Η Ζωή Τηγανούρια είναι συνθέτρια και η πιο γνωστή σολίστ ακορντεόν στην Ελλάδα. Γεννήθηκε στη Σαμοθράκη και προέρχεται από οικογένεια παραδοσιακών μουσικών. Εχει συνεργαστεί με τον James Brown και έχει φτάσει μέχρι και το Hollywood έχοντας τη μουσική επιμέλεια της ταινίας «Tango Shalom». Σε μια συνέντευξη «από καρδιάς» στην «Espresso» μιλά για όλους και για όλα έξω από τα δόντια…
- Από τον Βαγγέλη Καράλη
Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στη Σαμοθράκη, πώς θυμόσαστε τα παιδικά σας χρόνια;
Oμορφες, τρυφερές, οικογενειακές, ζεστές και αγνές στιγμές έχω μόνο να θυμάμαι, σε ένα παραδεισένιο νησί, σε μια υπέροχη οικογένεια.
Προέρχεστε από οικογένεια μουσικών. Ηταν μονόδρομος για εσάς να ακολουθήσετε τα βήματά τους;
Απόλυτα μονόδρομος, απόλυτα ξεκάθαρο μέσα μου πάντα. Ημουν 5 ή 6 ετών όταν έβαζα στη σειρά κουτάλια και προσπαθούσα να τα κάνω πλήκτρα να βγάλω μελωδία, πριν καν μου αγοράσουν οι γονείς το πρώτο μου Yamaha αρμoνιάκι.
Ανάμεσα στις πολλές συνεργασίες σας ξεχωρίζει αυτή με τον James Brown. Πώς προέκυψε και πώς ήταν;
Η συναυλία έγινε όταν κυκλοφόρησα το «Libertango». Συνέπεσαν οι συγκυρίες, έφτασε στα αυτιά του παραγωγού του James Brown και ενέκρινε τη συμμετοχή μου για support με τους Senso Latino στη συναυλία τους στο Λυκαβηττό και στο Θέατρο Γης το 2006. Αυτή η συνεργασία μού δίδαξε πολλά.
Παρότι είστε εκπρόσωπος της παραδοσιακής μουσικής η συνεργασία σας με την Ingrid και το τραγούδι σας «Avec Toi» έγινε remix παίζοντας σε όλα τα διάσημα clubs του κόσμου. Περιμένατε ότι θα γίνει hit;
Η αλήθεια είναι ότι ένιωσα σκίρτημα για το τραγούδι πολύ καιρό πριν το προτείνω στην Ingrid, όταν έγραψα τις πρώτες νότες στο πιάνο πολλά χρόνια πριν από την κυκλοφορία και πριν μπει στίχος. Πάντα νιώθω πότε μία μελωδία μού αξίζει.
Εχετε φτάσει μέχρι το Hollywood. Πώς βιώσατε αυτό το «ταξίδι»;
Με μεγάλη υπευθυνότητα, απόλυτο επαγγελματισμό, αληθινή σκληρή δουλειά και πολλή έμπνευση, βασισμένη όχι μόνο στις δικές μου μουσικές επιλογές-επιθυμίες-ακούσματα-ιδέες, αλλά και στις απαιτήσεις του σκηνοθέτη Gabriel Bolonga, ο οποίος για μεγάλο χρονικό διάστημα δούλευε μαζί μας στο home studio μαζί με τη Zizi Bolonga, music supervisor της ταινίας, η οποία μαζί με τον σκηνοθέτη κατά κύριο λόγο έδινε την κατεύθυνση. Ακούραστος σε όλο αυτό το ταξίδι μαζί μας με ενορχηστρώσεις και συνθέσεις του ήταν και ο σύζυγός μου Στέλιος Γενεράλης. Η ταινία έχει πάρει πολλά βραβεία από πολλά παγκόσμια φεστιβάλ κινηματογράφου, έχει μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για αυτήν ο Πάπας της Ρώμης, ενώ σε λίγο καιρό θα κυκλοφορήσει από την εταιρία μου και το σάουντρακ.
