Γροθιά στο στομάχι αποτελούν οι εικόνες φρίκης στο κρατικό Κέντρο Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Θεσσαλονίκης «Ο Aγιος Δημήτριος», που φέρνει σήμερα στο φως η «Espresso», μία εβδομάδα μετά το αποκλειστικό ρεπορτάζ μας για τους δύο θανάτους μέσα στο κρατικό ίδρυμα το οποίο έχει μεταμορφωθεί σε σύγχρονο «Νταχάου».
Οι δεκάδες τρόφιμοι ζουν σε άθλιες συνθήκες υγιεινής και διαβίωσης μέσα σε μουχλιασμένα κτίρια, δεμένοι με ιμάντες ή κλειδωμένοι σε κλουβιά! Πολλοί από αυτούς είναι γυμνοί και σκελετωμένοι από την αφαγία, με τη διοίκηση και το προσωπικό να ανέχονται και να υποθάλπουν αυτήν την κατάσταση εδώ και χρόνια. Το «απόστημα» έσπασε τον Νοέμβριο του 2021 με τον θάνατο του 21χρονου Πάρη έπειτα από ξυλοδαρμό του με φερόμενο ως δράστη έναν φροντιστή του ιδρύματος, ενώ ακολούθησε και δεύτερος θάνατος τροφίμου έναν μήνα αργότερα, πάλι ύστερα από ξυλοδαρμό.
Τότε διενεργήθηκε έρευνα από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που διαπίστωσε στο πόρισμά της τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης δεκάδων τροφίμων, ανάμεσα στους οποίους και επτά παιδιά κάτω των 18 ετών. Ο τότε φροντιστής και η τότε διοίκηση του κέντρου αποθεραπείας παραπέμφθηκαν στη Δικαιοσύνη. Την περασμένη εβδομάδα άρχισε στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Κατερίνης η δίκη του 58χρονου φροντιστή για το αδίκημα της θανατηφόρου σωματικής βλάβης για τον ξυλοδαρμό του 21χρονου Πάρη που εξέπνευσε έπειτα από μία ημέρα από αιμάτωμα στο κεφάλι, ενώ σήμερα δικάζονται στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης συνολικά 18 άτομα, υπάλληλοι και στελέχη του κέντρου, αλλά και δύο πρώην πρόεδροι του ιδρύματος, αντιμετωπίζοντας την κατηγορία της πρόκλησης σωματικής βλάβης από συγκλίνουσα ενσυνείδητη αμέλεια από υπόχρεο διά παραλείψεως, άπαξ και κατά συρροή.
Κι όμως η κατάσταση στο κολαστήριο όχι μόνο δεν έχει βελτιωθεί, αλλά, όπως αποδεικνύεται από τις φωτογραφίες-ντοκουμέντο που φέρνει στο φως της δημοσιότητας η «Espresso», οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των ΑμεΑ προκαλούν το δημόσιο αίσθημα και κάνουν τους πάντες να ανατριχιάσουν. Ακόμα και τα ζώα στους στάβλους έχουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Τρία χρόνια μετά τα πρωτοφανή περιστατικά ένας φάκελος με επιστολή και στικάκι που έφθασε στα γραφεία της εφημερίδας μας μάς έκανε να ανατριχιάσουμε, να σκύψουμε το κεφάλι από ντροπή για όσα τραβάνε τα παιδιά ενός κατώτερου θεού στην Ελλάδα του 2024. Εργαζόμενος/η του κέντρου «Αγιος Δημήτριος» που υπό των φόβο απειλών δεν αποκαλύπτει στην επιστολή τα στοιχεία του με πειστήρια και ντοκουμέντα αποκαλύπτει τα όσα γίνονται στο κρατικό κολαστήριο της Θεσσαλονίκης που φιλοξενεί (μακάρι να ήταν έτσι) παιδιά ΑμεΑ ηλικιών από 2,5 ετών μέχρι αυτά να φύγουν από τη ζωή.
Στην επιστολή του ο/η εργαζόμενος περιγράφει εκτενώς τη φρικιαστική κατάσταση που επικρατεί στο ίδρυμα, όπου το προσωπικό είναι κάτω του 50% των αναγκών. Εξαιτίας της δραματικής έλλειψης προσωπικού, δεν υπάρχει φροντιστής να προσέχει στα διαμερίσματα τους τροφίμους ηλικιών από 6 έως και 70 ετών, που έχουν διαφορετικές ανάγκες, αναπηρίες και συμπεριφορές, καθώς κάποιοι από αυτούς επιδίδονται σε… ερωτικές πράξεις και… αυνανισμούς μπροστά στα παιδιά ΑμεΑ.
