«Μην ψάχνεις στα πολυώροφα, στα υπόγεια είναι η θέα»! Αυτό είναι το «σύνθημα ζωής» του πρώην υπουργού και νυν βουλευτή Ροδόπης της Ν.Δ. Ευριπίδη Στυλιανίδη.
- Aπο τη Βίβιαν Μπενέκου
Άρχισε την καριέρα του από τα πολύ χαμηλά, εκεί όπου κατά τη γνώμη όλων των αυτοδημιούργητων βρίσκεται η ωραιότερη θέαση της ζωής. Τώρα, πώς κατόρθωσε να «δέσει» την Άνγκελα Μέρκελ, τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν με τη Νάνα Μούσχουρη και τον Ρότζερ Μουρ μόνον εκείνος ξέρει τον τρόπο.
Γεγονός είναι ότι κατάφερε να προσπεράσει τις «ρεζερβέ» υποτροφίες των ευνοουμένων συμφοιτητών του και λίγα χρόνια μετά να συνομιλεί με προσωπικότητες κύρους. Έκανε διδακτορικό στη Νομική Σχολή του Αμβούργου, όχι ως τεμπέλης, όπως χαρακτήρισε τους διδακτορικούς φοιτητές ο σύμβουλος του Μητσοτάκη Αλέξης Πατέλης, αλλά ως γκαρσόνι και κλητήρας. Ο Θρακιώτης πρώην υπουργός πιστεύει ότι η επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Λατρεύει τα τρία του παιδιά και τη σύζυγό του Γιούλη και η πανδημία τού πιστοποίησε ότι όντως «η ευτυχία κρύβεται στα μικρά και καθημερινά». Υποστηρίζει επίσης, μιλώντας στην Espresso για τους αληθινούς άντρες, ότι αυτοί είναι σπάνιο φαινόμενο στους καιρούς μας.
Πώς βιώνετε σε προσωπικό επίπεδο την πανδημία; Θα εμβολιαστείτε;
Έχω ήδη εμβολιαστεί. Είχα την ευκαιρία να χαρώ την οικογένειά μου, την οποία στερήθηκα λόγω της πολιτικής. Έμαθα να περπατάω αρκετά χιλιόμετρα κάθε μέρα. Ολοκλήρωσα ένα βιβλίο για την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2019, καταθέτοντας στους φοιτητές μου άποψη, υλικό και εμπειρία που συνέλεξα ως πρόεδρος της Αναθεωρητικής Επιτροπής της Βουλής. Μάζεψα όλα τα ανοιχτά θέματα του τόπου μου, της Ροδόπης, διεκδικώντας ή προωθώντας λύσεις στο κέντρο με κορυφαία την αποκατάσταση του 12% για τους εργαζομένους στις επιχειρήσεις της Θράκης και την ενίσχυση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Δύσκολη εμπειρία η καραντίνα, αλλά δημιουργική η μοναξιά. Η πανδημία μάς έκανε και ένα καλό. Συνειδητοποιήσαμε ότι η ευτυχία κρύβεται στα μικρά και τα καθημερινά που θεωρούσαμε αυτονόητα.
Τι λένε οι μουσουλμάνοι φίλοι σας στη Ροδόπη όταν ακούν να τους αποκαλούν οι Τούρκοι «τουρκική μειονότητα»; Το ασπάζονται αυτό;
Υπάρχουν κάποιοι που αισθάνονται έτσι και το δηλώνουν ελεύθερα, γιατί η Ελλάδα τούς έδωσε αυτό το δικαίωμα με την επικύρωση της Διεθνούς Σύμβασης περί Δικαιώματος Ατομικού Αυτοπροσδιορισμού, κάτι που δεν έπραξε η Τουρκία, φοβούμενη τις δικές της μειονότητες.
