❱❱ Ο Σπύρος Λυκούδης μιλά για τη γνωριμία με τη σύζυγό του πριν από 40 χρόνια και τον έρωτά του για την Αίγινα
❱❱ Τα επαναστατικά χρόνια και οι βραδιές σινεμά στον κήπο με καλή παρέα, ποτάκι και φιστίκια
Ενας «μποέμ της Αριστεράς», που διαβάζει φανατικά Στίβεν Κινγκ και έχει φτιάξει σινεμά στον κήπο του σπιτιού του στην Αίγινα, είναι ο Σπύρος Λυκούδης, αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευτής με το Ποτάμι.
Είναι παντρεμένος για περισσότερο από 40 χρόνια με τη Στέλλα Μηναδάκη (μικρή φωτό), έχει αλλάξει κόμματα, αλλά παραμένει πιστός και στη σύζυγο και στις ιδέες του! Τον ενοχλούν οι φασαριόζοι βουλευτές και μουσικά ταξιδεύει με το υπέροχο «ας ερχόσουν για λίγο, μοναχά για ένα βράδυ».
Υπήρξατε επαναστάτης ως μαθητής και πολύ ατίθασος, όπως έμαθα. Γιατί;
Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πολύ τρυφερά. Είναι ζεστές οι παιδικές αναφορές μου στο Μεταξουργείο, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, και στο Γυμνάσιο της Πλάκας, όπου φοίτησα.
Το ατίθασος, που λέτε ότι με χαρακτήριζε τότε, είχε σχέση με το ότι εγώ από μικρός ήμουν στη Νεολαία της Αριστεράς. Με τους συμμαθητές μου, λοιπόν, πρωτοστατούσαμε στις κινητοποιήσεις της αριστερής νεολαίας της εποχής. Αυτό, φυσικά, έγινε γνωστό στο γυμνάσιο, όπου επικρατούσαν αυστηρές λογικές τότε απέναντι στους μαθητές που ξέφευγαν. Στην τελευταία τάξη με απέβαλαν και δεν δέχτηκαν να ξαναγραφτώ. Ετσι, άλλαξα στη μέση της χρονιάς σχολείο και πήγα στο 9ο Γυμνάσιο στο Μεταξουργείο, στην πλατεία Κουμουνδούρου, από όπου αποφοίτησα.
Τι σηματοδότησε για την πορεία σας η γνωριμία με τον Λεωνίδα Κύρκο;
Για μένα στον χώρο της Αριστεράς ήταν ο σημαντικότερος άνθρωπος που γνώρισα, μαζί με τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη. Αισθανόμουν ότι η παρέα μαζί τους με έκανε να κερδίζω σε γνώση και προβληματισμό. Φυσικά, ο Κύρκος ήταν εκείνος που καθόρισε όχι μόνο την πολιτική πορεία μου, αλλά και τις πολιτικές μου ευαισθησίες και αξίες στη ζωή.
Τι ήταν αυτό που σας δίδαξε πάνω απ’ όλα;
Την αμφισβήτηση των βεβαιοτήτων. Να μην είμαστε ποτέ βέβαιοι για τίποτα και να αναζητούμε την εσωτερική αλήθεια κάποιου γεγονότος ή κάποιας κατάστασης. Θεωρούσε σημαντικότατο επίσης να σεβόμαστε απεριόριστα τους πολιτικούς αντιπάλους. Οπως εμείς πιστεύουμε ότι η δική μας επιχειρηματολογία είναι η σωστή, να είμαστε το ίδιο έτοιμοι να ακούσουμε και την επιχειρηματολογία του απέναντι, γιατί μπορεί κι αυτός να έχει την ίδια βεβαιότητα για το δίκιο του. Αλλιώς δεν μπορεί να καρποφορήσει ο διάλογος και, φυσικά, η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.
Αλλο κεφάλαιο της ζωής σας μεγάλο ήταν ο Φώτης Κουβέλης. Τι λέτε σήμερα γι’ αυτό;
Θα ήθελα αυτή την κουβέντα να την αποφύγουμε γιατί είναι μια συζήτηση που τώρα πια εδράζεται σε μια μεγάλη σύγκρουση και διαφωνία, και αυτό με πικραίνει. Στα βιογραφικά μου, ξέρετε, γράφω ότι μία από τις βασικές επιφυλάξεις μου, που δεν ήταν πάντα αρετή γιατί με δυσκόλευε, ήταν ότι είχα εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και πολλές φορές έπεφτα έξω.
