«Πού έχουν πάει σήμερα τα πολλά εκατομμύρια των Ελλήνων που ψήφιζαν στο παρελθόν τη Νέα Δημοκρατία;» αναρωτιέται, μιλώντας στην «Espresso», ο πρώην υπουργός και νυν δικηγόρος και δημοσιογράφος Πάνος Παναγιωτόπουλος, αποδεχόμενος, φυσικά, ότι η κυβέρνηση έχει χάσει τον έλεγχο σε βασικούς κοινωνικούς τομείς.
- Από τη Βίβιαν Μπενέκου
Αυτός ο προβληματισμός του, μαζί με ακόμη έναν, για το πού θα διοχετευτεί τελικά ο «μεγάλος θυμός» των πολιτών για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ανάγκασε τον ίδιο αλλά και πολλούς πρώην υπουργούς, που ήταν «σαρξ εκ της σαρκός» της Ν.Δ., να σκεφτούν να προσφέρουν εκείνοι αυτή την πολιτική διέξοδο.
Ο Πάνος Παναγιωτόπουλος, λοιπόν, και οι πολιτικοί φίλοι του βρίσκονται προ των πυλών της δημιουργίας ενός νέου κόμματος, που δεν θα αφήσει τους δυσαρεστημένους νεοδημοκράτες να αναζητήσουν ακραίους πολιτικούς σχηματισμούς στην κάλπη.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η πολιτική του ξαναβγάζουν δηλαδή τον πρώην υπουργό από το «καβούκι» του στα πεδία των μαχών, παρότι θα προτιμούσε να ασχοληθεί με τον γιο του, τον Πάνο – Άγγελο, που απέκτησε μόλις πριν από ενάμιση χρόνο, αλλά και τον εγγονό του.
Ο Πάνος Παναγιωτόπουλος δηλώνει τρυφερός, συναισθηματικός, αλλά και αυστηρός πατέρας. Δουλεύει σχεδόν 24 ώρες το 24ωρο, ως μαχόμενος δικηγόρος και δημοσιογράφος, αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να αναθερμάνει τον παλιό του έρωτα για την πολιτική.
Πώς κρίνετε τα αποτελέσματα της επίσημης επίσκεψης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ;
Αν σταθούμε στη μεγάλη εικόνα, τότε θα πούμε ότι η επίσκεψη πήγε καλά. Βεβαίως, τα ουσιαστικά αποτελέσματα θα φανούν στο άμεσο μέλλον επί του πραγματικού πεδίου των γεγονότων και των εξελίξεων, που θα έλθουν. Και θα φανούν, κυρίως, σε σχέση με τις εξής παραμέτρους: Θα ικανοποιήσουν οι ΗΠΑ το επιτακτικό αίτημα της Τουρκίας για την αναβάθμιση των F-16; Θα άρουν τις κυρώσεις που επέβαλε η Ουάσινγκτον στην Άγκυρα για τους S-400, επιτρέποντας έτσι στην Τουρκία να ξαναμπεί στο πρόγραμμα της προμήθειας των μαχητικών αεροσκαφών F-35; Θα ενδώσουν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη στις πιέσεις της Τουρκίας για να περάσουν οι ενεργειακοί αγωγοί που θα μεταφέρουν το φυσικό αέριο από τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου προς τις ευρωπαϊκές χώρες μέσω της τουρκικής επικράτειας; Θα εξακολουθήσει να ανέχεται η Ουάσινγκτον τα τυχοδιωκτικά παιχνίδια της Άγκυρας σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με τη Ρωσία του Πούτιν, από τη μία πλευρά, και με τον δυτικό κόσμο, από την άλλη; Και το βασικότερο: Οι ΗΠΑ θα δώσουν στην Ελλάδα τις εγγυήσεις ασφαλείας έναντι παντός τρίτου -και ως εκ τούτου και της Τουρκίας-, με δεδομένο το γεγονός ότι η χώρα μας αποτελεί τον πλέον αξιόπιστο, σταθερό και αποτελεσματικό σύμμαχο των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ στην ευρύτερη περιοχή;
