Η γέννηση πάνω στο τραπέζι της κουζίνας του σπιτιού της οικογένειας στο Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, οι μάχες κατά των ναζί στην Κρήτη και οι «κατακτήσεις» του στην καλή κοινωνία.
Πλήρης ημερών και εμπειριών έφυγε από τη ζωή ο 99χρονος σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ, πρίγκιπας Φίλιππος, λίγες εβδομάδες μετά τη νοσηλεία του για λοίμωξη και την επέμβαση καρδιάς σε νοσοκομείο της Βρετανίας.
«Με βαθιά θλίψη, η Αυτής Μεγαλειότης, η βασίλισσα, ανακοινώνει τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου, της Αυτού Βασιλικής Υψηλότητος πρίγκιπα Φιλίππου, δούκα του Εδιμβούργου. Η Αυτού Βασιλική Υψηλότης απεβίωσε γαλήνια σήμερα το πρωί στον πύργο του Ουίνδσορ» ανέφερε η ανακοίνωση του Μπάκιγχαμ.
Ο δούκας του Εδιμβούργου, όπως ήταν ο επίσημος τίτλος του, γεννήθηκε στις 10 Ιουνίου 1921, πάνω στο τραπέζι της κουζίνας του σπιτιού της οικογένειάς του, στο Μον Ρεπό της Κέρκυρας. Ήταν το πέμπτο παιδί και το μοναδικό αγόρι που απέκτησαν οι γονείς του, πρίγκιπας Ανδρέας της Ελλάδας και της Δανίας και πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάτενμπεργκ. Η καταγωγή του ήταν μια μείξη Ελλάδας, Δανίας, Ρωσίας και Πρωσίας από την πλευρά του πατέρα του, ενώ η γιαγιά του από την πλευρά της μητέρας του, πριγκίπισσα Βικτόρια της Εσης, ήταν εγγονή της βασίλισσας Βικτόρια, γεγονός που τον έκανε τρίτο ξάδερφο της Ελισάβετ Β’.
Στην εξορία
Η οικογένειά του ζούσε ευτυχισμένη στα ανάκτορα του θείου του, βασιλιά Κωνσταντίνου Α’ της Ελλάδας, στο Μον Ρεπό της Κέρκυρας, μέχρι περίπου τη χρονιά της γέννησής του, καθώς, όταν εκείνος ήταν 1,5 έτους, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα εξαιτίας της στρατιωτικής εξέγερσης που οδήγησε τον βασιλιά στην εξορία. Η οικογένεια κατάφερε να διαφύγει στη Γαλλία με το βρετανικό πολεμικό πλοίο «Καλυψώ», με τον πρίγκιπα να κοιμάται μέσα σε μια αυτοσχέδια κούνια από καφάσια φρούτων. Στη Γαλλία εγκαταστάθηκαν σε ένα προάστιο του Παρισιού, σε σπίτι που τους παραχώρησε η πλούσια θεία του Μαρία Βοναπάρτη, σύζυγος του Γεωργίου της Ελλάδας. Σε ηλικία 8 ετών εστάλη σε σχολείο του Σάρεϊ για τρία χρόνια και μετέπειτα μετακόμισε στη Γερμανία, όπου ζούσαν οι τέσσερις παντρεμένες αδερφές του, όμως ούτε εκεί έμεινε πολύ. Αφού τελείωσε το σχολείο υπηρέτησε στο βρετανικό πολεμικό ναυτικό. Στα 21 του κατάφερε να γίνει ένας από τους νεότερους πρώτους υποπλοιάρχους και να πάρει τα εύσημα για τις υπηρεσίες του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς το 1943 επινόησε ένα σχέδιο για να αποκρούσει τα εχθρικά αεροσκάφη, σώζοντας τις ζωές των ναυτών του αντιτορπιλικού «Wallace». Πολέμησε τους ναζί στη μάχη της Κρήτης, στη μάχη του Ταινάρου, αλλά και στη Σικελία. Στην προσωπική του ζωή, η εξωτερική του εμφάνιση τον έκανε δημοφιλή στις γυναίκες, κερδίζοντας τις καρδιές χολιγουντιανών σταρ, Βρετανίδων που ανήκαν στους κόλπους της καλής κοινωνίας και την καρδιά της 17χρονης Ελισάβετ, με τις φήμες να οργιάζουν ότι και στη διάρκεια του γάμου τους ήταν ατακτούλης.
Ο παραμυθένιος γάμος με την Ελισάβετ και το «αγκάθι» στην καρδιά του
O «μαγικός» γάμος της παραμυθένιας πριγκίπισσας Ελισάβετ και του όμορφου ξανθού πρίγκιπα ήταν το γεγονός που έφερε επιτέλους χαρά στη Βρετανία, η οποία πάλευε να συνέλθει από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο αθλητικός πρίγκιπας της Ελλάδας εντυπωσίασε τη Λίλιμπετ, όπως αποκαλούσε τη βασίλισσα, πηδώντας πάνω από το φιλέ του τένις στην πρώτη συνάντησή τους. Είχαν παραστεί και στο παρελθόν στις ίδιες εκδηλώσεις και τελετές, αλλά η 13χρονη Ελίζαμπεθ τον πρόσεξε όταν συνάντησε τον 18χρονο στη ναυτική σχολή του Ντάρτμουθ τον Ιούλιο του 1939. Έκτοτε διατήρησαν συχνή επικοινωνία και ο Φίλιππος κλήθηκε να περάσει τα Χριστούγεννα του 1943 με τη βασιλική οικογένεια στο Ουίνδσορ. Στο τέλος του πολέμου οι εφημερίδες ήδη είχαν αρχίσει να αναφέρονται στο ενδεχόμενο γάμου.
