Ο φόβος έχει εγκατασταθεί στον Δήμο Μινώα Πεδιάδος, και ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή του Αρκαλοχωρίου Ηρακλείου, έπειτα από τον μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε χωριά και περιουσίες.
- Από τον
Γιάννη Κωτσαλά
Οι κάτοικοι, τόσο αυτοί που έμειναν άστεγοι όσο και αυτοί που στάθηκαν τυχεροί, ελπίζουν να σταματήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα το κακό, ωστόσο βαθιά μέσα τους πιστεύουν ότι δεν θα ησυχάσουν, αν δεν επανορθωθεί μια μεγάλη ιεροσυλία που συντάραξε την τοπική κοινωνία. Οι πιστοί μιλούν με δέος για «τιμωρία» της αγίας Παρασκευής στη βεβήλωση που έγινε πέρυσι το καλοκαίρι, όταν το εκκλησάκι της θάφτηκε κάτω από τόνους χωμάτων κατά τη διάρκεια των έργων για την κατασκευή του αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου!
Το Εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής στα Ρουσοχώρια βρισκόταν μέσα στα σχέδια του νέου αεροδρομίου και αποτελούσε «εμπόδιο». Η κατασκευάστρια εταιρία είχε αποφασίσει να το γκρεμίσει, ωστόσο την εμπόδισε η θύελλα αντιδράσεων από κατοίκους και ιερωμένους, που ξεσηκώθηκαν. Με μπροστάρη τον εφημέριο των Ρουσοχωρίων, πατέρα Πέτρο, δεν επέτρεπαν σε καμιά περίπτωση στις μπουλντόζες να ισοπεδώσουν το γραφικό ξωκλήσι, που πανηγύριζε κάθε χρόνο ανήμερα της εορτής της αγίας Παρασκευής.
Αντιδράσεις
Μπροστά στις αντιδράσεις, η κατασκευάστρια εταιρία πρότεινε να φτιάξει ένα νέο εκκλησάκι μέσα στο αεροδρόμιο, ωστόσο ο εφημέριος και οι κάτοικοι του χωριού δεν δέχτηκαν, καθώς αφενός δεν θα ήταν εύκολη η πρόσβαση, αφετέρου επιθυμούσαν να κατασκευαστεί ο ναός στα Ρουσοχώρια. «Θέλουμε έναν ναό για να μπορούμε να πηγαίνουμε και να τον λειτουργούμε, να κάνουμε την προσευχή μας, να γαληνέψουν οι ψυχές των κτητόρων της Αγίας Παρασκευής που θα τη δουν να γκρεμίζεται» είχε πει ο εφημέριος των Ρουσοχωρίων στη δημοσιογράφο Ελένη Βασιλάκη και την τοπική ιστοσελίδα της e-storieskritis.gr, που κάλυψε εκτενώς το θέμα από την πρώτη στιγμή.
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε στην περιοχή ήταν ότι κανείς από τους χειριστές των μηχανημάτων δεν δεχόταν να γκρεμίσει την εκκλησούλα, για να μην έχει το κρίμα πάνω του, όπως έλεγαν. «Εγώ δεν ακουμπώ τα χέρια μου εκεί πέρα!» είχε πει ο πρώτος χειριστής μηχανήματος, όταν του ζήτησαν να γκρεμίσει το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευή.
Υστερα από όλα αυτά, η εταιρία βρήκε μια μεσοβέζικη λύση, και αυτή ήταν η… επιχωμάτωση, δηλαδή να θαφτεί ο ναός κάτω από χώμα και μπάζα! Ετσι, πέρυσι στις 4 Ιουνίου τελέστηκε για τελευταία φορά η θεία λειτουργία στην Αγία Παρασκευή και τιμήθηκε η αγία, αντί της 26ης Ιουλίου που γιορτάζει… Ο ναός επρόκειτο να μπαζωθεί στη συνέχεια, κι έτσι το τέμπλο, οι εικόνες και τα ιερά σκεύη μεταφέρθηκαν στα Ρουσοχώρια, για να τοποθετηθούν στον νέο ναό που θα ανεγειρόταν.