Πώς γνωριστήκατε με τη σύζυγό σας;
Ημασταν και οι δύο πρωτοετείς φοιτητές στο πανεπιστήμιο. Εγώ Νομική, εκείνη στο Χημικό. Είμαστε δεκαετίες μαζί, πάνω από 40 χρόνια. Και ο έρωτας, ξέρετε, κρατάει.
Πρέπει να σας πω ότι η υπ’ αριθμόν ένα κινητήριος δύναμη για να κρατηθούν στη ζωή αισθήματα είναι να έχει καθένας τον χώρο της δικής του προσωπικότητας. Δεν εννοώ αυτόνομη ζωή. Εννοώ να έχει καθένας τον αυστηρά προσωπικό χώρο του και να τον υποστηρίζει. Αυτό λειτουργεί με έναν τέτοιο τρόπο, που περιορίζει τις δυσκολίες και όλα αυτά που έρχονται ως συνεπακόλουθα μιας μακρόχρονης συμβίωσης.
Αλλη μεγάλη αγάπη σας, μετά τη σύζυγό σας τη Στέλλα, γνωρίζω ότι είναι η Αίγινα. Μιλήστε μου για τη ζωή σας εκεί.
Εχω πολύ μεγάλη αγάπη και για την Κεφαλλονιά, που είναι το νησί των γονιών μου και στο οποίο έχω κτήμα, αλλά και παλιό σπίτι. Το έχω φτιάξει σε ένα χωριό, στη Θηνιά, που βρίσκεται μεταξύ Αργοστολίου – Ληξουρίου, και πηγαίνω όποτε μπορώ. Παρότι παραμένει λοιπόν μεγάλη μου αγάπη το νησί των γονιών μου, να σας πω ότι η Αίγινα, στην οποία συμπληρώνω περισσότερα από 30 χρόνια σχέσης και παρουσίας, είναι μέσα στην καρδιά μου.
Η Αίγινα δεν είναι τόσο όμορφη για τον τουρίστα του Σαββατοκύριακου, γιατί δεν τη γνωρίζει. Για όποιον τη ζήσει εσωτερικά, όμως, είναι μαγευτική. Φτιάξαμε με τη γυναίκα μου τη Στέλλα ένα όμορφο σπίτι, μέσα στους αγρούς, εκεί όπου τελειώνει η πόλη και αρχίζει ο δρόμος για Κυψέλη. Εχω έναν ωραίο κήπο. Δυστυχώς, σε αυτόν υπάρχουν μόνο δυο φιστικιές, αλλά μαζεύω τα φιστίκια μου. Τα σπίτια γύρω μας είναι όλα φίλων και είναι εστίες παρέας. Οι παρέες μας στο νησί είναι ανεπανάληπτες.
Τώρα τελευταία έχουμε καθιερώσει και μια «νέα ιστορία», το σινεμά μας. Διαμορφώσαμε στο σπίτι μου και στο σπίτι ενός άλλου φίλου έναν χώρο κινηματογραφικής προβολής. Κάτι σαν ιδιωτική λέσχη. Εχουμε ταινίες και τις παίζουμε με προτζέκτορα. Φέτος περάσαμε ένα υπέροχο κινηματογραφικό καλοκαίρι. Βλέπαμε τρεις ταινίες την εβδομάδα, με φιστίκια, ποτά και λοιπά.
Ποια είναι η τελευταία ταινία που είδατε;
Είδαμε το κλασικό «Οσα παίρνει ο άνεμος» με τη… συνονόματή σου Βίβιαν Λι και τον Κλαρκ Γκέιμπλ. Το είχαμε δει μικροί και θέλαμε να το ξαναθυμηθούμε. Και ενώ είναι ένα τετράωρο φιλμ, δεν σηκωθήκαμε από τις θέσεις μας λεπτό. Μας καθήλωσε. Αγαπώ το σινεμά. Είναι τέχνη ανθρώπινη και ενδιαφέρουσα. Στον κόσμο του κινηματογράφου χάνεσαι.
