Εχοντας περάσει έξι ημέρες από την ταφή της Δέσποινας Παπαδοπούλου, με τον θάνατο της 93χρονης συζύγου του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου να κλείνει ουσιαστικά ένα πολυτάραχο κεφάλαιο της σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδας, η «Espresso» βγάζει στο φως τα ντοκουμέντα του βιβλίου «Αντίσταση» 1967-1973 του συγγραφέα και ιστορικού ερευνητή Μάνου Χατζηδάκη που αποκαλύπτουν, σύμφωνα πάντα με την πένα του, τη στενή σχέση που είχαν ιερά τέρατα της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου και της πίστας με την «πρώτη κυρία της χούντας».
Μια στενή σχέση που προκύπτει όχι μόνο από ανέκδοτες φωτογραφίες αλλά και από αποθεωτικές επιστολές (χειρόγραφες ή δακτυλογραφημένες) προς το πρόσωπό της! Βέβαια, αν υπήρχε παρασκήνιο πίσω από τις συναντήσεις των σταρ της εποχής με ανθρώπους της χούντας σε δεξιώσεις και τις σχέσεις που είχαν αναπτύξει κυρίως με την «κυρα-Γιώργαινα» είναι κάτι που θα κρίνει ο ιστορικός του μέλλοντος ή μπορεί να μην αποκαλυφθεί ποτέ.
Αρκετοί από τους μεγάλους πρωταγωνιστές χρόνια μετά την πτώση της χούντας είχαν υποστηρίξει πως ήταν αναγκασμένοι να συνυπάρχουν με τους συνταγματάρχες και τις κυρίες τους γιατί κινδύνευαν να βρεθούν στη Γυάρο ακολουθώντας τον… Σταύρο Παράβα! Αυτό είχε υποστηρίξει και ο Κώστας Βουτσάς όταν είχε κληθεί να σχολιάσει έπειτα από χρόνια την περίφημη φωτογραφία που τον έδειχνε να τσουγκρίζει το πασχαλινό αβγό με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο.
Ο γνωστός ηθοποιός είχε εξηγήσει, μεταξύ άλλων, πως η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε σε κάποια πασχαλινή εκδήλωση στην οποία τον είχαν καλέσει. «Δεν μπορούσα, όπως και πολλοί άλλοι, να κάνω διαφορετικά, παρά να αποδεχτώ την πρόσκληση. Τον Παράβα, για παράδειγμα, τον είχαν καλέσει ήδη δύο φορές και την επόμενη τον έστειλαν εξορία» είχε πει χαρακτηριστικά.
Ο συγγραφέας του βιβλίου Μάνος Χατζηδάκης υποστηρίζει όμως άλλα μέσα από το βιβλίο του, θέλοντας να σκιαγραφήσει τη σχέση των ηθοποιών ειδικά με τη Δέσποινα Παπαδοπούλου!
Ο Μάνος Χατζηδάκης, μεταξύ άλλων, στο βιβλίο του γράφει πως «η μέγιστη πλειοψηφία των ηθοποιών ήσαν τότε υποστηρικτές του Γεωργίου Παπαδόπουλου» και μάλιστα επικαλείται το γεγονός ότι ο ίδιος ο αρχιχουντικός Στυλιανός Παττακός έχει αποκαλύψει σε ανύποπτο χρόνο τα ονόματα των Λάμπρου Κωνσταντάρα, Διονύση Παπαγιαννόπουλου, Μάρως Κοντού, Μαίρης Αρώνη, Ιλιας Λυβικού, Κώστα Βουτσά, Ζωής Λάσκαρη, Δήμητρας Σερεμέτη, Παντελή Ζερβού, Νικήτα Πλατή, Νίκου Φέρμα, Γιώργου Οικονομίδη και άλλων ηθοποιών και τραγουδιστών ότι «ήσαν με την Επανάσταση».
Στο βιβλίο υπάρχει και ατάκα του ηθοποιού Γιάννη Μιχαλόπουλου που φέρεται ότι είχε πει: «Τότε περνούσαμε ωραία και δεν είχαμε το σημερινό χάλι». Στις σελίδες του βιβλίου υπάρχει και μαρτυρία του Γιάννη Βόγλη για το τι συνέβαινε με συναδέλφους του εκείνη την περίοδο: «Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας ήταν βασιλικός και πολύ φίλος με τον δημοσιογράφο Σάββα Κωνσταντόπουλο… Ο Ντίνος Ηλιόπουλος ήταν πάρα πολύ δεξιός, όπως και ο Παντελής Ζερβός… Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος μετά το 1967, όποτε τον έβλεπα στα γυρίσματα ή συναντιόμασταν έξω, έλεγε συνέχεια: “Επιτέλους φύγανε οι κερατάδες οι πολιτικοί και βρήκαμε την ησυχία μας…” Αυτός μαζί με τον Γιάννη Γκιωνάκη ήταν κάργα χουντικοί και οι δυο τους!».
