Ένας πύργος «φάντασμα» στο χωριό Λάγια της Μάνης, ένας ήρωας πατέρας που θανατώθηκε με τον πιο απάνθρωπο τρόπο στα χρόνια της Κατοχής, καθώς και ένα όνομα σύμβολο για περισσότερες από τέσσερις γενιές συνθέτουν μια ιστορία με μυστικά και πόνο γύρω από την εθνική μας σταρ Αλίκη Βουγιουκλάκη και τα αδέλφια της.
Μια ιστορία με οστά που δεν βρέθηκαν ποτέ και ένας τάφος που δεν φτιάχτηκε ποτέ για τον δικό τους άνθρωπο, τον πατέρα τους, που στεκόταν σαν φύλακας άγγελος, μέχρι που ανθρώπινα χέρια τού πήραν τη ζωή. Σήμερα, για πρώτη φορά, ο μεγαλύτερος αδελφός της Αλίκης Βουγιουκλάκη, Αντώνης, ξετυλίγει αποκλειστικά στην «Espresso» και τον Νίκο Νικόλιζα το κουβάρι των αναμνήσεών του για τα τραγικά χρόνια που έζησε εκείνος και τα αδέλφια του με τη δολοφονία του πατέρα τους, το φευγιό τους στην Αθήνα και τη νέα αρχή στη ζωή τους.
Αφορμή για το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ στάθηκε η επίσκεψή μας στο χωριό Λάγια της Μάνης. Εκεί, όπου όλοι οι κάτοικοι μιλούν για πρόσωπα που στολίζουν με την καταγωγή τους το χωριό τους: την Αλίκη Βουγιουκλάκη και την οικογένειά της. Στην κορυφή του χωριού στέκει ένας πύργος «φάντασμα», που ο χρόνος μπορεί να σάρωσε τα θεμέλιά του, όχι όμως και τις αναμνήσεις που ξεπηδούν από τα χαλάσματα.
Από τον περίφημο Πύργο των Βουγιουκλάκηδων αρχίζει η ιστορία της οικογένειας Βουγιουκλάκη, που έμελλε να μείνει στην ιστορία της Ελλάδος λόγω του άστρου που είχε η Αλίκη…
Στο χωριό όλοι έχουν να το λένε: Η γιαγιά της Αλίκης Βουγιουκλάκη, η κυρία Σταματίνα, ήταν μια πανέξυπνη γυναίκα με έντονη προσωπικότητα και με ταλέντο να σκαρώνει αυτοσχέδια στιχάκια. Από την άλλη, ο παππούς Αντώνης ήταν γλύπτης αξιόλογος, πετρομάστορας και εργολάβος, η φήμη του οποίου ξέφυγε από τα στενά όρια της Μάνης. «Με πηγαίνετε πολλά πολλά χρόνια πίσω. Πολύ δύσκολες εποχές, ωστόσο, δεν μπορώ να μη θυμηθώ τους παππούδες μου και τα όμορφα χρόνια που περάσαμε ως οικογένεια εκεί στον Πύργο των Βουγιουκλάκηδων του παππού και της γιαγιάς. Ο παππούς Αντώνης ήταν από τους σπουδαιότερους γλύπτες. Μάλιστα σε όλα όσα δημιουργούσε υπάρχει ακόμα το όνομά του. Είχε φτιάξει πολλά τέμπλα εκκλησιών και πολλά μνήματα σε νεκροταφεία. Ηταν τόσο περήφανος μάλιστα για τη δουλειά του που όταν είχε μεγαλώσει πολύ πλέον, μου έστελνε τις φωτογραφίες, περήφανος όπως ήταν, για να τις έχουμε οι επόμενες γενιές των Βουγιουκλάκηδων» λέει με περηφάνια ο Αντώνης Βουγιουκλάκης, συνεχίζοντας τη συγκλονιστική αφήγησή του για την ιστορία της οικογένειάς του. Και ξαφνικά κηρύσσεται ο πόλεμος του ’40.