Υπάρχουν, όμως, και πολλοί άλλοι, Πομάκοι, Ρομά, Αλεβίτες, Μπεκτασί, Σουνίτες κ.λπ., που εθνοτικά, γλωσσικά, πολιτισμικά, ίσως και θρησκευτικά νιώθουν διαφορετικά. Αυτοί είναι μειονότητες μέσα στη μειονότητα και δεν θέλουν να επιτραπεί η τουρκοποίησή τους, γιατί έχουν τη δική τους διαφορετική ταυτότητα. Γι’ αυτό η Συνθήκη της Λωζάννης προσδιόρισε τη μειονότητα ως θρησκευτική μουσουλμανική και με την υπογραφή μάλιστα της τότε τουρκικής κυβέρνησης, και αυτό δεν αλλάζει. Όλοι αυτοί είναι Έλληνες, Ευρωπαίοι πολίτες που δεν ανέχονται την εργαλειοποίησή τους, ούτε από τον τουρκικό αλυτρωτισμό ούτε από τον ακραίο ισλαμικό φονταμενταλισμό.
Ποιο είναι ή ποιο θα είναι στον δρόμο προς τις εκλογές το μεγαλύτερο πρόβλημα του Κυριάκου Μητσοτάκη πιστεύετε;
Η επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας και οι συνέπειες της κρίσης κυρίως στη νέα γενιά. Η κυβέρνηση πρέπει να μιλήσει στην ψυχή των 17χρονων, οι οποίοι τώρα ξεκινούν με ανασφάλεια τη ζωή τους, και στο μυαλό των 30άρηδων, που αγωνιούν για το επαγγελματικό τους μέλλον. Απαιτούνται ισχυρές πολιτικές στήριξης από την Πολιτεία για να διασφαλιστούν οι ίσες ευκαιρίες και μια θετική κοινωνική κινητικότητα που θα επενδύει στους άξιους.
Έχετε κάνει διδακτορικό. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Αλέξη Πατέλη, ανήκετε σε αυτούς που… τεμπέλιασαν! Εσείς θυμάστε να ζήσατε έτσι την περίοδο του διδακτορικού σας;
Άστοχη δήλωση, για την οποία βέβαια ζήτησε συγγνώμη. Προσωπικά, για να ολοκληρώσω το διδακτορικό μου στη Νομική Σχολή του Αμβούργου, εργάστηκα έναν χρόνο ως σερβιτόρος σε ελληνική ταβέρνα και τρία χρόνια ως κλητήρας στο ομώνυμο Γενικό Προξενείο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, όπου 10 χρόνια μετά επανήλθα ως υφυπουργός. Τα χρήματα, βλέπετε, του δάσκαλου πατέρα μου δεν επαρκούσαν και οι υποτροφίες που δικαιούμουν, λόγω υψηλής βαθμολογίας στο πτυχίο του ΔΠΘ, ήταν δυστυχώς «ρεζερβέ», από κάποιους ευνοούμενους της αθηναϊκής αριστοκρατίας που είχαν οικονομική άνεση, συχνά υποδεέστερα προσόντα και οι περισσότεροι δεν τελείωσαν ποτέ τις σπουδές τους.
Ως γκαρσόνι έτυχε μερικές φορές να σερβίρω και τον καγκελάριο της Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ, που έμενε στο Kiwitchmoor του Αμβούργου, κοντά στη φοιτητική εστία όπου διέμενα και στο εστιατόριο όπου εργαζόμουν. Αρκετά χρόνια αργότερα τον συνάντησα σε ένα επίσημο δείπνο για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, όπου εκπροσωπούσα την Ελλάδα μαζί με τον Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, τον Τζουλιάνο Αμάτο, τον Βίλφριντ Μαρτένς, τον Χέλμουτ Κολ κ.ά. Όταν μετά την τοποθέτησή μου με ρώτησε «υπουργέ, κάτι μου θυμίζετε, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ τι;», «έχουμε ξανασυναντηθεί;» του απάντησα. «Μάλιστα, κύριε καγκελάριε. Είμαι το γκαρσόνι που σας σέρβιρε σουβλάκια στο restaurant Paros, στη γειτονιά σας και το ρωτούσατε πώς τα πάει η Ελλάδα στην ΕΟΚ». Δεν υπήρξε για μένα και για όλους σαν και μένα μεγαλύτερη δικαίωση από αυτήν, διότι, αν σε κάτι μπορεί να κριθεί ποιοτικά μια κοινωνία, είναι οι ευκαιρίες που δίνει για κινητικότητα σε όσους ξεκινούν τον μαραθώνιο από τον Μαραθώνα και όχι μερικά χιλιόμετρα πριν από το Καλλιμάρμαρο.