Ως πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας και ως άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά τα ζητήματα της διεθνούς γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής, μπορείτε να μας πείτε εάν συμφωνείτε με την αγορά των F-35 από την Ελλάδα;
Αντιλαμβάνομαι ότι σε ένα μέρος της κοινής γνώμης δημιουργούνται πολλές απορίες για το νέο αυτό πρόγραμμα εξοπλισμών, από τη στιγμή που ο ελληνικός λαός μαστίζεται αυτή την περίοδο από μία πρωτοφανή κρίση ακρίβειας και δραματικής ανόδου του κόστους ζωής. Η χώρα μας, όμως, βρίσκεται υπό το κράτος μιας συνεχούς και διαχρονικής τουρκικής απειλής, η οποία κλιμακώνεται από χρόνο σε χρόνο και περιλαμβάνει προκλήσεις και επιθετικές ενέργειες, που παραβιάζουν την εθνική κυριαρχία μας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα σε στεριά, θάλασσα και αέρα. Τα F-35, λοιπόν, τα χρειαζόμαστε. Γιατί είναι τα πλέον σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, που είναι φτιαγμένα -εκτός των άλλων- για να εξουδετερώνουν τους S-400, δηλαδή τα προηγμένης τεχνολογίας αντιαεροπορικά συστήματα που έχει προμηθευτεί από τη Μόσχα η Τουρκία και τα έχει στρέψει όλα προς την πλευρά της Ελλάδος. Στο χέρι της ελληνικής κυβέρνησης είναι να διεκδικήσει ένα μέρος από την κατασκευή των F-35 να γίνει στην Ελλάδα, με την ανασυγκρότηση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας.
Υπήρξαν χειρισμοί του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ που δεν σας ικανοποίησαν;
Κατά την γνώμη μου, ενώ ο κ. Μητσοτάκης είχε μία καλή παρουσία, έκανε μία λανθασμένη επιλογή: Δεν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να παρουσιάσει συνολικά στους ανώτατους λειτουργούς του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, αλλά και ευρύτερα στην κοινή γνώμη των ΗΠΑ την πλήρη εικόνα της δομικής απειλής της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί απέφυγε τις ευθείες αναφορές στην Τουρκία και προτίμησε τον έμμεσο λόγο. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί δεν συνέδεσε με ξεκάθαρο τρόπο τον αναθεωρητισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία με το τουρκικό casus belli σε βάρος της Ελλάδος και με τη σαφή, ονομαστική αναφορά στην Τουρκία ως κράτους ταραξία, που αποδυναμώνει με την προκλητική και επιθετική στάση της εναντίον της Ελλάδος τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, την ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας κατά της ρωσικής εισβολής. Σας θυμίζω ότι ο Ερντογάν, κατά τον πλέον επίσημο τρόπο, παρέδωσε στον ΟΗΕ, μέσω του πρεσβευτή της Τουρκίας Σινιρλίογλου, τη «μαύρη βίβλο» των τουρκικών διεκδικήσεων κατά της Ελλάδος σε στεριά, θάλασσα και αέρα, καταγγέλλοντας τη χώρα μας -μεταξύ των άλλων- για παράνομη κατοχή 156 νησιών του Αιγαίου (συμπεριλαμβάνονται η Χίος, η Σάμος, η Λέσβος, το Καστελόριζο κ.