Η οικογένεια, από εκεί που ζούσε μια ήρεμη ζωή στο Μαρούσι, αναγκάζεται να μετακομίσει στην Αρκαδία, μια και ο πατέρας της Αλίκης, του Αντώνη και του Τάκη, Ιωάννης Βουγιουκλάκης, δικηγόρος στο επάγγελμα, διορίζεται νομάρχης Αρκαδίας. Έτσι η οικογένεια αναγκάζεται να μετακομίσει στον Πύργο των Βουγιουκλάκηδων, στο χωριό Λάγια, εκεί όπου ο παππούς και η γιαγιά είχαν έναν καλό λόγο για όλο τον κόσμο. «Η ζωή ήταν πολύ ωραία σε σχέση με όσα συνέβαιναν στην Αθήνα. Όμως ο τραγικός θάνατος του πατέρα μας ήταν ένα αγκάθι στη ζωή μας. Και μεγάλο πλήγμα για την Αλίκη, η οποία δεν πήγε ποτέ ξανά στο πυργόσπιτο της γιαγιάς και του παππού στο χωριό Λάγια» λέει με συγκίνηση ο αδερφός της Αλίκης.
Ένας θάνατος όμως έμελλε να σημαδέψει για πάντα την οικογένεια. Ο Ιωάννης Βουγιουκλάκης, κατ’ ομολογία πολλών κατοίκων της Αρκαδίας, υπήρξε ένας πολύ καλός και σεμνός νομάρχης, που βοηθούσε τους κατοίκους με τρόφιμα και σιτηρά. Η πείνα που είχε στοιχειώσει την Ελλάδα στα χρόνια του πολέμου ήταν τόση μεγάλη που δύσκολα τα έβγαζαν πέρα άνθρωποι που δεν είχαν δικά τους χωράφια. Ο Αντώνης Βουγιουκλάκης θυμάται με συγκίνηση εκείνα τα πέτρινα χρόνια.
«Η πείνα στην Αθήνα ήταν τρομερή. Οταν πήγε ο πατέρας μου στην Αρκαδία ως νομάρχης, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να παίρνει τρόφιμα και να τα δίνει στους κατοίκους των χωριών για να ζήσουν. Ωστόσο, αυτοί που τον σκότωσαν, οι εγκληματίες, επειδή τα ήθελαν για δικό τους όφελος και να τα πουλήσουν του έστησαν ενέδρα και τον σκότωσαν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο».
Σύμφωνα με εφημερίδες της εποχής του ’43, ο θάνατος του Ιωάννη Βουγιουκλάκη ήταν ένας από τους πιο αποτρόπαιους όλων των εποχών. Τον συνέλαβαν σε μια πλαγιά στο χωριό Πλάτανος Αρκαδίας. Και αφού τον έβαλαν να σκάψει έναν μεγάλο λάκκο άρχισαν να του πετάνε πέτρες μέχρι που του έλιωσαν το κεφάλι και το σώμα. Οι κραυγές που ακούστηκαν από τα χείλη του έσχιζαν τα βουνά της Αρκαδίας. Σε μια κορνιζαρισμένη φωτογραφία, που βρίσκεται στο σπίτι του μικρού αδελφού της Αλίκης, Τάκη, υπάρχει η εξής χειρόγραφη λεζάντα: «Ιωάννης Αντωνίου Βουγιουκλάκης εκ Λαγείας Λακωνίας έλκων το γένος. Νομάρχης Αρκαδίας Αύγουστος 1941 – Ιούνιος 1943. Εκρεουργήθη παρ’ Ελασιτών την 31η Δεκεμβρίου 1943 εις χαράδραν Κυνουρίας».
Με πόνο καρδιάς, ο Αντώνης Βουγιουκλάκης μιλάει για το τραγικό τέλος του πατέρα του: «Ο πατέρας μου κράτησε τη θέση του νομάρχη με σκοπό να βοηθήσει τους συντοπίτες του από την πείνα και τα δεινά του πολέμου. Ωστόσο, οι εγκληματίες είχαν άλλες βλέψεις για εκείνον. Τόσο εγώ όσο και τα αδέλφια μου δεν πρόκειται ποτέ να συγχωρήσουμε εκείνους που τον έστειλαν στον θάνατο. Επιχειρήσαμε πολλές φορές να βρούμε τον λάκκο που τον σκότωσαν και να μεταφέρουμε τα οστά του, όμως δεν τα βρήκαμε ποτέ. Μάταια προσπαθούσαμε όλα αυτά τα χρόνια» λέει με πίκρα στην «Espresso» και τον Νίκο Νικόλιζα ο μεγαλύτερος γιος του αδικοχαμένου νομάρχη και συνεχίζει: «Ο πατέρας μου ήταν τόσο σπουδαίος άνθρωπος που έσωσε τελευταία στιγμή 627 Εβραιόπουλα, τα οποία ήθελαν να στείλουν στο Αουσβιτς αλλά και για να τους πάρουν τα ζωτικά όργανα, όπως συνήθιζαν να κάνουν τότε οι ναζί. Ο πατέρας μου, λοιπόν, τα πήρε κρυφά από τις γερμανικές Αρχές και τα πήγε σ’ ένα ορφανοτροφείο της Αρκαδίας και υπάρχουν ακόμα και σήμερα σε μεγάλη ηλικία αυτοί οι άνθρωποι που ζουν και λένε για τον πατέρα μας».