Χαρακτηριστικά είναι τα φωτογραφικά ντοκουμέντα από το βιβλίο λογοδοσίας που εμπεριέχονται στο στικάκι που λάβαμε:
■ Στις 27-3-2024 στην πρωινή λογοδοσία δεν υπήρχε υπάλληλος για διαμέρισμα και με εντολή του υπευθύνου δεν έγιναν οι μεσημεριανές αλλαγές στις πάνες των τροφίμων. Απλά τους χορήγησαν φαγητό και φάρμακα.
■ Στις 4-6-2024 και στις 10-7-2024 επίσης δεν υπήρχε υπάλληλος σε διαμερίσματα. Αποτέλεσμα; Οι τρόφιμοι μένουν για ώρες στο έλεος του Θεού…
■ Στις 19.00 είναι το τελευταίο γεύμα. Τους αλλάζουν τις πάνες, τους χορηγούν τη φαρμακευτική αγωγή και τους κλειδώνουν μέσα στα δωμάτια από τις εννέα το βράδυ μέχρι τις οκτώ το επόμενο πρωί. Ακόμα και όταν δεν είναι κλειδωμένοι στα δωμάτια, οι τρόφιμοι περιφέρονται σε ένα επίσης κλειδωμένο σαλόνι, χωρίς καμία δραστηριότητα.
Επίσης, υπό κανονικές συνθήκες όσοι τρόφιμοι φοράνε πάνα, πρέπει να κάνουν μπάνιο κάθε μέρα, όμως, όπως καταγγέλλει ο\η εργαζόμενος, στον «Αγιο Δημήτριο» λόγω έλλειψης προσωπικού τους κάνουν μπάνιο το πολύ δύο φορές την εβδομάδα. Αν και είναι επί ώρες λερωμένοι, τους καθαρίζουν μόνο τοπικά!
Οπως περιγράφει στην επιστολή κόλαφος προς την «Espresso», το πρώτο γεύμα των τροφίμων είναι δεκατρείς (!) ώρες μετά. Οι άνθρωποι αυτοί μένουν νηστικοί και χωρίς νερό για δεκατρείς ολόκληρες ώρες, δίχως κάποιον υπεύθυνο να φροντίσει τις ανάγκες τους, να καταλαγιάσει τους φόβους τους και να πράξει τα δέοντα για τη βιολογική τους ανάγκη. Το αποτέλεσμα το βλέπετε στις φρικιαστικές εικόνες που φέρνουμε στη δημοσιότητα: Σκελετωμένα κορμιά από την αφαγία, γυμνοί τρόφιμοι λερωμένοι επί ώρες με ξεραμένες ακαθαρσίες επάνω στο σώμα τους! Επίσης, λόγω της έλλειψης προσωπικού, για να σηκώσουν τα παιδιά από τα αμαξίδια σε καθημερινή βάση, οι φροντιστές ζητούν βοήθεια από άλλους τροφίμους.
Ιανουάριος 2024: Όταν η «επισκέπτρια» υπουργός Ζαχαράκη έκανε το μαύρο άσπρο
Τις εικόνες ντροπής που αποκαλύπτει σήμερα η «Espresso», προφανώς και δεν θέλησε να δει τον περασμένο Ιανουάριο η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη κατά την επίσκεψή της στο Παράρτημα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Θεσσαλονίκης (ΠΑΑΠΑΘ) «Ο Αγιος Δημήτριος». Η υπουργός ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις της δομής στις 29 Ιανουαρίου από την πρόεδρο του παραρτήματος δρα Μαριάννα Βιλδιρίδη Χατζητόλιου και μίλησε με περιθαλπόμενους, γονείς και εργαζομένους, βγάζοντας φωτογραφίες μαζί τους. Είδε από κοντά τους οικίσκους, το Κέντρο Ημέρας, το Φιλοξενείο, αλλά μόλις δύο από τα διαμερίσματα όπου μένουν οι τρόφιμοι.