Ο Φίλιππος έκανε πρόταση γάμου δίπλα σε μια λίμνη στο Μπαλμόραλ μ’ ένα δαχτυλίδι που ήταν στολισμένο με διαμάντια από την τιάρα της μητέρας του. Ο βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ΄ έδωσε την ευχή του για τον γάμο, αν και επέμενε να κρατηθεί ο αρραβώνας τους μυστικός ώσπου να μεγαλώσει η Ελισάβετ. Ο αρραβώνας ανακοινώθηκε τον Ιούλιο του 1947, λίγους μήνες αφότου η Ελισάβετ είχε κλείσει τα 21. Παντρεύτηκαν την ίδια χρονιά. Υπήρχε ωστόσο κάποια καχυποψία απέναντι στον ξένο πρίγκιπα, παρότι είχε πολεμήσει με το βρετανικό πολεμικό ναυτικό. Πριν από τον γάμο ο Φίλιππος εξασφάλισε τη βρετανική υπηκοότητα, ενώ παραιτήθηκε του ελληνικού βασιλικού τίτλου του. Επέλεξε ως όνομα το Μάουντμπατεν, μια πιο… αγγλική βερσιόν του επωνύμου της μητέρας του Μπάτενμπεργκ. Ο γάμος αποτέλεσε ένα μεγάλο γεγονός, στο οποίο παρέστησαν αρχηγοί κρατών, βασιλιάδες και βασίλισσες. Η Λίλιμπετ είχε βρει πια το στήριγμά της.
«Την πρώτη μέρα που άρχισα να δουλεύω γι’ αυτόν μου είπε ότι δουλειά του πρώτα απ’ όλα αλλά και έπειτα απ’ όλα ήταν να μην την απογοητεύσει ποτέ» αποκαλύπτει ο πρώτος του προσωπικός γραμματέας Μάικλ Πάρκερ. Μόλις έξι μέρες πριν από την πρώτη επέτειο του γάμου τους ήρθε στον κόσμο ο πρωτότοκός τους Κάρολος. Ακολούθησαν η Αννα, ο Αντριου και ο Εδουάρδος.
Τον συμβουλευόταν συχνά
Η σχέση του ζευγαριού ήταν σχεδόν πάντα «συνωμοτική», καθώς οι δυο τους γελούσαν συχνά ακόμα και σε δημόσιες εμφανίσεις, χωρίς κανείς να αντιλαμβάνεται τον λόγο. Επίσης, πηγές του Παλατιού αναφέρουν ότι η Ελισάβετ πάντα τον συμβουλευόταν για μεγάλες αποφάσεις τόσο στην άσκηση πολιτικής όσο και στην αντιμετώπιση οικογενειακών κρίσεων, όπως ο χωρισμός του Κάρολου από την Νταϊάνα. Αυτή η εγγύτητα είχε κάνει πολλούς να δώσουν ιδιαίτερο βάρος στο γεγονός ότι η βασίλισσα, που έχει επισκεφτεί 200 χώρες σε όλο τον κόσμο, δεν έχει έρθει ποτέ στην Ελλάδα. Η μοναδική φορά που επισκέφθηκε τη χώρα μας ήταν τον Δεκέμβριο του 1950. Τότε η πριγκίπισσα Ελισάβετ, ως διάδοχος του θρόνου, είχε αποδεχθεί την πρόσκληση του ελληνικού βασιλικού ζεύγους για μια ιδιωτική επίσκεψη. Έπειτα από δύο χρόνια ο πατέρας της πέθανε και, αφού τον διαδέχθηκε, δεν επισκέφθηκε ξανά τη χώρα μας. Σύμφωνα με τον ιστορικό του θρόνου Ούγκο Βίκερς, αυτό οφείλεται στα αισθήματα που είχε ο Φίλιππος για τους Έλληνες.
«Στον πρίγκιπα δεν αρέσει η Ελλάδα, επειδή δίκασε τον πατέρα του, πρίγκιπα Ανδρέα. Το 1922 έπρεπε όλοι να φύγουν» είχε πει σε παλιότερη συνέντευξή του. Ωστόσο στην πρόσφατη επίσκεψή του για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, ο πρίγκιπας Κάρολος έδειξε να αντιμετωπίζει πιο συναισθηματικά τις ελληνικές ρίζες του πατέρα του.
Μέντορας, τρυφερός παππούς και θρύλος για τα 10 εγγόνια του
Ο πατριάρχης της βασιλικής οικογένειας ήταν ο άνθρωπος που συνέβαλε στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νεότερων μελών της, που δεν σταμάτησαν να στρέφονται σε εκείνον για όλα τους τα προβλήματα.