Από τις πολλές συναυλίες και εμφανίσεις που έχετε κάνει σε Ελλάδα και εξωτερικό υπάρχει κάποια στιγμή που να σας έχει μείνει χαραγμένη στο μυαλό;
Πολλές, κυρίως όμως η συναυλία το 2007 στη Σαμοθράκη, στους Πύργους Γκατιλούζι, με guest τον παγκόσμιας κλάσης σαξοφωνίστα Chico Freeman. Το «κάτι άλλο» ήταν και η περυσινή στο Αττικό Αλσος και αυτή φέτος στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» τη μέρα της γυναίκας και πριν από χρόνια στη Φινλανδία, και τόσες άλλες, αμέτρητες, υπέροχες στιγμές… Το αφιέρωμα με το κουαρτέτο εγχόρδων Enchord στον Στέλιο Καζαντζίδη με προσκεκλημένη μου την Πέγκυ Ζήνα στην ερμηνεία που έγινε στο Αμερικανικό Κολλέγιο της Ελλάδας, γνωστό ως Deere. Σε λίγο καιρό θα βγει και το βίντεο της συναυλίας.
Υπηρετείτε χρόνια την παραδοσιακή μουσική. Εχει την προβολή από τα media που θα έπρεπε να έχει;
Κάποια νέα παιδιά κάνουν σοβαρές προσπάθειες και βγάζουν καλό αποτέλεσμα με παραδοσιακά ακούσματα. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που δυστυχώς παραμορφώνουν και παρουσιάζουν ως έκτρωμα την παραδοσιακή μας μουσική. Δυστυχώς η προβολή αυτών είναι τόσο μεγάλη που δεν τολμούμε να μιλήσουμε, διότι θα φανούμε εμείς που έχουμε άποψη ως οι παράξενοι της υπόθεσης. Το 2022 κυκλοφόρησε μια μεγάλη δική μου παραγωγή σε συνεργασία με το Πολεμικό Μουσείο «Η μέρα του ξεριζωμού» με 29 τραγούδια για τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, με πολλούς γνωστούς τραγουδιστές στην ερμηνεία. Νιώθω ότι εκπλήρωσα μεγάλο χρέος για την παραδοσιακή μουσική, διότι έχω μέσα πολλά μεν καινούργια μου παραδοσιακά μου αλλά και τα πρώτα μου τραγούδια, αυτά τα οποία έγραψα το 1999, όταν άρχισα να ανακαλύπτω τι θα πει έμπνευση, τι θα πει σύνθεση και δημιουργία, και εκεί φάνηκαν και τα βιώματά μου.
Για να αλλάξουμε κλίμα, σήμερα την ελληνική μουσική βιομηχανία πώς τη σχολιάζετε; Θεωρείτε ότι γίνεται καλύτερη ή χειρότερη;
Γίνεται χειρότερη. Εχει ισοπεδωθεί η μουσική, έχουν ισοπεδωθεί οι δημιουργοί συνθέτες και έχουν γίνει όλα απρόσωπα, εμπορευματοποιημένα, χωρίς συναίσθημα, χωρίς μελωδίες, χωρίς ποιότητα. Δυστυχώς ακούω διαρκώς κλεμμένες μελωδίες σε πολύ γνωστά και πολυδιαφημισμένα κομμάτια, «δανεισμένες» από παλιά κλασικά κομμάτια και ειδικά από παραδοσιακές μελωδίες. «Δώστε του χορού να πάει, τούτ’ η γης θα μας εφάει» το ρεφρέν του γνωστού ναξιώτικου τραγουδιού, του «Χορέψετε χορέψετε» που άκουγα μικρή από Δόμνα Σαμίου, από Γιώργο και Βαγγέλη Κοντόπουλο με τον οποίο έχω συνεργαστεί και αργότερα Πάριο. Σήμερα ακούω την ίδια μελωδία σε πασίγνωστο ποπ κομμάτι που διαφημίζεται ως το πιο μεγάλο hit, που είναι, όπως διαδίδουν, στα 10 πρώτα παγκοσμίως στο Spotify. Απορώ που κανείς δεν έχει σχολιάσει το προφανές, ότι είναι πασίγνωστη παραδοσιακή μελωδία, απλά κλεμμένη.