Οι εικόνες της εκκλησίας που θάφτηκε κάτω από το χώμα συγκλονίζουν, όχι μόνο κάθε βαθιά θρησκευόμενο πιστό, αλλά όποιον σέβεται τα θεία. Από τότε, αυτό που έγινε «στοίχειωσε» την περιοχή. Οταν το καλοκαίρι του 2020 ξεκίνησε η ακολουθία των σεισμών που ταρακουνούσαν κάθε τόσο το Αρκαλοχώρι, πολλοί συνέδεσαν το φαινόμενο με την «απαίτηση» της αγίας να επιστρέψει στο σπίτι της! Φυσικά, άλλοι επέμεναν ότι δεν ήταν παρά μια σύμπτωση… Η δημοσιογράφος και διαχειρίστρια της ιστοσελίδας e-storieskritis.gr Ελένη Βασιλάκη, που μας παραχώρησε τις φωτογραφίες πριν από το μπάζωμα του ναού, μετέφερε στην «Espresso» το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή και τι αναφέρουν οι κάτοικοι: «Μια μερίδα πιστών, όχι μόνο από την περιοχή αλλά και ευρύτερα, πιστεύει ότι ήταν βλάσφημο να επιχωματωθεί η εκκλησία και όχι να μεταφερθεί, όπως γίνεται σε άλλες περιπτώσεις έργων. Αλλοι πιστοί, αλλά και ιερωμένοι εκτός Ρουσοχωρίων, όμως, θεωρούν ότι αυτό δεν πρέπει να λέγεται, γιατί οι άγιοι δεν τιμωρούν, και ότι είναι συγκυριακό το θέμα του σεισμού».
Οι νυχτοφύλακες
Ομως, οι συχνές επισκέψεις του Εγκέλαδου δεν είναι το μόνο σημάδι που μερίδα πιστών και ιερέων θεωρεί «θεία δίκη». Σύμφωνα με πληροφορίες της «Espresso», φήμες που διακινούνται στην περιοχή αναφέρουν ότι οι νυχτοφύλακες του εργοταξίου είδαν ένα βράδυ μια γυναικεία φιγούρα να κινείται στον χώρο του αεροδρομίου, αλλά, όταν την πλησίασαν, εξαφανίστηκε και έκτοτε έχουν την πεποίθηση ότι ήταν η αγία Παρασκευή!
Αλλοι ορκίζονται ότι έχουν δει μια μαυροφορεμένη γερόντισσα να κινείται στον δρόμο περιμετρικά του αεροδρομίου. Αλλά και αυτή χάνεται όταν προσπαθούν να την πλησιάσουν και λένε ότι είναι η αγία που τριγυρίζει γύρω από το σπίτι της. Ακόμα και στο διαδίκτυο, πιστοί από την περιοχή έχουν ανεβάσει τις τελευταίες ώρες αναρτήσεις στις οποίες κάνουν λόγο για όνειρα που είχαν πριν από τον μεγάλο σεισμό με προειδοποιήσεις της αγίας! Ολα αυτά, βέβαια, δεν τα υιοθετεί το σύνολο των πιστών και τα θεωρεί προλήψεις, ωστόσο όλοι συμφωνούν πως επιβάλλεται να ανεγερθεί ένας νέος ναός για να στεγάσει τις εικόνες, τα ιερά σκεύη, το τέμπλο και την Αγία Τράπεζα της εκκλησίας που μπαζώθηκε. Αλλωστε, αυτό που γνωρίζει καλά κάθε χριστιανός είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνάς την υπόσχεσή σου ή το τάμα σου στους αγίους.