Ο πρίγκιπας Φίλιππος ήταν εκείνος που έπεισε τον πρίγκιπα Γουίλιαμ να περπατήσει πίσω από το φέρετρο της μητέρας του, πριγκίπισσας Νταϊάνα, το 1997, λέγοντάς του «αν περπατήσω εγώ, θα περπατήσεις μαζί μου;», αλλά και ο άνθρωπος που στήριξε τα δύο αδέρφια μετά τον ξαφνικό θάνατό της.
Ακόμα, συμπαραστάθηκε στον πρίγκιπα Γουίλιαμ κατά τους πρώτους, δύσκολους μήνες της προσαρμογής του στο πανεπιστήμιο του Σεντ Αντριου, όταν εκείνος νοσταλγούσε το σπίτι του και σκεφτόταν να τα παρατήσει.
Ο δούκας του Εδιμβούργου λέγεται ότι τον καθησύχασε και τον έπεισε να μείνει στο πανεπιστήμιο, όπου το 2011 γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγό του Κέιτ.
Επέμβαση στο ισχίο
Επιπλέον, προγραμμάτισε την επέμβαση στο ισχίο του για τον Απρίλιο του 2018, ώστε να μη λείψει από τον γάμο του Χάρι τον επόμενο μήνα, ενώ, παρά το γεγονός ότι είχε δηλώσει πως αποσύρεται από τη δημόσια ζωή το 2017, έκανε την εξαίρεση να παρευρεθεί στους γάμους της πριγκίπισσας Βεατρίκης και της πριγκίπισσας Ευγενίας.
Ο πρίγκιπας Χάρι ετοιμάζεται να επιστρέψει στη Βρετανία πρώτη φορά αφότου παραιτήθηκε από τα βασιλικά του καθήκοντα για να βρεθεί στο πλευρό της γιαγιάς του στην κηδεία, ωστόσο άγνωστο παραμένει αν θα τον ακολουθήσει η Μέγκαν Μαρκλ, που αυτή την περίοδο είναι έγκυος στο δεύτερο παιδί τους.
Οι μνημειώδεις γκάφες του δούκα του Εδιμβούργου που έγραψαν ιστορία
Μνημειώδεις είναι οι χοντράδες που είχε κατά καιρούς ξεστομίσει ο πρίγκιπας Φίλιππος. Με δηλώσεις που είχε κάνει είχε καταφέρει να κάνει έξαλλους Κινέζους και… συζύγους.
Μάλιστα είχε συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί αυτήν την τάση του και είχε εφεύρει μάλιστα και την ελληνικής ρίζας λέξη «dontopetalogy», για να την περιγράψει, που σημαίνει «η τέχνη του να βάζεις το πόδι στο στόμα κάποιου άλλου»!
Μία από τις άγνωστες γκάφες του ομολόγησε πρώτη φορά ο δούκας του Εδιμβούργου σχετικά πρόσφατα: Στην πρώτη συνέντευξη που παραχώρησε μετά την παραίτησή του από τα βασιλικά του καθήκοντα παραδέχτηκε ότι έριξε μια βασιλική άμαξα σε λίμνη και κατέστρεψε σχεδόν όλη τη σχετική βασιλική συλλογή, όταν αποφάσισε να καταπιαστεί με το σπορ των αγώνων ταχύτητας με άμαξα. Υπάρχουν όμως και πολύ γνωστές.
Σταχυολογώντας, το 1967, όταν ρωτήθηκε αν θα επισκεφτεί τη Μόσχα για να βοηθήσει στην εκτόνωση των εντάσεων που είχε προκαλέσει ο Ψυχρός Πόλεμος, απάντησε:
«Θα ήθελα πάρα πολύ να πάω στη Ρωσία, αν και οι μπάσταρδοι δολοφόνησαν τη μισή μου οικογένεια». Σε επίσημη επίσκεψή του το 1986 στην Κίνα έκανε άκυρο χιούμορ λέγοντας σε νεαρούς Κινέζους «αν μείνετε πολύ περισσότερο εδώ θα γίνετε σχιστομάτηδες», ενώ το 1988 είπε το αμίμητο «μια πόρνη δεν είναι πιο ηθική από μία σύζυγο, αλλά κάνουν και οι δύο την ίδια δουλειά»!
Πιτζάμα
Σε επίσκεψή του στη Γερμανία το 1997 απευθύνθηκε στον Χέλμουτ Κολ αποκαλώντας τον «καγκελάριο του Ράιχ», τίτλο που έφερε ο Χίτλερ, ενώ το 2003 απευθυνόμενος στον πρόεδρο της Νιγηρίας που φορούσε παραδοσιακή ενδυμασία σχολίασε: «Δείχνετε έτοιμος να πάτε για ύπνο», υπονοώντας ότι έμοιαζε να φοράει πιτζάμα. Το 2002, τέλος, σε επίσκεψή του στην Αυστραλία σε συνάντηση με Αβορίγινες τους ρώτησε αν συνεχίζουν να ρίχνουν λόγχες μεταξύ τους.