ά.), για παράνομη στρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, για επιθετικές ενέργειες σε βάρος της Τουρκίας και άλλα τερατώδη (μαζί με τις γνωστές εξωφρενικές θέσεις της Τουρκίας ότι τα νησιά μας δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ), που συνιστούν αυτή τη διαχρονική απειλή σε βάρος της Ελλάδος για την οποία μιλήσαμε πιο πάνω. Ε, λοιπόν, αυτή την τουρκική «μαύρη βίβλο» δεν την παρουσίασε ο Έλληνας πρωθυπουργός. Ναι, υπήρξαν συγκεκριμένες αναφορές. Αλλά αυτές έγιναν με τρόπο αποσπασματικό και με έμμεσο λόγο. Επίσης, περίμενα μία σαφή και δημόσια αναφορά του πρωθυπουργού στην ανάγκη να προχωρήσει ο ενεργειακός αγωγός EastMed, για τον οποίο πολλοί «πασχίζουν» τον τελευταίο καιρό να μας πείσουν ότι είναι ένα σχέδιο «μη βιώσιμο οικονομικά», παρόλο που υπάρχει μία πλήρης μελέτη της ιταλικής Edison, που αποδεικνύει την οικονομική βιωσιμότητα του όλου σχεδίου. Είναι κοινό μυστικό ότι ο EastMed υπονομεύεται από φιλοτουρκικά συμφέροντα, που θέλουν τους ενεργειακούς αγωγούς να περάσουν μέσα από την Τουρκία, ώστε η Aγκυρα να επιτύχει τη μέγιστη δυνατή γεωστρατηγική και γεωπολιτική ενδυνάμωσή της.
Ανησυχείτε από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν μία μεγάλη δυσαρέσκεια στο εκλογικό σώμα, που μεταφράζεται σε συνεχιζόμενες διαρροές παραδοσιακών ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας προς διάφορες πλευρές;
Ασφαλώς και ανησυχώ. Στήριξα τον Κυριάκο Μητσοτάκη στον δεύτερο γύρο των εσωκομματικών εκλογών για να γίνει αρχηγός της Ν.Δ. και τον χειροκρότησα στην πρώτη χρονική περίοδο της πρωθυπουργικής του θητείας για τους επιτυχημένους χειρισμούς που έκανε σε όλα τα μείζονα θέματα. Από εκεί και πέρα στράβωσαν πολλά πράγματα. Αρκετά από αυτά τα ανέδειξε στην εμπνευσμένη ομιλία του στο Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς (με τον οποίο είχα την τιμή να συνεργαστώ στενά και δημιουργικά), καταχειροκροτούμενος. Δυστυχώς, ξέφυγε ο έλεγχος σε αρκετούς τομείς. Στα θέματα της πανδημίας η χώρα μας εμφανίζεται να κάνει έναν θλιβερό και οδυνηρό «πρωταθλητισμό», σε αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο κατοίκους. Δεν μπορεί όλα να έγιναν καλά και να έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Στα θέματα του κόστους ζωής, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δραματική, από μέρα σε μέρα, με τους πολίτες να παθαίνουν κρίσεις πανικού προτού ανοίξουν τον φάκελο με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, και να σκέφτονται να πάνε στο σούπερ μάρκετ μετά τις 15 του μηνός, αφού ο μισθός έχει εξανεμιστεί και δεν υπάρχουν χρήματα στην τσέπη τους. Για να μη μιλήσει κανείς για τις τιμές των καυσίμων, στις οποίες η Ελλάδα είναι από τις ακριβότερες χώρες στην Ευρώπη, με το εξής, επιπλέον, παράδοξο: Όταν οι τιμές του πετρελαίου πέφτουν στις διεθνείς αγορές, στα ελληνικά πρατήρια καυσίμων οι τιμές να εξακολουθούν να ανεβαίνουν!