Βλέπουμε πολλά μουσικά talent shows στους τηλεοπτικούς μας δέκτες. Ποια είναι η άποψή σας; Εάν σας γινόταν πρόταση, θα συμμετείχατε ως κριτής;
Εάν είχα έστω και μια τυπική δυνατότητα να πω την αληθινά δική μου γνώμη χωρίς να είναι κατευθυνόμενη, ναι, θα το έκανα.
Θα ήθελα να αναφερθούμε και στο κομμάτι της Eurovision. Θα σας ενδιέφερε να συμμετείχατε;
Εάν πω όχι, θα είναι ψέμα. Μάλιστα το 2012 που κυκλοφόρησε το «Avec toi», Zoe feat Ingrid, μου το έλεγαν διαρκώς δεξιά και αριστερά, διότι το τραγούδι έκανε γκελ για τέτοια συμμετοχή. Εξάλλου έχω μεγάλη πίστη στη μουσική γραφή μου και ξέρω πώς να παντρέψω την Ελλάδα με το παγκόσμιο μουσικό γίγνεσθαι, αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα εάν δεν έχεις πολλά λεφτά για να το περάσεις. Θα βγάλω πάλι λίγη γκρίνια, εξάλλου με έχουν συνηθίσει σε αυτό… Αξιοκρατία γιοκ σε αυτή τη χώρα, είναι όλα φτιαγμένα και τακτοποιημένα «από μέσα», δηλαδή δεν γίνεται μια σωστή και δίκαιη επιλογή τραγουδιού, απλά ανάθεση σύμφωνα με τα καλά και τα συμφέροντα.
Κλείνοντας, ας μιλήσουμε για το νέο σας τραγούδι «Η νύχτα μου γέρνει» σε σύνθεση δική σας και ερμηνεία της Νάγιας Αγοραστού.
Εχει ιδιαιτερότητες πολλές αυτό το τραγούδι, επειδή είχα τον στίχο πολλά χρόνια στο συρτάρι. Ηξερα πάντα ότι είναι σπουδαίος ερωτικός στίχος και ήθελα τη σωστή στιγμή για να το μελοποιήσω. Η στιγμή αυτή ήρθε όταν άκουσα τη φωνή της Νάγιας. Ηρθε μαζί μου σε συναυλίες, είδα πόσο καλή συνεργασία έχουμε και πόσο πολύ αρέσει όχι μόνο σε εμένα αλλά και στο κόσμο η φωνή της και έτσι, όταν μου είπε ότι της αρέσουν τα τραγούδια μου και θα ήθελε να πει ένα δικό μου, αμέσως σκέφτηκα τον στίχο του Κώστα Ρωμανίδημ διότι συμπτωματικά τής είχαν αρέσει πολύ και τα άλλα δύο κομμάτια που έχω δημιουργήσει με τον Κώστα, το «Δεν ξέρω γιατί» και το «Κόρη γλυκιά». Της διάβασα λοιπόν τον στίχο που είχα στο συρτάρι, ενθουσιάστηκε και την ίδια μέρα μέσα στο αυτοκίνητο ψιθύρισα τη μελωδία, την ηχογράφησα στο κινητό και αυτό ήταν, μπήκε το νερό στο αυλάκι. Ακόμη και το ορχηστρικό μέρος στη μέση του τραγουδιού βγήκε μια κι έξω, αβίαστα, κάτι που δεν συμβαίνει πάντα. Υπάρχουν τραγούδια που με βασανίζουν μήνες, μπορεί και χρόνια, ενώ κάποια άλλα βγαίνουν μια κι έξω, όπως το «Η νύχτα μου γέρνει».