Αν και εργαζόμενος την προέτρεψε να επισκεφτεί και άλλα διαμερίσματα, ανάμεσα σε αυτά και αυτό με το ντροπιαστικό κλουβί όπου μένουν τρόφιμοι, η Σοφία Ζαχαράκη δεν πήγε. Αρκέστηκε να επισκεφτεί μόνο τα δύο διαμερίσματα που είναι σε καλύτερη κατάσταση, δείχνοντας ουσιαστικά ένοχη σιωπή για το ίδρυμα «κολαστήριο». «Εμείς θα είμαστε εδώ, να τους δίνουμε τις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες που οφείλουμε να παρέχουμε» είχε δηλώσει τότε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κάνοντας το μαύρο άσπρο σε σχέση με το τι συμβαίνει στην πραγματικότητα μέσα στις κλειστές πόρτες του ιδρύματος. Αλήθεια, τι θα έχει να πει η κυρία υπουργός μετά το σημερινό ρεπορτάζ; Θα έχει την ευθιξία να παραιτηθεί και να πάει σπίτι της;
Το πιο εξοργιστικό είναι πως κατά την ίδια επίσκεψη της υπουργού η πρόεδρος του κέντρου αποθεραπείας κυρία Βιλδιρίδη Χατζητόλιου περιέγραψε τις προσπάθειες που καταβάλλει τον τελευταίο χρόνο η νέα διοίκηση του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας για την αύξηση των εσόδων της, προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα για τα οποία θα καθίσουν σήμερα στο εδώλιο του κατηγορουμένου οι δύο προκάτοχοί της πρόεδροι.
«Αξιοποιούμε τις δυνατότητες που έχουμε για την ενίσχυση των εσόδων μας, προσπαθούμε να εξηγήσουμε στις πολιτειακές και δικαστικές Αρχές τις ιδιαιτερότητες που έχουν η πρόνοια και οι δομές μας και συνεργαζόμαστε με τους εργαζομένους και τους γονείς για να μπορέσουμε να προσφέρουμε όλο και καλύτερες συνθήκες γι’ αυτούς που τόσο τις έχουν ανάγκη» είχε δηλώσει η πρόεδρος του ΠΑΑΠΑΘ. Αλήθεια, μετά το σημερινό ρεπορτάζ και τις αποκρουστικές εικόνες ντροπής μέσα στο ίδρυμα εξακολουθεί να ισχυρίζεται πως προσφέρει «όλο και καλύτερες συνθήκες γι’ αυτούς που τόσο τις έχουν ανάγκη»;
Σκελετοί σε κλουβιά
Σύμφωνα με την καταγγελία, οι εργοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές κάθονται μόνιμα στα γραφεία του επάνω ορόφου και η παρουσία τους στον φυσικό χώρο των παιδιών είναι ανύπαρκτη. Το χειρότερο όμως είναι πως για να βρουν την… ησυχία τους από τα παιδιά, τα κλειδώνουν σε κλουβιά! Παιδιά τα οποία «πηγαίνουν σε Ειδικό Σχολείο, χωρίς κανένα πρόβλημα, όταν επιστρέφουν από το σχολείο τα βάζουν στο κλουβί γιατί είναι χαρακτηρισμένα ως “επιθετικά”, πράγμα όμως που δεν συμβαίνει στο σχολείο» περιγράφει ο υπάλληλος του ιδρύματος στην ανώνυμη επιστολή του!
Υπάρχουν μέχρι και… κλουβιά «safe bed» (σ.σ.: κρεβάτια ασφαλείας, όπως τα αποκαλούν) όπου κλειδώνονται τα πιο υπερκινητικά παιδιά. «Αντί να χρησιμοποιούνται για ασφάλεια στον ύπνο χρησιμοποιούνται για κλουβιά καθημερινής διαβίωσης. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά μένουν με τις ακαθαρσίες επάνω τους γιατί δεν τα αλλάζουν συχνά και, όταν είναι βρεγμένη η πάνα, την πετάνε από πάνω τους, με συνέπεια να βρίσκονται μονίμως γυμνά και να αφοδεύουν μέσα στο δωμάτιο μέχρι να πάει κάποιος να τα καθαρίσει. Αυτό μπορεί και να αργήσει ακόμα και ένα 24ωρο, αναλόγως σε ποιον φροντιστή θα πέσει στη βάρδια» περιγράφει ο/η εργαζόμενος στην επιστολή του και την ώρα που διαβάζουμε όλα αυτά τα ανατριχιαστικά παγώνουμε… Οι φωτογραφίες-ντοκουμέντο εξάλλου επιβεβαιώνουν τα λεγόμενά του. Οπως μπορείτε να δείτε, ένα κορίτσι είναι κλεισμένο μέσα στο κλουβί, γυμνό πάνω στο κρεβάτι το οποίο είναι λερωμένο επί ώρες με ακαθαρσίες που έχουν ξεραθεί πάνω στο σώμα…
Στην ίδια επιστολή αναφέρεται: «Υπάρχουν τρόφιμοι δεμένοι πισθάγκωνα, που ζουν σε δωμάτιο δίχως να λύνονται ποτέ για χρόνια ολόκληρα. Υπάρχουν άνθρωποι σε αμαξίδια που δένονται όλο το βράδυ για να μην πέσουν από το κρεβάτι τους και μένουν δεκατρείς ώρες δεμένοι ενώ είναι τετραπληγικοί και έχουν τη δυνατότητα της συνεννόησης. Ψυχές δεμένες ή αφημένες στη μοίρα τους… Υπάρχουν τρόφιμοι που δεν έχουν βγει ποτέ για μία βόλτα έξω από το ίδρυμα γιατί ο προαύλιος χώρος είναι ακατάλληλος, κατσάβραχο και ακάθαρτος».
