❱❱ Ο πρώην υφυπουργός, που καταπιάνεται συγγραφικά με τη Σπάρτη λέγοντας ότι ήταν η πρώτη δημοκρατία, μιλά για πολιτική και γκολφ
❱❱ Το χειμερινό κολύμπι, η περιπέτεια με έναν κροκόδειλο στην Αφρική και το πάθος με την κηπουρική και τα παλιά σπορ αυτοκίνηταΤΕΤ Α ΤΕΤ – Από τη Βίβιαν Μπενέκου
∆ιευθύνει την εταιρία Capital Partners, γράφει βιβλία, κολυµπά στην κρύα θάλασσα, παίζει γκολφ, λατρεύει το σαφάρι, κι ενώ φυτεύει καλαµιές στον κήπο του, ο ίδιος ποτέ δεν καβάλησε το καλάµι.
Αυτός είναι ο πρώην υφυπουργός και πρόεδρος της Ελληνικής Οµοσπονδίας Γκολφ Πέτρος ∆ούκας, που εννέα χρόνια µετά τη φυγή του από την ενεργό πολιτική ανοίγει την καρδιά του στην «Espresso» και µιλά για τη συναρπαστική ζωή του.
Είσαι καιρό έξω από την πολιτική. Πώς περνάς αυτά τα χρόνια;
Εννέα χρόνια. Από το 2009. Ξαναγύρισα στη δουλειά µου στον ιδιωτικό τοµέα. Από τα 39 χρόνια που εργάζοµαι συνολικά, τα 33 ήταν στον ιδιωτικό τοµέα και τα έξι στην πολιτική. Πέντε χρόνια µε τον Κώστα Καραµανλή και ενάµιση ως υφυπουργός του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1992-93. Αλλά για τον κόσµο είµαι πολιτικός και όχι τραπεζικός ή µάνατζερ του ιδιωτικού τοµέα.
Επέστρεψες στον ιδιωτικό τοµέα, όταν έφυγες από την πολιτική.
Στην Capital Partners, την εταιρία που έχω µε τον συνέταιρό µου Θανάση Τσουκαλά. Ασχολούµαστε µε τον τοµέα του investment banking, µε αγοραπωλησίες, συγχωνεύσεις και στρατηγικές συµµαχίες µεταξύ µεγάλων επιχειρήσεων. Εως τις εκλογές του 2004 
ήµουν ταυτόχρονα πρόεδρος του ∆.Σ. της Ericsson Hellas, πρόεδρος του ∆.Σ. στη Nova (τη συνδροµητική τηλεόραση), co-chairman της Pepsico Greece και πρόεδρος στην Capital Partners. Παρά τις έντονες ενστάσεις της συζύγου µου, που δεν ήθελε να ξανακούσει για πολιτική, παραιτήθηκα από αυτά, γιατί µου ζήτησε ο Κώστας Καραµανλής να κατέβω στις εκλογές του 2004.
Η πολιτική εµπειρία ήταν χρήσιµη;
Εξαιρετικά χρήσιµη. Γνώρισα τις ωραίες και τις σκοτεινές πλευρές της πολιτικής και του βαθέος κράτους από πρώτο χέρι. Το 1992 ήµουν γενικός διευθυντής της Citibank για την Ελλάδα.
Με βρίσκει ο Αντώνης Σαµαράς, που ήταν πολύ φίλος από το γυµνάσιο, και µου λέει «πάµε στον πρόεδρο (Κωνσταντίνος Μητσοτάκης) για να αναλάβεις διοικητής στην Εθνική Τράπεζα». Βρεθήκαµε µε τον πρόεδρο, αλλά τελικά δεν δέχθηκα. Λίγες εβδοµάδες αργότερα ο Στέφανος Μάνος και ο πρόεδρος µε προσκάλεσαν να παραιτηθώ από τη Citibank και να αναλάβω υφυπουργός Οικονοµικών. Αυτή τη φορά δέχθηκα.