Ωστόσο, όλο αυτό το τραγικό γεγονός ανάγκασε την Αλίκη να μην ξαναπάει ποτέ στη Μάνη και να σβήσει από τη μνήμη της τα τραγικά εκείνα γεγονότα που είχαν σημαδέψει την παιδική ψυχή της!
Τα «παιχνίδια» επιτήδειων εις βάρος της μνήμης της μεγάλης ηθοποιού
Τα χρόνια πέρασαν, και μετά τον θάνατο της Αλίκης τα αδέλφια της αποφάσισαν να ψάξουν για τα περιουσιακά τους στοιχεία στη Μάνη. Όμως βρέθηκαν προ εκπλήξεως, όπως λέει ο Αντώνης Βουγιουκλάκης: «Ο πύργος της οικογένειας είναι εγκαταλειμμένος πλέον, ωστόσο είναι δηλωμένος ως περιουσιακό στοιχείο στην οικογένειά μας. Εκείνο που μας έχει εξοργίσει όμως είναι το εξής: Ο παππούς είχε αποκτήσει λόγω του επαγγέλματός του μια τεράστια περιουσία. Δηλαδή έφτιαχνε ένα μνήμα, ένα τέμπλο εκκλησίας και αντί για χρήματα έπαιρνε κτήματα, μια και ο κόσμος δεν είχε να πληρώσει με χρήματα. Έτσι είχε αποκτήσει η οικογένεια Βουγιουκλάκη διά λόγου πολλά χωράφια στη Μάνη. Οταν πέθανε ο παππούς και η γιαγιά πήγαμε να βρούμε την περιουσία του παππού μας. Και εκεί πέσαμε σε βράχο: Τα είχαν αρπάξει όλα οι κάτοικοι του χωριού. Και όλοι μας έλεγαν με δόλιο τρόπο: “Αφήστε τα χωράφια, τον πύργο να κοιτάξετε. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο”. Και δεν συνέβη μόνο αυτό:
Μετά τον θάνατο της Αλίκης, ο τότε δήμαρχος της περιοχής μάς πρότεινε να κάνει μια εκδήλωση στο χωριό Λάγια προς τιμήν της. Ήρθε στην Αθήνα, γέμισε όλη την Πελοπόννησο με αφίσες για την εκδήλωση. Βούλιαξε το χωριό από κόσμο για να τιμήσουν την Αλίκη. Στην εκδήλωση λοιπόν μιλήσαμε εμείς ως οικογένεια, μίλησε και ο τότε δήμαρχος, που εκείνη την περίοδο έβαζε ξανά υποψηφιότητα για τον δήμο… Πέρασε καιρός να καταλάβουμε ότι όλο αυτό έγινε για να επανεκλεγεί. Τότε μάλιστα, δημοσίως, έθεσαν θέμα για το σπίτι του παππού και της γιαγιάς. Λέγανε ο Πύργος των Βουγιουκλάκηδων να περάσει στα χέρια του δήμου και να το κάνει “Το σπίτι της Αλίκης” ως μουσείο με προσωπικά της αντικείμενα. Και εμείς τρέχαμε ως οικογένεια να συγκεντρώσουμε τα πράγματα της Αλίκης. Πέρασε καιρός, και ξαφνικά τον συναντάω σε μια εκδήλωση στην Αθήνα. Τον κοιτάζω στα μάτια και του λέω: “Ντροπή σου να παίζεις με το όνομα της Αλίκης”» λέει με οργή στην «Espresso» ο Αντώνης Βουγιουκλάκης, αποκαλύπτοντας τα άγρια παιχνίδια που παίχτηκαν εις βάρος της οικογένειας της εθνικής μας σταρ!