Και αυτές οι καταγγελίες επιβεβαιώνονται -επαναλαμβάνουμε- με σειρά φωτογραφιών που μας προσκόμισε σε στικάκι και ορισμένες εξ αυτών δημοσιεύουμε σήμερα! Δείτε τους πολυχρησιμοποιημένους ιμάντες δεσίματος και τους βρόμικους χώρους του ιδρύματος. Δείτε τους μουχλιασμένους τοίχους, τις κατεστραμμένες βρύσες, τους σοβάδες που πέφτουν. Κανείς δεν ενδιαφέρεται ουσιαστικά για τα παιδιά αυτά, όπως μπορείτε να δείτε από τις φωτογραφίες που τα δείχνουν με τραύματα στον λαιμό, στο μάτι, στα χέρια και τα πόδια. «Οποιος μπαίνει μέσα δεν ξαναβγαίνει ποτέ έξω. Η ζωή του γίνεται κόλαση, μόνο αν έχει κάποιος την πολυτέλεια του λόγου μπορεί να έχει πιο καλές συνθήκες ζωής. Το 40% των τροφίμων είναι δίχως γονείς εν ζωή, στο ίδρυμα δεν υπάρχει κανένας απολύτως έλεγχος, η κάθε βάρδια κάνει ό,τι θέλει, αν θέλει να κλειδώσει τα παιδιά τα κλειδώνει, αν θέλει να τα μπανιάρει ή να τα ταΐσει το κάνει, αλλιώς τα αφήνει κλειδωμένα και τα βρίσκει η επόμενη βάρδια για να πράξει τα δέοντα εφόσον το επιθυμεί και αυτή» εξηγεί ανώνυμα ο υπάλληλος στην επιστολή του.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στον μικρό Κωνσταντίνο, ο οποίος υποσιτιζόταν επειδή δεν του παρήγγειλαν ειδικό γάλα. «Δεν υπάρχει έλεγχος από κανέναν, η ανυπαρξία προσωπικού τούς αναγκάζει να έρχονται πρακτικάριοι, οι οποίοι κάνουν ό,τι μπορούν, και, ναι, ευτυχώς που μέσα σ’ αυτό το κολαστήριο υπάρχουν και κάποιοι ευσυνείδητοι που καθαρίζουν, αλλάζουν και ταΐζουν τα παιδιά στη βάρδια τους. Που αντιδρούν όταν τα παιδιά υποσιτίζονται, όπως ο μικρός Κωνσταντίνος, που εκ γενετής τρεφόταν παρεντερικά, και επειδή δεν του παράγγελνε κανείς το ειδικό γάλα τροφής του είχε φτάσει δεκαπέντε κιλά, και κόντευε να χάσει τη ζωή του. Επρεπε να «απειληθούν» από την πρόεδρο Συλλόγου Γονέων του Ιδρύματος κυρία Κορδά οι υπεύθυνοι για να σταματήσει να τρέφεται το παιδί με βρεφικές κρέμες οι οποίες του προκαλούσαν γαστρεντερικές διαταραχές και να παραγγείλουν επιτέλους το θεραπευτικό γάλα που έπρεπε να τρέφεται» αναφέρεται στην επιστολή. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στους υπεύθυνους ψυχιάτρους, οι οποίοι αλλάζουν κάθε χρόνο γιατί είναι εξωτερικοί συνεργάτες με ετήσια κρατική σύμβαση. Οπως λέει, δεν βρίσκονται ποτέ κοντά στους τροφίμους, παρά μόνο αν κάποιος υπάλληλος τούς ενημερώσει ότι κάποιο παιδί δεν είναι τόσο ήσυχο όσο το θέλουν.
