Σε μια εποχή που οι δολοφονίες γυναικών πρωταγωνιστούν συχνά στη θεματολογία του αστυνομικού δελτίου γίνεται πλέον επιτακτική η ανάγκη να ριχτεί φως στο σκοτάδι της έμφυλης βίας.
- Από τον Ηλία Μαραβέγια
Για να μάθουν οι γυναίκες να αναγνωρίζουν εγκαίρως τα σημάδια μιας κακοποιητικής σχέσης, να ζητούν βοήθεια και να φεύγουν. Για να μάθουν και οι μάρτυρες βίαιων συμπεριφορών να σπάνε τη σιωπή τους και να προχωρούν σε καταγγελίες. Όλα τα παραπάνω είχε στο μυαλό της η Αρετή Χαρτοφύλακα όταν έγραφε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Αληθινές Γυναίκες» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ζενίθ. Μοιάζει δε τρομακτικά επίκαιρο, καθώς περιέχει πραγματικές ιστορίες γυναικών που υπέστησαν βία.
«Στο βιβλίο δεν υπάρχει κάποια ιστορία που να καταλήγει σε γυναικοκτονία. Υπάρχουν όμως ιστορίες με όλες τις μορφές βίας: σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, συναισθηματική…» δηλώνει στην «Espresso» η συγγραφέας. Τη συναντήσαμε στην ιδιαίτερη πατρίδα της, την πανέμορφη Κέρκυρα. Εκεί γεννήθηκε, μεγάλωσε, ασχολήθηκε για ένα διάστημα με το τραγούδι, παντρεύτηκε και έγινε μητέρα τριών υπέροχων παιδιών. Κατόπιν εργάστηκε με επιτυχία ως interior designer, βραβεύτηκε ως chef, ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις και παράλληλα βρήκε ακόμη έναν τρόπο έκφρασης μέσα από την ποίηση και τη συγγραφή. «Όλα αυτά συνθέτουν εμένα, την Αρετή, είναι μέρος του εαυτού μου. Αγαπώ τις τέχνες γενικότερα, θεωρώ πως και η ίδια η ζωή είναι μια μορφή τέχνης, αυτό αισθάνομαι. Οπότε κάθε φορά που προσεγγίζω ένα καινούργιο για μένα αντικείμενο το κάνω μέσα από μια καλλιτεχνική ματιά, είτε αυτό λέγεται μαγειρική είτε interior design ή τραγούδι… Είναι μορφές έκφρασης για μένα όλα αυτά» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το βιβλίο «Αληθινές γυναίκες» περιλαμβάνει 15 αληθινές ιστορίες γυναικών που γνωρίζει η Αρετή Χαρτοφύλακα. «Οι σελίδες του είναι σαν μια χρονομηχανή που ξεκινάει από μια ιστορία του 1960 και καταλήγει σε μια ιστορία του 2020. Κοινή συνισταμένη των ιστοριών η έμφυλη βία, αυτή που βιώνει μια γυναίκα μέσα στη σχέση. Ο λόγος που έγραψα το βιβλίο είναι για να δείξω πώς είναι η βία στην πράξη. Σαφώς με επηρέασε και η επικαιρότητα, αλλά ουσιαστικά αυτό που με ώθησε ήταν ότι αντιλήφθηκα πως στη σημερινή εποχή δεν αναγνωρίζουμε πάντα τη βία, κάποιοι δεν γνωρίζουν καν τι σημαίνει. Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών που έχουν μεγαλώσει σ’ ένα περιβάλλον χειριστικό με ναρκίσσους γονείς, τους έχει ασκηθεί η βία με κάποιο τρόπο και τους φαίνεται οικεία μετά και σ’ έναν σύντροφο. Κάποιες τη δικαιολογούν κιόλας, αφού τα θύματα έχουν συναισθήματα για τους θύτες. Διαβάζοντας τις “Αληθινές γυναίκες” ένας άνθρωπος που υφίσταται κακοποιητική συμπεριφορά θεωρώ πως θα μπορέσει να την αναγνωρίσει» μας λέει.
Η επόμενη μέρα
Όπως τονίζει η συγγραφέας στη συνέχεια της κουβέντας μας, το θέμα είναι η αυτεπίγνωση και το μετά, η επόμενη μέρα. «Πολλές φορές μια γυναίκα μπορεί να καταλάβει πως είναι σε μια σχέση βίας, αλλά να μην έχει το δικαίωμα της επιλογής να φύγει. Προσωπικά, θέλω να πιστεύω πως πάντοτε μια γυναίκα έχει αυτό το δικαίωμα. Για παράδειγμα, η πρώτη ιστορία του βιβλίου, που πας πάει πίσω στο 1960, δείχνει ότι μετά από πολλά χρόνια γάμου η γυναίκα αυτή αποφάσισε να γεράσει με αξιοπρέπεια φεύγοντας έστω και αργά. Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να ζει με τον φόβο μέσα στο σπίτι του, να τρέμει καθημερινά μήπως πει ή κάνει κάτι και εξαγριώσει τον σύντροφό της» επισημαίνει η Αρετή Χαρτοφύλακα, για την οποία η χειρότερη μορφή βίας είναι η συναισθηματική. «Η συναισθηματική βία δεν αφήνει σημάδια ούτε μπορεί ν’ αποδειχτεί. Ροκανίζει τη γυναίκα εσωτερικά» σχολιάζει.
Πόσο έχει αλλάξει άραγε η κατάσταση από το 1960 που ξεκινούν χρονολογικά οι ιστορίες στις «Αληθινές γυναίκες» μέχρι σήμερα; «Καθόλου!» μας απαντά η συγγραφέας. «Απλώς οι άνθρωποι στο παρελθόν ήταν πιο τραχείς και λιγότερο συγκαλυμμένοι. Τώρα η βία δεν είναι τόσο ξεκάθαρη. Ένας χειριστικός σύντροφος μπορεί να είναι ο πιο καλός και γοητευτικός συνάδελφος, η ψυχή της παρέας, ένας άνθρωπος με χιούμορ, ικανός, επιτυχημένος. Μπορεί να μη σου πηγαίνει καν στο μυαλό ότι αυτός ο άντρας ασκεί βία στη σύντροφό του πίσω από την κλειστή πόρτα του σπιτιού τους. Παλιότερα δεν το κρύβανε. Κάποιοι το θεωρούσαν και δείγμα ανδρισμού, ότι δηλαδή η γυναίκα πρέπει να τρώει και καμιά σφαλιάρα πού και πού. Σήμερα μπορεί ο άλλος να μην το πει έτσι, αλλά θα το κάνει με χειρότερο τρόπο, γιατί δεν θα γίνει αντιληπτό. Έχουν γίνει χειριστικοί και πιο έξυπνοι. Όχι το περιβάλλον τους ούτε η ίδια η γυναίκα τους δεν το αντιλαμβάνεται πολλές φορές» εξηγεί.