Εσείς μαζί με άλλους πρώην υπουργούς και βουλευτές οργανώσατε μία μεγάλη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, όπου εκφράσατε έντονους προβληματισμούς για το μέλλον της παράταξης. Οι προβληματισμοί αυτοί μπορεί να σας παρακινήσουν ακόμη και στον σχηματισμό ενός νέου κόμματος;
Τα κόμματα αποτελούν προϊόντα της ιστορικής αναγκαιότητας και της κοινωνικής συγκυρίας. Χωρίς, βεβαίως, να υποτιμά κανείς τον ισχυρό ρόλο και τις αποφασιστικές πρωτοβουλίες των προσώπων. Εγώ και οι άλλοι συνάδελφοί μου προερχόμαστε από τα σπλάχνα της Ν.Δ. και από τον ιστορικό πυρήνα της ΟΝΝΕΔ. Αποκτήσαμε κοινωνική και πολιτική συνείδηση μέσα από τους πολιτικούς και ιδεολογικούς αγώνες της Νέας Δημοκρατίας και έχουμε βαθιά στην ψυχή μας τις θεμελιώδεις αρχές του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που οραματίστηκε και δημιούργησε μία μεγάλη λαϊκή και φιλελεύθερη παράταξη.
Πού έχουν πάει σήμερα τα πολλά εκατομμύρια των Ελλήνων πολιτών που ψήφιζαν στο παρελθόν τη Νέα Δημοκρατία;
Είναι δυνατόν να εμφανιζόμαστε ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι υπάρχει ακόμη μία διακριτή ποσοστιαία διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις, η οποία, όμως, διαρκώς μικραίνει, με ορατές τις διαρροές παραδοσιακών ψηφοφόρων της Ν.Δ προς διάφορες κατευθύνσεις;
Και από την άλλη πλευρά, πού θα πάει όλος αυτός ο θυμός του κόσμου για την ακρίβεια και την άγρια καθημερινότητα που ζούμε, με την υπόκωφη οργή να είναι ακόμη μεγαλύτερη από αυτή που βλέπουμε να εκφράζεται δημόσια;
Θα είναι καταστροφή για την ελληνική κοινωνία, αν όλη αυτή η αγανάκτηση σπρώξει τον κόσμο στα άκρα και στην υπερψήφιση ακραίων πολιτικών σχηματισμών, από τη στιγμή που δεν θα βρίσκει άλλες αξιόπιστες και σοβαρές επιλογές.
Πρόσφατα γίνατε πάλι μπαμπάς! Πώς βιώνετε όλη αυτή την εμπειρία;
Ετοιμάζουμε πολεμιστές για τον Ελληνικό Στρατό! Επειδή είμαι βαθύτατα θρησκευόμενος, ένθεος, όπως συνηθίζω να λέω, ευχαριστώ την Παναγία και τον Χριστό που μου έδωσαν την ευτυχία να έχω δύο γιους, τον Αγγελο – Αθανάσιο (σπουδαίο δικηγόρο στη ναυτιλία σήμερα), 34 ετών, και τον Πάνο – Αγγελο, μόλις 15 μηνών, που μου έχει ανανεώσει τη διάθεση να δημιουργώ καινούργια πράγματα και να αντιμετωπίζω με περισσότερες αντοχές και αισιοδοξία το παρόν και το μέλλον. Ενδιαμέσως μας έχει προκύψει και ένας ωραίος εγγονός! Ο Αγγελος, όταν ήταν μικρούλης, ήταν πανέξυπνος, ζωηρός, αλλά και πιο ήρεμος. Ο Πανούλης έχει όλα τα χαρίσματα του αδελφού του, αλλά μας βγήκε περισσότερο… τζώρας! Οταν δεν περνάει το δικό του, αυτό το… αντράκι των 15 μηνών κουνάει το δάχτυλο προς την πολύ καλή μαμά του και βάζει θυμωμένος τις φωνές.
Κι εσείς τι κάνετε τότε ως κλασικός χαζομπαμπάς;
Παραμένω πάντοτε ένας τρυφερός και συναισθηματικός πατέρας, αλλά προσπαθώ να γίνομαι και λιγάκι αυστηρός! Κατά τα άλλα, δουλεύω άπειρες ώρες το 24ωρο ως μαχόμενος δικηγόρος και δημοσιογράφος και προσεύχομαι, στις δύσκολες ημέρες που περνάμε όλοι, ο καλός Θεός να προστατεύει και να ευλογεί όλα τα παιδιά του κόσμου.