Πώς ήταν η συνεργασία µε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη;
Ηταν πραγµατικά ένας επαναστάτης πολιτικός, που προσπάθησε να κάνει ριζικές τοµές στον δηµόσιο τοµέα. Αν είχε ολοκληρωθεί το έργο του, δεν θα είχαµε περάσει από τέτοιες ταλαιπωρίες και µνηµόνια σήµερα.
Ο Μητσοτάκης λέγεται ότι όντως προσπάθησε. Τι πήγε στραβά όµως;
Πάρτε για παράδειγµα την αποκρατικοποίηση στα λεωφορεία, την οποία επιχείρησε. Η ιδέα ήταν κάθε οδηγός λεωφορείου να γίνει ιδιοκτήτης – επιχειρηµατίας. Ηταν µια πρωτόγνωρη προσπάθεια για λαϊκό καπιταλισµό, που, ενώ πέτυχε στην αρχή, ανετράπη άγαρµπα από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Οι Ελληνες δεν ήταν έτοιµοι για τόσο ριζοσπαστικές µεταρρυθµίσεις. ∆εν στήριξαν. Υπήρχε µια προδιάθεση του τύπου «δος ηµίν σήµερον. Και άφες ηµίν»! Και τα ΜΜΕ επιτέθηκαν µε λύσσα τότε στην κυβέρνηση.
Ο γιος Μητσοτάκης;
Θα πάει πολύ καλά. Εχει πατριωτική και ευπατρίδικη αντίληψη των πραγµάτων, µοντέρνα σκέψη, εξαιρετική µόρφωση, τετράγωνο µυαλό. Και είναι ήπιων τόνων – κάτι που χρειάζεται η Ελλάδα αυτήν την επικίνδυνη περίοδο.
Η πολιτική είναι εθισµός. Σου έλειψε;
∆εν µπορώ να πω ότι δεν µου έχει λείψει, αν και περάσαµε πολύ άγριες και δυσάρεστες περιόδους. Αλλά αυτά πρέπει να τα ξεπερνά κανείς. Να γυρνάει σελίδα. Η ζωή και η πολιτική τα έχουν αυτά. Εφόσον ασχολείσαι µε κάτι δηµόσιο, θα τα υποστείς, εκτός αν είσαι «λάθε βιώσας» και µέσα στην απραξία σου δεν σε παίρνει χαµπάρι κανείς.
Αυτές τις άγριες καταστάσεις που λες πλήρωσε µε τη ζωή του κι ο Βαγγέλης Μπασιάκος;
Νοµίζω ότι έφυγε από το µαράζι του κι από το ότι κανείς δεν του ζήτησε συγγνώµη για όσα τον κατηγόρησαν, ακόµα και όταν όλα αποδείχθηκαν ψεύδη. Ηταν ευαίσθητος και δεν εξωτερίκευε τα συναισθήµατά του.
Γιατί, µήπως υπάρχει συγγνώµη στην πολιτική;
Θα έπρεπε να υπάρχει. Ακόµη και στα σοβιετικά καθεστώτα, 20 ή 30 χρόνια µετά ζητούσαν συγγνώµη και «αποκαθιστούσαν» επίσηµα, έστω και «κατόπιν εορτής», όποιον είχε κατηγορηθεί άδικα. Εδώ υπάρχει µια γενικότερη αναισθησία, κανείς δεν παραδέχεται το λάθος του, κανείς δεν ζητάει συγγνώµη.
Η πείρα σου λέει ότι φταίνε οι πολιτικοί για ό,τι ζούµε;
Οπως δίδασκε ο σπουδαίος διανοητής της Αριστεράς Κορνήλιος Καστοριάδης, σε µια δηµοκρατία όποιος έχει το δικαίωµα να πολιτεύεται, να διαλέγει και να υπερψηφίζει τους πολιτικούς και τους ηγέτες του, δεν µπορεί να κλαίγεται ότι «φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εµένα».