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο Παττακός είχε πει χαρακτηριστικά για τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο: «Οποτε με έβλεπε, μου έλεγε “επιτέλους βάλατε μία τάξη και βρήκαμε την ησυχία μας, μας εσώσατε από το χάος, την αναρχία και τους κομμουνιστάς”». Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να σημειώσουμε πως ο «Νιόνιος» του χρυσού κινηματογράφου ήταν δεξιός, φιλοβασιλικός και προσωπικός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά, σύμφωνα με τον ανιψιό του Τάκη Βλαστό, ουδέποτε είχε σχέση με τη χούντα. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί πως ο δεξιός Παπαγιαννόπουλος το 1968 έπαιξε στο «Κανόνι και τ’ αηδόνι» των αδερφών Ιάκωβου και Γιώργου Καμπανέλλη, δηλαδή σε μία ταινία που είχε μορφή υπαινικτικής διαμαρτυρίας εναντίον της χούντας, και το 1973 συμμετείχε στο «Μεγάλο μας τσίρκο», πάλι του Ιάκωβου Καμπανέλλη, στο πλευρό της Τζένης Καρέζη και του Κώστα Καζάκου, που επίσης αποτέλεσε μια μορφή αντίστασης κατά της χούντας.
Σε άλλο σημείο του βιβλίου αναφέρεται πως η Ρένα Βλαχοπούλου ήταν τόσο δηλωμένη υπέρ της δικτατορίας, που η Μερκούρη την αποκαλούσε… «παλιοχουντικιά» και εκείνη, όταν έφτασε στα αυτιά της ο εν λόγω χαρακτηρισμός, της τον… ανταπέδωσε αποκαλώντας την «παλιοπ…τάνα»…
Μάλιστα στο βιβλίο δημοσιεύεται και δακτυλογραφημένη επιστολή της Βλαχοπούλου που φέρει την υπογραφή της προς τη Δέσποινα Παπαδοπούλου, στην οποία γράφει χαρακτηριστικά: «Αγαπητή κυρία Δέσποινα,
Ξέροντας τον φόρτο εργασίας των κοινωνικών υποχρεώσεών σας και της σχετικής σας κούρασης, πήρα την απόφαση να σας απαλύνω την σκέψη με ένα “πάρτυ” Μπακαλιάρου Σκορδαλιά αλλά και με τους ωραιότερους τύπους. Θα συνοδεύεται η ωραία αυτή τελετή από τέσσερις παλαιούς ηθοποιούς όπου το γέλιο που θα γίνει θα μείνει αξέχαστο.
Θα μου πείτε, εάν βεβαίως το θέλετε, ποια Δευτέρα θα μπορέσετε να έρθετε; Είμαι βεβαία ότι θα ζητήσετε να επαναληφθεί, αλλά αυτές οι εκδηλώσεις, κυρία μου, δεν επαναλαμβάνονται εύκολα.
Περιμένω απάντησιν έστω και αρνητική στην Διεύθυνσιν: ΕΘΝΙΚΟΝ ΣΩΜΑΤΕΙΟΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ, οδός Κάνιγγος 33 Τ.Τ. 147.
Τα σέβη μου στον κ. Πρόεδρο
Ευχαριστώ
Ρένα Βλαχοπούλου»
Στο ίδιο βιβλίο ο συγγραφέας θέλοντας να ενισχύσει την άποψή του ότι οι άνθρωποι του σινεμά είχαν αναπτύξει στενούς δεσμούς με την πρώτη κυρία της χούντας, παραθέτει δεκάδες επιστολές και γράμματα.
Ενα από αυτά είναι και το χειρόγραφου γράμμα του παραγωγού Τζέιμς Πάρις, την περίοδο που έβγαινε στις κινηματογραφικές αίθουσες ο θρυλικός «Παπαφλέσσας» με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ: «Ερίτιμος κυρία Δέσποινα Παπαδοπούλου,
Μόλις αναρρώσας εκ της εγχειρήσεως (εξαγωγή νεφρού), την οποίαν έκανα αμέσως μετά την προβολήν της ταινίας “Παπαφλέσσας” και ευρισκόμενος εισέτι εις την Γενικήν Κλινικήν Αθηνών, σπεύδω να εκφράσω τας ευχαριστίας μου διά τα καλά λόγια που είχατε την καλωσύνην να μου απευθύνετε διά την εν λόγω ταινίαν.