Από τις νέες ταινίες του φθινοπώρου τι θα δείτε;
Εχω κατά νου να δω μερικές που τις έχω παραμελήσει. Μου δημιουργεί μεγάλη περιέργεια να δω μια ταινία που παίζεται ήδη στα σινεμά και βασίζεται σε βιβλίο που το έχω διαβάσει και έχω συγκλονιστεί. Πρόκειται για ένα από τα πιο αλλόκοτα μυθιστορήματα που έχω διαβάσει ποτέ, ενός από τους πιο δύσκολους και φοβιστικούς συγγραφείς, του Στίβεν Κινγκ. Λέγεται «Το Αυτό». Θα το δω γιατί μου άρεσε πολύ το βιβλίο.
Σας αρέσει ο Στίβεν Κινγκ;
Γνώρισα πριν από αρκετά χρόνια τον Στίβεν Κινγκ μέσα από το τρομακτικό μυθιστόρημα που σας ανέφερα. Εκτοτε τον ακολουθώ στα βιβλία του όσο μπορώ. Αν μπεις στο κλίμα του Στίβεν Κινγκ, κλίμα αγωνίας και τρόμου αληθινού, με ήρωες κυριαρχημένους από τους δαίμονές τους και, φυσικά, αν μπορείς να το αντέξεις αυτό το κλίμα, θα περιμένεις κάθε φορά την έκδοση του καινούργιου βιβλίου του με ανυπομονησία. Μου αρέσει πάρα πολύ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μου αρέσουν και άλλα είδη ταινιών. Και το «La la land» μου άρεσε…
Ποια τραγούδια σάς συγκινούν;
Εγώ λατρεύω αυτό που πολλοί θεωρούν ότι είναι ένα εύκολο και «γλυκερό» κομμάτι της μουσικής μας ιστορίας, το λεγόμενο ελαφρό τραγούδι. Ακούω Γιαννίδη, Αττίκ, Μουζάκη και πολλούς άλλους υπέροχους…
Το πιο αγαπημένο σας τραγούδι;
«Ας ερχόσουν για λίγο, μοναχά για ένα βράδυ…».
Οταν βρίσκεστε στην έδρα του Κοινοβουλίου, τι σας ενοχλεί περισσότερο από την αίθουσα;
Με ενοχλούν οι διακοπές, ακόμη και όταν δεν είναι υβριστικές. Δηλαδή να μιλάει κάποιος και οι άλλοι να πετάγονται και να φωνάζουν. Αυτό δεν είναι μόνο πολιτικά απαράδεκτο, αλλά δείχνει και ένα είδος προσωπικής αγένειας, την οποία δεν αντέχω.
Με ενοχλεί και η παραβίαση του χρόνου, επίσης. Υποφέρω να δίνω τον χρόνο για πέντε λεπτά και να μιλούν δεκαπέντε. Εκεί τρελαίνομαι.
Διαβάστε παρακάτω τη συνέχεια:
Είμαι μέσα με τα… μπούνια στο εγχείρημα για την Κεντροαριστερά
Η «πρώτη φορά Αριστερά» έγινε «ποτέ ξανά Αριστερά», λέει στην κουβέντα που κάναμε περί πολιτικής ο Σπύρος Λυκούδης.
Αλλάζει η υποψηφιότητα του Σταύρου Θεοδωράκη για την ηγεσία της Κεντροαριστεράς τη φυσιογνωμία του Ποταμιού;
Βέβαια. Εάν ρωτήσετε τον Σταύρο, γιατί πολλές φορές τα λέμε και φιλικά, θα σας πει: «Εγώ θέλω να φτιάξω ένα κεντρώο κόμμα, είμαι κεντρώος». «Κι εσύ», μου λέει, «που είσαι κεντροαριστερός κι έχεις άλλη απόχρωση από εμένα… μπορούμε να συγχρωτιστούμε». Το λέει χαριτωμένα και το δέχομαι χαριτωμένα, αλλά είναι αλήθεια. Η δική μου αντίληψη είναι ότι ο νέος φορέας που θα φτιάξουν πρέπει να συγκεράσει το πολιτικά φιλελεύθερο Κέντρο με τις βασικές κλασικές αξίες της ανανεωτικής Αριστεράς. Αρα, αν υπάρξει αυτή η συνάντηση, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι αυτό που λέω εγώ, Κεντροαριστερά.