Στην Ελλάδα των 11.000.000 δεν θα υπάρχουν και 10.000 αξιολογότατοι συµπολίτες µας (για να µην πω δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες); Ας ψάξουµε, ας τους βρούµε και ας τους αναδείξουµε. Αν τους βρούµε και αυτοί αρνηθούν, τότε, ακριβώς όπως τα περιέγραψε ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία», «ας κάτσουν να τους κυβερνάνε οι κατώτεροί τους» (και ας µη διαµαρτύρονται).
Θα επέστρεφες στην ενεργό πολιτική;
Αν µου το ζητούσαν, θα το σκεφτόµουν, αλλά δεδοµένου ότι δεν έχει γίνει συζήτηση ή πρόταση, δεν έχω ασχοληθεί µε το θέµα.
Η συγγραφή είναι µία από τις αγάπες σου. Τι βιβλία γράφεις;
Το πιο έτοιµο είναι αυτό µε τίτλο: «Σπάρτη: Η Πρώτη ∆ηµοκρατία», που δείχνω ότι ήταν η Σπάρτη και όχι η Αθήνα που είχε το πρώτο «ρεπουµπλικανικού» τύπου δηµοκρατικό σύστηµα διακυβέρνησης. Το δεύτερο (σχεδόν έτοιµο και αυτό) αφορά «Την άνοδο και την παρακµή των αρχαίων ελληνικών ∆ηµοκρατιών: Μαθήµατα για εµάς σήµερα», όπου ερευνώ τη δυναµική της ανάπτυξης και της φθοράς των δηµοκρατικών πολιτευµάτων.
Το τρίτο έχει τίτλο «24 αιώνες πριν τον Μαρξ: Κοµµουνιστικές ιδέες στην αρχαία Ελλάδα». Η ιδέα του κοµµουνισµού ήταν αρκετά ανεπτυγµένη στην αρχαία Ελλάδα. Στα κείµενα του Αριστοφάνη («Εκκλησιάζουσες», «Πλούτος») µιλούν για τις προσπάθειες επιβολής του κοµµουνισµού και αναφέρονται σε κοµµουνιστικές ιδέες. Ο Αριστοτέλης αφιέρωσε ολόκληρο κεφάλαιο για τον κοµµουνισµό στα «Πολιτικά», ενώ ο Πλάτωνας είχε εισηγηθεί την κοινοκτηµοσύνη της περιουσίας για τις άρχουσες τάξεις. Και το τέταρτο αφορά τις «Ηγετικές αρετές και αρχές διοίκησης στην αρχαία ελληνική σκέψη» και είναι και αυτό σχεδόν έτοιµο.
Ο «Οικονοµικός», ο «Ιέρων» και το περί «Κύρου Παιδείας» του Ξενοφώντα, όπως τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη, είναι πολύ προχωρηµένα κείµενα. Πιο µπροστά από αυτά που εκδίδουν στο Χάρβαρντ. Απλά εµείς δεν εκτιµούµε τη φοβερή πολιτιστική µας κληρονοµιά, παρά µόνο στα λόγια. Το πέµπτο θα είναι η 7η έκδοση του βιβλίου µου «Οικονοµικές Θεωρίες και αρχές διοίκησης στην αρχαία ελληνική σκέψη».
Ο αθλητισµός υπάρχει στη ζωή σου έντονα. Είσαι και πρόεδρος της Ελληνικής Οµοσπονδίας Γκολφ.
Στα νιάτα µου έπαιζα µπάσκετ στα εφηβικά του Πανιωνίου. Είµαι πρόεδρος της Ελληνικής Οµοσπονδίας Γκολφ, χειµερινός κολυµβητής, κάνω λίγο θαλάσσιο και βουνίσιο σκι και παίζω και λίγο τένις. Οµως πρέπει να σας πω ότι σε κανένα από αυτά δεν είµαι πολύ καλός.