Η θαμμένη εκκλησία, όπως αναφέρει το e-storieskritis.gr, ανεγέρθηκε πάνω στα ερείπια του αρχικού κτίσματος της Αγίας Παρασκευής, το οποίο είναι άγνωστο πότε θεμελιώθηκε. Πάντως, οι κάτοικοι που διατηρούσαν ζωντανή τη μνήμη αποφάσισαν να χτίσουν ξανά μια εκκλησία αφιερωμένη στην ίδια αγία, πάνω στα ερείπια. Τα έργα άρχισαν το 1956 από τον εφημέριο της Αρμάχας Αντώνιο Βασιλάκη, σε έκταση ιδιοκτησίας του, ωστόσο διακόπηκαν για πολλά χρόνια και συνεχίστηκαν ξανά από την ενορία Ρουσοχωρίων. Τα εγκαίνια στο λιτό εκκλησάκι τελέστηκαν τον Ιούνιο του 1981 από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Τιμόθεο.
Ο Τσελέντης είχε πει ότι ο χώρος βρίσκεται πολύ κοντά σε ρήγμα
Για τη σεισμικότητα της περιοχής όπου αποφασίστηκε να κατασκευαστεί το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλλι είχε μιλήσει επανειλημμένως ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών Ακης Τσελέντης, ο οποίος μάλιστα είχε στείλει δύο προειδοποιητικές επιστολές στην κατασκευάστρια εταιρία.
Στις επιστολές του ο έμπειρος σεισμολόγος είχε επισημάνει πως απαιτείται προσεκτική, ουσιαστική αντισεισμική θωράκιση, και μάλιστα εξειδικευμένης μορφής, και όχι αυτές που προβλέπονται στον αντισεισμικό κανονισμό για συμβατικές κατασκευές, καθώς ουσιαστικά το αεροδρόμιο κατασκευάζεται σε απόσταση αναπνοής από ένα ενεργό ρήγμα. Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσελέντης εξήγησε ότι είχε ενημερώσει για τους κινδύνους.
«Δεν μπορώ να σκεφτώ τι θα συνέβαινε, εάν το αεροδρόμιο ήταν σήμερα εν λειτουργία…» δήλωσε μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό.
Καμία προσέγγιση
Ηδη από τον περασμένο Ιούλιο ο κ. Τσελέντης είχε αναφερθεί στο θέμα λέγοντας: «Είναι λάθος η κατασκευή του αεροδρομίου δίπλα στο ενεργό ρήγμα. Δεν έγινε καμία προσέγγιση ούτε από το κράτος ούτε από την εταιρία, προκειμένου να ληφθεί υπ’ όψιν η σεισμικότητα της περιοχής, αν και η διεθνής πρακτική, όπως στην εξόχως σεισμογενή Ιαπωνία, δείχνει ότι γίνονται τέτοιου είδους έργα» είχε πει στο Ράδιο Κρήτη.
Τότε ο κ. Τσελέντης είχε διαψεύσει κατηγορηματικά τις φήμες ότι η έντονη σεισμική δραστηριότητα στο Αρκαλοχώρι έχει σχέση με τα υπό εξέλιξη έργα στο αεροδρόμιο Καστελλίου. Είχε συμπληρώσει, επίσης, ότι οι «ρηχοί σεισμοί» που καταγράφονται από τις 4 Ιουνίου στην περιοχή θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες, ενώ αναφορικά με το αν θα γίνει ισχυρότερος σεισμός, είχε πει ότι υπάρχει μία υπαρκτή, αλλά πολύ μικρή πιθανότητα. Είχε προσθέσει, όμως, ότι ήταν άμεση η ανάγκη για ελέγχους στα παλιά σπίτια, αλλά και να τηρούν οι κάτοικοι τους κανόνες σεισμικής προφύλαξης.
Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκε ο σεισμολόγος που είχε εστιάσει την έρευνά του στην περιοχή.
Γι’ αυτό, άλλωστε, έπειτα από συνεννόηση με τον Δήμο Ηρακλείου, είχαν τοποθετηθεί έξι σεισμογράφοι, που κατέγραψαν εκατοντάδες σεισμούς πριν από τον μεγάλο των 5,8 Ρίχτερ.