Θα συμμετείχατε δηλαδή στον νέο φορέα μετά την εκλογή Θεοδωράκη;
Ετσι κι αλλιώς εγώ έχω παλέψει για να γίνει αυτός ο χώρος και τον πιστεύω. Εχω πρωταγωνιστήσει στην προσπάθεια να πείσω το Ποτάμι και τον φίλο μου τον Σταύρο να μπει σε αυτή την ιστορία, που δεν ήταν εύκολη. Υπό αυτή την έννοια, τώρα που κινείται αυτή η διαδικασία και, παρά τα προβλήματα που έχει, είναι μια ελπιδοφόρα ιστορία, στην οποία είμαι μέσα με τα μπούνια.
Οι συχνές αλλαγές κομμάτων για έναν πολιτικό δεν είναι, νομίζω, θετικός πολιτικός συμβολισμός. Τι λέτε;
Δεν έχω μετακινηθεί ούτε ένα χιλιοστό, από τότε που ήμουν νέος μέχρι σήμερα, από τις απόψεις που έχω. Είναι άλλο πράγμα κάθε φορά το σύστημα των απόψεών μου να βρίσκει διαφορετική έκφραση στο ΚΚΕ Εσωτερικού, π.χ., ή στην ΕΑΡ, στον Συνασπισμό, στη ΔΗΜ.ΑΡ., και άλλο η πάγια πολιτική μου τοποθέτηση. Σημασία έχει εάν θα μείνεις συνεπής σε αυτό που σε γέννησε, δηλαδή στην Αριστερά που πίστεψες. Εγώ είμαι συνεπής σε αυτό. Και αύριο μπορεί να βρεθεί κι ένας άλλος φορέας να εκφραστεί αυτό που πιστεύω.
Σε ποια Αριστερά πιστεύετε;
Σε αυτή που πιστεύει στη δύναμη της δημοκρατίας και των ανθρώπων. Στη δύναμη των προσωπικοτήτων. Κυρίως όμως στη δημοκρατία, γιατί η Αριστερά έχει περάσει πολλές περιόδους στο παρελθόν που τα θέματα της δημοκρατίας τα είχε υποτιμήσει. Πρέπει να πιστεύει στη δημοκρατική διαδικασία κι ας έρχεται σε αντίθεση κάποιες φορές με πράγματα που υποστηρίζει. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι σήμερα, αντιμετωπίζει τη δημοκρατία και τους θεσμούς με έναν τρόπο με τον οποίο δεν συμφωνώ. Υποτιμά την αξία τους και δίνει μεγαλύτερη σημασία σε αυτό που ο ίδιος νομίζει, με ιδεολογισμούς ότι είναι η μεγάλη κοινωνική επιταγή των καιρών. Δηλαδή να κάνουμε αυτό ή εκείνο και ας έρθουμε σε σύγκρουση με τη Δικαιοσύνη, για παράδειγμα. Εγώ αυτό δεν το δέχομαι. Υπάρχει θεσμικό πρόβλημα περιορισμού της δημοκρατίας και αυτή είναι η απογοήτευσή μου από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Κάποτε, όταν πρωτοβγήκαν κυβέρνηση, στη Βουλή μέσα έλεγαν και ξαναέλεγαν: «Ζήτω η πρώτη φορά Αριστερά». Παίρνοντας τον λόγο σε μια συζήτηση, τους είπα με πικρή διάθεση: «Φοβάμαι ότι η “πρώτη φορά Αριστερά”, όπως τη διατυμπανίζετε, κάποια στιγμή με τα λάθη σας, μήπως γίνει στην κοινωνία “ποτέ ξανά Αριστερά” και αυτό θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα χτυπήματα που θα έχω δεχθεί εγώ κι ας μην είμαι μαζί σας».