Είσαι και χειµερινός κολυµβητής;
Ναι, κολυµπάω τέσσερις πέντε φορές την εβδοµάδα στη Βουλιαγµένη.
∆εν είναι κρύα η θάλασσα το καταχείµωνο;
Το πόσο κρύα την αισθάνεσαι έχει να κάνει και µε το πόσο θα ‘θελες να βουτήξεις µέσα. Αν το θέλεις, λοιπόν, το καταφέρνεις. Οταν είχα ανέβει το Κιλιµάντζαρο, στην Κένυα, το 1991, επ’ ευκαιρία µιας επίσκεψής µου στη Citibank στο Ναϊρόµπι, µου έλεγε τότε ο Τανζανός οδηγός: «Προχώρα και µην κοιτάς συνέχεια την κορυφή και πόση ανηφόρα έχεις ακόµα γιατί αποθαρρύνεσαι. Απλώς τράβα µπροστά και υπολόγισε ότι σε τόσες µέρες θα έχεις φθάσει».
Εφθασες στην κορυφή τελικά;
Ναι, στα 6.000 µέτρα στην κορυφή Ουχούρου και ύψωσα µια ελληνική σηµαιούλα. Με λύπη βλέπω τώρα ότι τα 2/3 του παγετώνα στο Κιλιµάντζαρο έχουν ήδη λιώσει, λόγω της κλιµατικής αλλαγής.
Το γκολφ το σύστησε στην Ελλάδα ο Κωνσταντίνος Καραµανλής. Μίλησέ µου γι’ αυτό το ευγενές σπορ. Τι το ξεχωριστό έχει;
Καταρχάς είναι το πρώτο ή δεύτερο πιο δηµοφιλές άθληµα στον κόσµο, όπως µετριέται όχι µε τον αριθµό των παικτών αλλά µε το µέγεθος των χορηγιών και του σπόνσορινγκ. Πρώτο νοµίζω είναι το αµερικανικό ποδόσφαιρο, µετά το γκολφ, το ποδόσφαιρο, το µπάσκετ (ΝΒΑ) και µετά τα άλλα. Απαιτεί αυτοσυγκέντρωση, κάτι που εγώ δεν έχω, επιµέλεια και προπόνηση. Αντίπαλός σου στο παιχνίδι είναι ο εαυτός σου. Σηµειώστε ότι κάθε Σάββατο και Κυριακή λειτουργούν στη Γλυφάδα δωρεάν ακαδηµίες γκολφ για να δοκιµάσει κανείς αν του ταιριάζει το άθληµα. Οπως και στα άλλα γήπεδα γκολφ στην Ελλάδα.
Ποιοι άλλοι γνωστοί, εκτός Καραµανλή, έπαιζαν ή παίζουν γκολφ;
Ο πρώην πρόεδρος της Ν.∆. Γεώργιος Ράλλης έπαιζε, όπως παλαιότερα και ο Αλέκος Παπαδόπουλος. Από τον καλλιτεχνικό χώρο, ο Σάκης Ρουβάς.
Εχεις κάνει και κάποια ταξίδια για σαφάρι στην Αφρική;
Ναι, στην Κένυα, στο Μασάι Μάρα, στη Ζιµπάµπουε, στη Νότια Αφρική και στη Ναµίµπια. Εκεί τα χρειαστήκαµε, γιατί ο Ρώσος πιλότος στο µονοκινητήριο αεροπλανάκι που µας πήγαινε στα σύνορα Ναµίµπιας και Ανγκόλας δεν µπορούσε να βρει τον µικρό χωµάτινο αεροδιάδροµο για να προσγειωθεί και είχε ήδη σουρουπώσει. Τελευταία στιγµή διακρίναµε το αυτοκινητάκι που µας περίµενε. Εκεί στον ποταµό Κουνένε τη µέρα έχει 35 βαθµούς και το βράδυ η θερµοκρασία πέφτει στους -12. Ψόφος πραγµατικός. Αδύνατο να κοιµηθείς χωρίς θερµοφόρες µέσα στη σκηνή. Κάναµε ένα σαφάρι στην έρηµο και µετά, βρόµικοι και ιδρωµένοι, πήγαµε να κάνουµε βουτιά στο ποτάµι, όπου ξαφνικά βλέπουµε στα 40 µέτρα σε µια αµµονησίδα έναν κροκόδειλο έξι µέτρα, που έστριψε ελάχιστα το κεφάλι του και µας κοίταξε (και ξερογλειφόταν). Το βάλαµε στα πόδια.
