Οικονομικό σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων, με «μαύρα» έσοδα εκατομμυρίων και φοροδιαφυγή δίχως τέλος στις πλάτες του Δημοσίου, που κρύβεται πίσω από τον αθέμιτο ανταγωνισμό ανάμεσα σε σωματεία εργατών τα οποία συνεργάζονται με γραφεία τελετών, φέρνει στο φως η «Espresso».
- Από την
Ιωάννα Τσέφλιου
Πρόκειται για τα επαγγελματικά σωματεία εργατών τελετών και στεφανοφόρων «μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα», τα οποία αναλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών στις περισσότερες κηδείες που πραγματοποιούνται στην Αττική, αλλά δεν αποδίδουν ΦΠΑ.
Στις εξόδιες ακολουθίες που πραγματοποιούνται στην Αττική, τη μεταφορά των φερέτρων προς τα μνήματα αναλαμβάνουν οι νεκροπομποί ή «φρακοφόροι», όπως τους αποκαλούν στην «πιάτσα».
Ορισμένοι από αυτούς εργάζονται σε ιδιωτικές εταιρίες που εξειδικεύονται στη μεταφορά του θανόντος προς το μνήμα και αποδίδουν κανονικά τον ΦΠΑ, είναι σωστοί απέναντι στις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς την Εφορία και κόβουν τα τιμολόγια προς τα γραφεία τελετών με τα οποία συνεργάζονται για κάθε κηδεία. Στον αντίποδα, όμως, υπάρχουν φρακοφόροι που ανήκουν στα λεγόμενα «σωματεία εργατών τελετών», τα οποία εμφανίζονται ως μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ωστόσο παρέχουν κανονικά υπηρεσίες με αντίτιμο χρηματικά ποσά τα οποία δεν φορολογούνται και δεν… φαίνονται πουθενά! Με άλλα λόγια, κόβουν εικονική «απόδειξη», η οποία δεν κατατίθεται σε κανέναν κρατικό φορέα, και μάλιστα στο όνομα της οικογένειας του θανόντος και όχι στο γραφείο τελετών, όπως θα έπρεπε! Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι αποδείξεις που δίνουν για την παροχή υπηρεσίας είναι είσπραξης… εργατικών εισφορών του ΙΚΑ και όχι φορολογικές!
Το παράδοξο είναι ότι ο ΕΦΚΑ, στον οποίο τα γραφεία τελετών καταθέτουν τις αποδείξεις που κόβουν τα σωματεία στο πλαίσιο των εξόδων της κηδείας, ώστε να λάβει η οικογένεια του θανόντος τα χρήματα που δικαιούται, αδιαφορεί πλήρως για το περιεχόμενό τους αλλά ασχολείται μόνο με το αναγραφόμενο ποσό! Ετσι, την ώρα που οι νόμιμες εταιρίες ιδιωτών αποδίδουν τα δέοντα στο κράτος, τα «σωματεία εργατών» βγάζουν εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, παρέχοντας ακριβώς τις ίδιες υπηρεσίες, ωστόσο τα έσοδά τους παραμένουν αφορολόγητα.
Η καταγγελία
Η «βεντάλια» των αποκαλύψεων άνοιξε με τα στοιχεία που ήρθαν στα χέρια της Espresso από πηγή, τα οποία έχει στη διάθεσή της η εφημερίδα. Στην Αθήνα υπάρχουν αυτή τη στιγμή αρκετές εταιρίες ιδιωτών, αλλά μόνο μερικά «σωματεία εργατών τελετών», τα οποία αποτελούνται συνολικά από περίπου 200 φρακοφόρους με δικά τους καταστατικά, στα οποία αναφέρεται ότι αποτελούν σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με μόνα έσοδα τα ποσά που δίνουν σε ετήσια βάση τα μέλη. Όμως, τα ποσά αυτά δεν ξεπερνούν τα… 5-6 ευρώ κατά μέσο όρο και περιλαμβάνονται τυχόν δωρεές ή χορηγίες, που όμως είναι σπάνιες ως… ανύπαρκτες! Ωστόσο, παρέχουν τις υπηρεσίες τους και πληρώνονται κανονικά.
Ενδεικτικά, σε μια συλλογική σύμβαση εργασίας ανάμεσα σε γραφεία τελετών και σωματεία εργατών της περιοχής Αθηνών – Πειραιώς, αναγράφονται οι προβλεπόμενες τιμές για τις υπηρεσίες που προσφέρονταν τα έτη 2007-2008.