Ως πολύτεκνος πατέρας, τι θέση παίρνετε για τη συνεπιμέλεια;
Παίρνω θέση ευθέως υπέρ τής στήριξης του θεσμού της οικογένειας. Η νομική εύνοια της μίας ή της άλλης πλευράς de facto αποτελεί μάλλον κίνητρο διάλυσης της οικογένειας και όχι συνοχής της, εν όψει της αντιμετώπισης των δυσκολιών της ζωής.
Πώς σας φαίνεται που κάποιοι βουλευτές διαφοροποιούνται στη Ν.Δ.;
Δικαίωμά τους. Ο καθένας έχει την άποψή του.
Διδάσκετε στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Καθηγητής ή πολιτικός; Ποιο είναι πιο «αφροδισιακό»;
Το ένα συμπληρώνει και τροφοδοτεί το άλλο. Η επαφή μου με τη νέα γενιά μού διδάσκει πολλά. Οι φοιτητές μου είναι για μένα πηγή ενέργειας, την οποία προσπαθώ να μεταφέρω στην πολιτική σαν δύναμη δημιουργίας. Όταν βλέπεις το χαμόγελο και την αυτοπεποίθηση των νέων παιδιών, καταλαβαίνεις ότι δεν είναι όλα σάπια και συμβιβασμένα.
Πώς είναι να είσαι καθηγητής σε μια νεολαία τόσο παγκοσμιοποιημένη σήμερα; Τι παιδιά μεγαλώνουμε τελικά;
Κάποτε, βλέποντας την κακή νοοτροπία των μεγαλυτέρων, λέγαμε στην ΟΝΝΕΔ, ως νέοι, το σύνθημα «πώς θα αλλάξει η Ελλάδα, αν δεν αλλάξεις εσύ;» Λάθος. Έχοντας πλέον διανύσει ένα σημαντικό μέρος της πολιτικής μου διαδρομής, συνάντησα σε αρκετές περιπτώσεις τη διαφθορά, τη διαπλοκή, την ξενοδουλεία και την υποκρισία. Βλέποντας τον ενθουσιασμό των φοιτητών μου σήμερα θα αντέστρεφα το σύνθημα «Για να αλλάξει η Ελλάδα, θα έλεγα στους νέους μας να μην αλλάξετε εσείς».
Το πιο περίεργο ρουσφέτι που σας έχουν ζητήσει;
Έχω ένα βιβλίο καταγραφών που θα το δημοσιεύσω στο τέλος του κύκλου. Δεν αδικώ τον λαό μας. Την ευθύνη την έχουν οι πολιτικοί που τον εκπαίδευσαν έτσι, μπερδεύοντας σκοπίμως τη φιλολαϊκή με τη λαϊκίστικη πολιτική.
Τι σας είπε η Μέρκελ κάποτε στα γερμανικά όταν τη συναντήσατε και ποια σχέση διατηρείτε σήμερα μαζί της, αλλά και με τον Σόιμπλε;
Μου είπε κάτι που κάποιοι δικοί μου φρόντισαν τότε να μην ακουστεί, γιατί δεν ήθελαν να ακουστεί και η δική μου απάντηση. Βλέπετε, όταν υποστηρίζεις στοιχειοθετημένα και δυναμικά τα συμφέροντα της πατρίδας σου, άθελά σου μπορεί να κινείσαι προδίδοντας την ακινησία των άλλων. Αυτά όμως τα καταγράφει η Ιστορία, η οποία κάποια στιγμή τα αποκαλύπτει.