H εκπαραθύρωση της Νάκου μετά το πόρισμα της εθνικής αρχής διαφάνειας
Οι φρικιαστικές εικόνες από το ίδρυμα «κολαστήριο» «Αγιος Δημήτριος» στη Θεσσαλονίκη δεν είναι πρωτόγνωρες, καθώς τις είχε καταγράψει πριν από δύο χρόνια η Εθνική Αρχή Διαφάνειας που είχε διενεργήσει έλεγχο στο κέντρο αποθεραπείας μετά τους δύο θανάτους τροφίμων, οδηγώντας στην αποπομπή την τότε διοίκηση και τη μέχρι τότε πρόεδρο του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας Βασιλική Νάκου, επί σειρά ετών στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας και υποψήφια στην Α’ Θεσσαλονίκη, που φωτογραφιζόταν σε κάθε ευκαιρία με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, την Ντόρα Μπακογιάννη και την πρώην υπουργό Εργασίας, αρμόδια τότε για τα ιδρύματα, Δόμνα Μιχαηλίδου.
Η κυρία Νάκου «εκπαραθυρώθηκε» μετά το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας τον Νοέμβριο του 2022, έναν χρόνο μετά τον θάνατο των δύο τροφίμων, το οποίο διαπίστωσε σοβαρές ανεπάρκειες της δομής εξαιτίας της έλλειψης ανθρώπινων πόρων και της απουσίας συστηματικής και εξειδικευμένης εκπαίδευσης του προσωπικού. «Υφίστανται πάγιες και σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό ειδικοτήτων και ιδιαίτερα σε προσωπικό φροντίδας, που σε συνδυασμό με τη σοβαρότητα και πολυπλοκότητα της κατάστασης των περιθαλπομένων, δεν εξασφαλίζουν ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης, ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών και καθιστούν δυσχερή την εξατομικευμένη προσέγγιση/φροντίδα των περιθαλπομένων» ανέφερε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Εκτός από την κακοποίηση του Πάρη από εργαζόμενο που κατέληξε στον θάνατο του παιδιού, τον ξυλοδαρμό και νοσηλεία σε ΜΕΘ άλλου τροφίμου που κατέληξε τρεις ημέρες μετά την επιστροφή του στο ίδρυμα, η ανεξάρτητη Αρχή είχε διαπιστώσει πως τρίτος περιθαλπόμενος δραπέτευσε από το ίδρυμα στην Πυλαία και βρέθηκε ξυπόλητος και χαμένος στην Καλαμαριά, ενώ σε ακόμα ένα περιστατικό υπάλληλος έκαψε τα χέρια τροφίμου με καυτό νερό γιατί έπαιζε με το μόριό του. Επίσης, στο πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας καταγράφεται ότι δεν τηρούνταν Βιβλίο παρουσιών των ιατρών ώστε να επιβεβαιώνονται οι επισκέψεις τους στους τροφίμους, ενώ λειτουργούσε «Ησυχο Δωμάτιο» (χώρος μειωμένων ερεθισμάτων / απομόνωσης), που δεν προβλέπεται από τις υφιστάμενες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας του φορέα.
Δύο χρόνια μετά την επιτόπια έρευνα του κλιμακίου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, τα ανθρώπινα κλουβιά εξακολουθούν και λειτουργούν με τις… ευλογίες της αρμόδιας υπουργού Κοινωνικής Συνοχής, η οποία δεν θέλησε να τα δει, αν και εργαζόμενοι την είχαν προτρέψει να τα επισκεφτεί… Το ερώτημα που τίθεται πλέον μετά τις αποκαλύψεις των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης είναι τι θα πράξουν η αρμόδια υπουργός Κοινωνικής Συνοχής Σοφία Ζαχαράκη, η νυν πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας και κόρη του πρώην δημάρχου Θεσσαλονίκης Ιωάννα Κοσμοπούλου, αλλά και η πρόεδρος του Παραρτήματος Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Θεσσαλονίκης Μαριάννα Βιλδιρίδη Χατζητόλιου. Είναι περήφανες για το… έργο τους με τα ανθρώπινα κλουβιά, τους ιμάντες, τους γυμνούς και σκελετωμένους τροφίμους με αναπηρία; Αν μη τι άλλο ένας εισαγγελέας θα πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατό έρευνα για να επανέλθει η… ανθρωπιά στο σύγχρονο «Νταχάου».