«Η συνολική αμοιβή της ομάδας των έξι φρακοφόρων καθορίζεται σε 245 ευρώ για το έτος 2007 και σε 255 ευρώ για το έτος 2008. Η συνολική αμοιβή της ομάδας των τεσσάρων φρακοφόρων καθορίζεται σε 185 ευρώ για το έτος 2007 και σε 195 ευρώ για το έτος 2008 στα κοιμητήρια Α’, Γ’ και Ζωγράφου. Στις κηδείες με πορείες ώμου από οικίες θα χρησιμοποιείται γκρουπ των έξι» αναγράφεται χαρακτηριστικά στη σύμβαση εργασίας.
Με τον τρόπο αυτόν, εμμέσως πλην σαφώς, τα σωματεία και οι εργάτες τελετών είχαν τον δικό τους «τιμοκατάλογο», ο οποίος μαρτυρούσε ότι πληρώνονταν αδρά για να παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες που παρείχαν και οι ιδιωτικές εταιρίες, με τη διαφορά ότι τα δικά τους καθαρά έσοδα δεν φαίνονταν επί της ουσίας και επομένως δεν φορολογούνταν!
Ωστόσο, τέτοιου είδους συμβάσεις εργασίας έπαψαν να υπάρχουν τα τελευταία χρόνια, αφού οι δουλειές «κλείνονται» εκείνη την ώρα ανάμεσα στους εργάτες και στα γραφεία τελετών. Με τον τρόπο αυτόν, καθένα από τα σωματεία καθορίζει ξεχωριστά τις τιμές που θέλει, ανάλογα με το γραφείο, την τελετή και την οικογένεια του τεθνεώτος.
Κλειστή «κάστα» με μέλη από στενό κύκλο
Σύμφωνα με πηγές της «Espresso», τα σωματεία αποτελούν ένα είδος κλειστής «κάστας», τα μέλη της οποίας γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους και περνούν από «κόσκινο» όσους επιδιώκουν να ενταχθούν σε αυτά, για… ευνόητους λόγους! Με άλλα λόγια, πρόκειται για… ξαδέλφια, κουμπάρους, φίλους και γνωστούς, που από τη μια μέρα στην άλλη εντάσσονται στα σωματεία. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς, οπλισμένοι με σιγουριά και αυτοπεποίθηση, δεν διστάζουν να ανοίξουν ακόμη και δικά τους γραφεία τελετών στο όνομα συζύγων και παιδιών, χωρίς να γνωρίζουν το βάρος της ευθύνης που αυτόματα επωμίζονται. Ως εκ τούτου, δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός σε ένα επάγγελμα που κάποτε θεωρείτο κλειστό.
Εκλεκτοί πελάτες
Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι οι φρακοφόροι από τα σωματεία έχουν καταφέρει να εξασφαλίζουν τη μερίδα του λέοντος στις τελετές που πραγματοποιούνται στην Αττική, κάτι που και τα μέλη τους φροντίζουν να… διατυμπανίζουν. Πολιτικοί, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, καθοριστικές προσωπικότητες για τη χώρα έχουν κηδευτεί συνοδεία εργαζομένων υπό το πέπλο των σωματείων μη κερδοσκοπικού σκοπού, που τα καθαρά έσοδά τους ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ.
«Μιλάμε για έσοδα που αγγίζουν ετησίως τουλάχιστον τα 3-4 εκατομμύρια ευρώ, με μηδέν φορολογία και μηδέν υποχρεώσεις. Αρκετοί είναι μπλεγμένοι μέσα σε πολύ γνωστά σωματεία στην Αθήνα και στον Πειραιά, αλλά κανείς δεν τολμά να μιλήσει για όσα συμβαίνουν. Και όλα αυτά γίνονται με τις ευλογίες κρατικών υπηρεσιών, που έχουν δώσει την έγκρισή τους για τη σύσταση των σωματείων» τονίζουν άνθρωποι του χώρου που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα, και αναρωτιούνται αφήνοντας αιχμές και για τα κοιμητήρια:
«Τα νεκροταφεία δεν θα έπρεπε να έχουν φακέλους με τους ανθρώπους που απασχολούνται στις τελετές; Δεν θα έπρεπε να υπάρχει κάποια αξιολόγηση, ένας έλεγχος; Ενα γνωστό τέτοιο σωματείο εδρεύει επί της οδού Τριβωνιανού στην Αθήνα, μια ανάσα από το Α΄ Κοιμητήριο. Μάλιστα, στο κτίριο όπου στεγάζονται τα γραφεία του σωματείου στεγάζονται και τα γραφεία του επιτελείου του κοιμητηρίου! Πόσο τυχαίο μπορεί να είναι αυτό;»