Το στοιχείο της τολµηρότητας το έχεις µέσα σου; ∆εν φοβάσαι;
Φυσικά και φοβάµαι, αλλά η επιθυµία ξεπερνάει τον φόβο. Η ικανοποίηση ότι κατάφερες κάτι δύσκολο ή ασυνήθιστο, ότι δοκιµάζεις κάποια όρια που δεν ξέρεις από πριν ποια είναι, είναι µεγάλο κίνητρο. Αλλο όµως να δοκιµάσεις κάτι στα άκρα και άλλο να ζεις συνέχεια στα άκρα, να επιζητείς τον κίνδυνο και να πηγαίνεις γυρεύοντας.
Διαβάστε παρακάτω τη συνέχεια:
Η εκθεση ζωγραφικής που άλλαξε τη ζωή του
Ο έρωτας µε την Ιλεάνα πότε ήρθε;
Το 1992. Είχαµε γνωριστεί πιο παλιά και ξαναβρεθήκαµε σε µια έκθεση ζωγραφικής, όταν ήδη ήµουν υφυπουργός στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το σηµειώνω αυτό, γιατί οι περισσότεροι νοµίζουν ότι ασχολήθηκα µε την πολιτική λόγω του πεθερού µου Μιλτιάδη Εβερτ.
Τι άλλες αδυναµίες έχεις;
Ασχολούµαι µε την κηπουρική κι έχω και µια συλλογή παλαιών σπορ αυτοκινήτων του 1970. Μαζεράτι Ιντι, Τζένσεν και άλλα, συνολικά έξι. Αγόρασα τα αυτοκίνητα που µου άρεσαν όταν ήµουν πιτσιρικάς.
Τα κυκλοφορώ πού και πού, αλλά έχει αλλάξει ο νόµος και είναι πολύ δύσκολη η κυκλοφορία τους. Προσπαθούµε να τροποποιηθεί ο νόµος, γιατί είναι κρίµα να έχεις τέτοια αυτοκίνητα και να µένουν στα γκαράζ. Εχουν αξία και αρέσει και στον κόσµο να τα βλέπει. Μεγάλη αγάπη και η κηπουρική.
Εχω γεµίσει το σπίτι καλαµιές. Θεωρώ ότι η καλαµιά είναι από τα ωραιότερα και τα πιο υποτιµηµένα ελληνικά φυτά. Τις έχω βγάλει από τον Ευρώτα και από άλλες ρεµατιές και τις έχω φυτέψει. Εχουν κάτι το ηρεµιστικό οι καλαµιές. Τώρα επιχειρώ να φυτρώσουν και κάτι πουρναριές από τη Λακωνία. Να δω αν θα πετύχει το εγχείρηµα. Εχω βάλει οξιά και φραγκοσυκιές. ∆εν υπάρχει καλύτερος χυµός, πιο δυναµωτικός κι οξειδωτικός από αυτόν του φραγκόσυκου. Ενώ είµαστε πληµµυρισµένοι στις φραγκοσυκιές, δεν το έχουµε πάρει χαµπάρι.
Τι µειονέκτηµα έχεις στον χαρακτήρα σου;
Είµαι ανυπόµονος. Θέλω ό,τι είναι να γίνει να γίνει τώρα, για να περάσω στο επόµενο ζήτηµα.