Στο ερώτημα «ποιο εμβόλιο, της Pfizer ή της AstraZeneca, δημιουργεί πιο γρήγορα περισσότερα αντισώματα;» κλήθηκε να απαντήσει η Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Η μελέτη κατέδειξε πόσο σημαντική είναι η δεύτερη δόση των εμβολίων. Η έρευνα για την κινητική των αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 έγινε σε εθελοντές που λαμβάνουν τα εγκεκριμένα εμβόλια από το υπουργείο Υγείας. Η σύγκριση έγινε σε εθελοντές ηλικίας από 60 έως 64 ετών (διάμεση ηλικία τα 61 έτη) και τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν πρόσφατα.
Η επιλογή της ηλικιακής ομάδας έγινε γιατί οι πολίτες ηλικίας 60-64 ετών ήταν οι πρώτοι που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο της AstraZeneca. Η σύγκριση έγινε με υγειονομικούς που έλαβαν το εμβόλιο της Pfizer και είχαν ίδια ηλικία και φύλο με εκείνους που έλαβαν το εμβόλιο της AstraZeneca.
Στη μελέτη μετρήθηκε η παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων, η ύπαρξη των οποίων σε επίπεδο άνω του 30% είναι ενδεικτική της αδρανοποίησης του ιού, ενώ επίπεδα άνω του 75% δηλώνουν πολύ υψηλή προστασία έναντι του ιού. Η μέτρησή τους έγινε τη μέρα της πρώτης δόσης του εμβολίου (πριν από τον εμβολιασμό), τρεις εβδομάδες αργότερα (την 22η μέρα, πριν από τη δεύτερη δόση του εμβολίου για όσους έλαβαν το εμβόλιο της Pfizer) και στη συνέχεια έπειτα από τέσσερις εβδομάδες (50ή μέρα μετά την πρώτη δόση του εμβολίου).
Οι μετρήσεις γίνονται με εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες που έχουν εγκριθεί από τον FDA των ΗΠΑ. Οι επικεφαλής της μελέτης Ευάγγελος Τέρπος (καθηγητής Αιματολογίας του ΕΚΠΑ), Ιωάννης Τρουγκάκος (καθηγητής Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ) και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης του ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα πιο σημαντικά αποτελέσματα της έρευνας. Συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα 78 πολιτών που έλαβαν το εμβόλιο της Pfizer με εκείνα 73 εθελοντών που έλαβαν αυτό της AstraZeneca. Πριν από την πρώτη δόση των εμβολίων δεν υπήρχε διαφορά στην τιμή των εξουδετερωτικών αντισωμάτων.
Την 22η μέρα, πριν από τη χορήγηση της δεύτερης δόσης του εμβολίου της Pfizer, το 78% των εμβολιασθέντων με το εμβόλιό της ανέπτυξε εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του 56% εκείνων που είχαν λάβει το εμβόλιο της AstraZeneca.
Την 50ή μέρα, όταν η ομάδα που έκανε το εμβόλιο της Pfizer είχε λάβει ήδη και τη δεύτερη δόση και είχε περάσει διάστημα τεσσάρων εβδομάδων, η διαφορά ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Συνολικά το 98% των εμβολιασθέντων με Pfizer ανέπτυξε εξουδετερωτικά αντισώματα (σχεδόν όλοι σε επίπεδα άνω του 75%) έναντι του 75% όσων είχαν λάβει το εμβόλιο της AstraZeneca. Στην ομάδα του εμβολίου της AstraZeneca μόνο το 11% είχε τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων άνω του 75%.
Ωστόσο παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ατόμων με θετικούς τίτλους αντισωμάτων και με το εμβόλιο της AstraZeneca, μεταξύ τριών και επτά εβδομάδων μετά την πρώτη δόση του εμβολίου.
Η μελέτη του ΕΚΠΑ δείχνει ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι πολύ μεγάλη και στην ομάδα των πολιτών ηλικίας 60-64 ετών. Η δεύτερη δόση των εμβολίων είναι απαραίτητη για την επίτευξη υψηλών τίτλων εξουδετερωτικών αντισωμάτων.
Τα αποτελέσματα με το εμβόλιο της AstraZeneca δηλώνουν ότι η επιλογή πολλών χωρών να ορίσουν τη δεύτερη δόση σε διάστημα λιγότερο των 12 εβδομάδων είναι σωστή, ώστε να μειωθεί το διάστημα έως την επίτευξη της μέγιστης παραγωγής εξουδετερωτικών αντισωμάτων.