Παρακαλώ συγχωρήσατέ μου την ανεξαρτήτως προς την θέλησίν μου καθυστέρησίν μου αυτήν και δεχθήτε τας εγκαρδίους ευχαριστίας μου διά την ηθικήν ικανοποίησιν που μοι εγένετο με την επιστολήν σας και η οποία ικανοποίηση είναι η μοναδική.
Μετ’ εξαιρέτου τιμής
Τζέιμς Πάρις»
Σε άλλο σημείο του βιβλίου ο Μάνος Χατζηδάκης γράφει και για τον Κώστα Πρέκα πως σύμφωνα με λεχθέντα του Παττακού ήταν και παρέμεινε φανατικός «παπαδοπουλικός», δηλώνοντας: «Η επταετία υπήρξε το πιο υγιές κομμάτι της σύγχρονης Ελλάδος».
Οι «βόμβες» στις σελίδες του βιβλίου «σκάνε» για την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Φρέντυ Γερμανό, με τον Παττακό να αποδεικνύεται και το… βαθύ λαρύγγι της δικτατορίας, μια και φέρεται ότι έχει πει αρκετά χρόνια μετά την πτώση του καθεστώτος και ενώ η εθνική μας σταρ δεν ήταν στη ζωή: «Η μακαριστή Αλίκη Βουγιουκλάκη αρκετές φορές διασκέδαζε εις τα κέντρα διασκεδάσεως με τον αρχηγό της ΚΥΠ Μ. Ρουφογάλη μετά της συζύγου αυτού Ντέλλας».
Οσο για τον Γερμανό, στις σελίδες του βιβλίου δημοσιεύεται χειρόγραφη επιστολή του προς την Παπαδοπούλου με τις φιλοφρονήσεις να δίνουν και να παίρνουν: «Αγαπητή κυρία Παπαδοπούλου,
Το αλάτι και το πιπέρι και εγώ σας ευχαριστούμε για το γλυκύτατο κοκοράκι που είχατε την καλοσύνη να μου στείλετε. Θα με κάνετε να αρχίσω να κοκορεύομαι!
Με σεβασμό,
Φρέντυ Γερμανός».
Κατά τον συγγραφέα, φαν της Παπαδοπούλου ήταν και ο ηθοποιός Αλέκος Λειβαδίτης, ο οποίος της έκανε και δωράκια, με το βιβλίο να δημοσιεύει και επιστολή του: «Εξοχωτάτη Κυρία Προέδρου,
Επί τω λόγω ότι γνωρίζω την αδυναμίαν του Εξοχωτάτου Κυρίου Προέδρου διά το κυνήγι σας παρακαλώ θερμώς όπως του διαβιβάσητε την παράκλησίν μου και δεχθή ως μικρόν δώρον και ενθύμιον τα κάτωθι: Ενα Ταμ-Ταμ κατασκευασμένο από δέρμα πιθήκου, καθώς και δύο δόρατα της ημιαγρίας φυλής Καραγιού, η οποία ευρίσκεται εις την βορειοανατολικήν περιοχήν της Αβυσσηνίας.
Με άπειρον σεβασμόν
Αλέκος Λειβαδίτης»
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο Στέλιος Παττακός είχε αποκαλύψει σε συνεντεύξεις του τις σχέσεις της χούντας με τους τραγουδιστές. Για τον ανεπανάληπτο Γιώργο Ζαμπέτα δήλωνε: «Ο αδελφικός φίλος του Παπαδόπουλου, ο Γιώργος Ζαμπέτας, μας αγαπούσε πολύ και τραγουδούσε πάντα τον ύμνο της 21ης Απριλίου».
Για τη Βίκυ Μοσχολιού είχε πει: «Μας αγαπούσε πολύ και είχε συγγένεια με τον Ιωάννη Λαδά». Και ο Γιάννης Βογιατζής, σύμφωνα με λεγόμενα του Παττακού, ανήκε στο φαν κλαμπ, ενώ η μαρτυρία του για τον Γιώργο Νταλάρα είχε ιδιαίτερη σημασία: «Και τώρα ας μιλήσουμε για τον Γιώργο Νταλάρα… Το 1970 με 1971 κάπου στην Αθήνα, στο μουσικό κέντρο Στορ ή Στορκ, αν ενθυμούμαι καλώς, τραγουδούσε με κορυφαία στελέχη της Επαναστάσεως τραγούδια υπέρ του στρατού και εθνικά εμβατήρια».