Μιλήστε μου λίγο για τη φίλη σας Νάνα Μούσχουρη. Έχετε κι άλλους φίλους διασήμους διεθνώς;
Κατά το πέρασμά μου κυρίως από το ΥΠΕΞ και το υπουργείο Παιδείας είχα την ευκαιρία να γνωρίσω σχεδόν το σύνολο της παγκόσμιας ηγεσίας της εποχής μας. Τους τότε προέδρους και υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρωσίας, Ε.Ε., Κίνας και Βαλκανίων. Πατριάρχες, θρησκευτικούς και πνευματικούς ηγέτες, διάσημους καλλιτέχνες. Επισκέφθηκα 65 κράτη και δούλεψα για την Ελλάδα με ενθουσιασμό. Μου έκανε εντύπωση και ενίσχυσε το φρόνημά μου η άλλη Ελλάδα. Σε κάθε κέντρο εξουσίας, πολιτικό, πνευματικό, οικονομικό, στρατιωτικό, καλλιτεχνικό, βρήκα έναν σημαντικό Έλληνα να δουλεύει για τον Ελληνισμό. Γνωστό, ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Νάνα. Η Νάνα Μούσχουρη είναι μια κυρία που τιμά την τέχνη. Είναι μια Ελληνίδα του κόσμου που προκαλεί διαχρονικά και διεθνώς τον θαυμασμό για τον πολιτισμό μας. Επιβεβαίωσα το μέγεθός της όταν διαπίστωσα προσωπικά τον σεβασμό που εμπνέει σε άλλους παγκοσμίως καταξιωμένους συναδέλφους της που γνώρισα, όπως ο Bono των U2, ο Tom Jones, ο αείμνηστος Roger Moor.
Χιλιάδες νέα παιδιά κάνουν κάθε χρόνο αιτήσεις για τηλεοπτικά ριάλιτι. Θα αφήνατε τα παιδιά σας να πάρουν μέρος σε κάποιο;
Τα παιδιά μου προσπαθώ να τα μάθω να σκέφτονται, να κρίνουν και να αποφασίζουν μόνα τους το σωστό, χωρίς να τους υποδεικνύω εγώ τη λύση του προβλήματος. Είμαι, όμως, θυμωμένος με την Πολιτεία, αλλά κυρίως με ορισμένα ΜΜΕ που έχουν πάψει να δημιουργούν θετικά πρότυπα. Η ανοησία και η αθλιότητα αναπαράγονται με τρελή ταχύτητα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και οι θετικές εξαιρέσεις. Στέκομαι, για παράδειγμα, στο ιστορικό μυθιστόρημα «Το κόκκινο ποτάμι».
Πώς είναι τα 55 για έναν άνδρα;
Αισθάνομαι πλήρης. Τώρα νιώθω τη δύναμη της αυτοπεποίθησης, διότι μπορώ με λιγότερες κινήσεις να επιτυγχάνω περισσότερα αποτελέσματα. Το περίεργο είναι, όμως, ότι στη σημερινή Ελλάδα και για να προσφέρεις, πρέπει να το διεκδικήσεις. Βλέπεις, κάποιοι σκόπιμα αντιμετωπίζουν τους αυτοδημιούργητους στη μισή ζωή τους σαν «πολύ νέους» και στην άλλη μισή σαν «πολύ μεγάλους».
Ποια η μεγαλύτερη χαρά και ποια η αντίστοιχη πίκρα που έχετε ζήσει;
Μεγαλύτερη χαρά, η γέννηση των παιδιών μου. Πίκρα, η προδοσία από φίλους και η αχαριστία.
Τραγούδι αγαπημένο και γιατί;
«Στα υπόγεια είναι η θέα» του Πασχάλη Τερζή, γιατί μας υπενθυμίζει πού κρύβονται οι πραγματικές αξίες, και «Οι άνδρες δεν κλαίνε» του Στράτου Διονυσίου, διότι αναφέρεται στους πραγματικούς άνδρες, σπάνιο φαινόμενο στους καιρούς μας, που συχνά σηκώνουν στις πλάτες τους ευθύνες, που οι άλλοι γύρω τους δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν.