάρ Σαρίφ να παίξει. Ομως κάποια μέρα την πήρε τηλέφωνο και της λέει «Ζωζώ μου, συγχώρεσέ με, αλλά η ασχολία μου με την πολιτική δεν μου αφήνει καθόλου χρόνο για θεατρικά και κινηματογραφικά σχέδια». Και όταν της είπε αυτό η Μελίνα, άσ’ τα τι άκουσε από τη Ζωζώ…
Ο Βασίλης Αυλωνίτης ήταν καλός άνθρωπος;
Χαλούσε κόσμο ο Βασίλης με τις μούτες που έκανε. Πολύ έξω καρδιά άνθρωπος, που δεν τον ένοιαζε απολύτως τίποτα. Δίπλα του είχε πάντα τον γιο του, τον Γιαννάκη, που είχε βγει στο θέατρο δίπλα στον πατέρα του. Θυμάμαι όταν πήγαμε περιοδεία που ξέσπαγαν τα ταμεία από τον κόσμο και το χρήμα, η Βασιλειάδου ήταν αγχωμένη πάντα για τα εισιτήρια και αν τους κλέβει κάποιος. Του έλεγε: «Κοίτα, Βασίλη, είμαστε γεμάτοι, κοίταξε τι γίνεται με τα εισιτήρια». Ο Βασίλης ήταν της υπομονής και έξαλλη η Γεωργία του έλεγε: «Εσύ, Βασίλη μου, τον δικό σου τον χαβά με τα αλογατάκια». Πάντα γελαστός και πάντα να μας λέει ανέκδοτα.
Η Ρένα Βλαχοπούλου ήταν επίσης ένας από τους πολύ δικούς σας ανθρώπους…
Τη Ρένα τη γνώρισα το ’57 από τη Φωφώ Λουκά. Ηταν Πάσχα και με κάλεσαν να πάω να κάνω Πάσχα μαζί τους. Εκεί την πρωτογνώρισα και «κολλήσαμε» όσο με λίγους πρωταγωνιστές. Εγώ της έβγαλα την τιμητική σύνταξη, μαζί μου έκανε και τις τελευταίες της επιθεωρήσεις στο θέατρο, αλλά και την περιοδεία που κάναμε στην Αμερική. Η Ρένα δεν ήταν δύσκολος άνθρωπος, αντιθέτως ήταν ευχάριστος χαρακτήρας. Εκανε πολλές αγαθοεργίες η Ρένα. Δεν έδινε όπου και όπου τα χρήματά της, όμως υπήρχαν παλιοί καλλιτέχνες που η Ρένα τούς στάθηκε σαν να ήταν οικογένειά της. Οταν αρρώστησε βαριά η κόρη της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, η Μαίρη Λαΐδου, η Ρένα τής στάθηκε σαν να ήταν κόρη δική της. Βοήθησε επίσης έναν σπουδαίο χορευτή που είχε ανάγκη. Τρεις άνθρωποι ήμασταν δίπλα της σαν γνήσιοι φίλοι και γνωρίζαμε τα πάντα ανά πάσα στιγμή: η Φίτσα Ντάβου, η Λίντα Αλμα και εγώ. Ολοι οι άλλοι ήταν παρατρεχάμενοι!
Σας είχε αναφέρει γιατί δεν έκανε παιδιά;
Μου έλεγε ότι ήθελε να κρατήσει τη σιλουέτα της, γι’ αυτό και δεν έκανε παιδιά.
Ηταν από τις πιο πλούσιες ηθοποιούς που πέρασαν από την Ελλάδα…
Δούλεψε πάρα πολύ και κράτησε τα χρήματά της. Ομως στο τέλος μπήκαν «θηρία» μέσα στο σπίτι της και την κατέκλεψαν. Δεκατρείς μέρες πριν πεθάνει εγώ ήμουν εκεί. Ποτέ μα ποτέ δεν σκέφτηκα να την εκμεταλλευτώ, γιατί την είχα φίλη μου. Μου έδωσε μόνο δύο φορέματα, που της τα ζήτησα εγώ και τα εκθέτω στο μουσείο της Δραματικής Σχολής Μαίρης Τράγκα. Και όμως στο τέλος της ζωής της έμαθα πως όλα τα φορέματά της με τσουβάλια τα πέταξαν από το σπίτι. Λυπηρό!
Για τη Σπεράντζα Βρανά τι άποψη έχετε;
Μοναδικός άνθρωπος και χαρακτήρας. Τα έλεγε έξω από τα δόντια. Μου έδωσε φοβερά πράγματα από όλη την καριέρα της. Σίφουνας. Δεν υπολόγιζε τίποτα. Για την επιθεώρηση έλεγε μέχρι τελευταία: «Η επιθεώρηση κάποτε ήταν κοκέτα του Κολωνακίου. Και την κατάντησαν τροτέζα της οδού Αθηνάς».
Προλάβατε και τη Σοφία Βέμπο με τον Μίμη Τραϊφόρο…
Μεγάλες μορφές. Τον Μίμη τον κυνηγούσε η Σοφία σε κάθε βήμα. Παθολογική αγάπη είχε μαζί του. Θυμάμαι μια φορά που κάναμε μια χοροεσπερίδα ο σύλλογος Αιγυπτιωτών και τον κάλεσαν στο κέντρο Καλύβα. Ερχεται ο Μίμης μόνος του για να μιλήσει για τους Αιγυπτίους. Ξαφνικά μέσα στο πρόγραμμα βλέπω τη Βέμπο και έρχεται στο καμαρίνι μου. Εκείνη την ώρα χόρευαν ταγκό στην πίστα. Με πιάνει από το χέρι η Σοφία και με ανεβάζει στην πίστα, αρχίζουμε να χορεύουμε και μου λέει «να δούμε πού βρίσκεται ο κοντός». Λίγη ώρα μετά πηγαίνει ο Τραϊφόρος στα παρασκήνια, πηγαίνει και η Βέμπο, κλείνουν την πόρτα σε ένα καμαρίνι και γίνεται ο κακός χαμός από τις φωνές της Σοφίας.