Ακόμη σε συνέντευξή του, μέρος της οποίας δημοσιεύει στο βιβλίο του ο Χατζηδάκης, είχε αναφερθεί και στον «σερ» του ελληνικού τραγουδιού: «Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, που τον παρουσιάζουνε σήμερα ότι είναι κομμουνιστής, ήτο φίλος του Γεωργίου Παπαδόπουλου και στην πρώτη επέτειο της 21ης Απριλίου το 1968 συμμετείχε ενεργά στις εκδηλώσεις. Ουδείς τους επίεσε να έρθουν με το ζόρι. Συμμετείχαν επειδή το θέλανε».
Tο «ευχαριστώ» από το σωματείο
Σε μια από τις σελίδες του βιβλίου δημοσιεύεται και επιστολή του τότε διοικητικού συμβουλίου του Ταμείου Αλληλοβοήθειας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών προς τη… σινεφίλ Δέσποινα Παπαδοπούλου, ευχαριστώντας την για το «ένθερμο ενδιαφέρον της προς τον κλάδο των ηθοποιών: «Ευγενεστάτη Κυρία, το Διοικητικόν Συμβούλιον του ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ και τα μέλη αυτού ευχαριστούν Υμάς θερμώς διά την ευγενή χειρονομίαν Σας, αλλά κυρίως διά το ένθερμον ενδιαφέρον Σας προς τον κλάδο των Ελλήνων Ηθοποιών.
Η εορτή του ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ της 27-12-1971 έλαβε νέαν μορφήν διά της λαμπρής παρουσίας Σας εις αυτήν. Διότι και μόνον η εμφάνισίς Σας εν τω μέσω των βλαστών, τέκνων αγαπημένων της θεατρικής οικογενείας, προσέδωσεν τοιαύτην αίγλην εις την πανηγυρικήν εκδήλωσιν της στοργικής φροντίδος του Διοικητικού Συμβουλίου του Τ.Α.Σ.Ε.Η., ώστε άπαντες οι Ελληνες ηθοποιοί εξεφράσθησαν με τα πλέον θερμά και ενθουσιώδη λόγια διά την προσωπικότητά Σας.
Είμεθα βέβαιοι ότι η απαρχή της Υμετέρας εμφανίσεως θα φωτίζη ως τηλαυγής φάρος και θα καθοδηγή τας επερχομένας γενεάς ίνα αντλούν δύναμιν και ευψυχίαν προς ευόδωσιν των επιδιωκομένων σκοπών του Ταμείου. Ουδέποτε εις τα χρονικά εορτών του Τ.Α.Σ.Ε.Η. συνέπραξεν προσωπικότης της ιδικής Σας λάμψεως και ουδέποτε έτυχεν το Ταμείον τοιαύτης αγάπης, μεγαλοψυχίας και στοργής. Εις το πρόσωπόν Σας, οι Ελληνες ηθοποιοί είδον τον μεγαλόπνοον Πρόεδρον της Εθνικής Κυβερνήσεως.
Το Διοικητικόν Συμβούλιον του Τ.Α.Σ.Ε.Η. υπόσχεται εις Υμάς και δι’ Υμών εις τον Εξοχώτατον σύζυγόν Σας, άνδρα άξιον της πολιτείας, ότι θα συνεχίση εργαζόμενον εις τα πλαίσια τα χαραχθέντα υπό της Εθνικής Κυβερνήσεως, προς διασφάλισιν της πολυτίμου υγείας των Ελλήνων ηθοποιών και οικογενειών αυτών. Ελπίζομεν εις την θετικήν συμπαράστασιν της πολιτείας ίνα δυνηθώμεν και αντεπεξέλθωμεν εις αυτό το Μέγα Κοινωνικόν έργον.
Διά της παρούσης πέμπομεν Υμίν λεπτομερή ονομαστικήν κατάστασιν των τέκνων ηθοποιών άτινα έτυχον της Υμετέρας ευνοίας, διά την απόκτησιν βιβλιαρίων αποταμιεύσεως χιλίων (1.000) δρχ., δι’ έκαστον. Το σύνολον τούτων ανέρχεται εις τον αριθμόν εκατόν δώδεκα (112). Το δε ληφθέν διά χειρός Υμών ποσόν των δρχ. πεντήκοντα χιλιάδων (50.000) κατά την εορτήν της 27-12-71 διετέθη διά την αγοράν δώρων των παιδιών και γενικώς διά την διενέργειαν της εορτής ταύτης. Η σύνταξις των ονομαστικών καταστάσεων εγένετο πρ’ ημών μετά πάσης υπευθυνότητος. Ευχαριστούντες θερμώς και ευγνωμόνως, ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ».