Οι Αμερικανοί δοκίμασαν αμφιβληστροειδή σε… σωλήνα
Τον πρώτο λειτουργικό αμφιβληστροειδή ανέπτυξαν σε δοκιμαστικό σωλήνα Αμερικανοί επιστήμονες. Αν και σε μικροσκοπική έκδοση του ανθρώπινου ιστού, ο τεχνητός αμφιβληστροειδής αντιδρά στο φως και επομένως έρχεται να χαρίσει κυριολεκτικά φως στο τούνελ χιλιάδων ασθενών που υποφέρουν από εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας καθώς και από άλλες σοβαρές αμφιβληστροειδοπάθειες.
Το επίτευγμα, το οποίο δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Communications», ανήκει σε επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, οι οποίοι ανέπτυξαν στον δοκιμαστικό σωλήνα ένα κομμάτι ιστού «ενήλικα» αμφιβληστροειδούς με κύτταρα σχεδιασμένα να αντιδρούν στο φως, τους λεγόμενους φωτοϋποδοχείς. Για να το καταφέρουν αυτό, οι Αμερικανοί επιστήμονες χρησιμοποίησαν ενήλικα βλαστοκύτταρα, τα οποία επέστρεψαν σε αρχέγονη κατάσταση χάρη σε ένα κοκτέιλ γονιδίων. «Δημιουργήσαμε έναν μικροσκοπικό αμφιβληστροειδή, ο οποίος όχι μόνο έχει τη διάταξη ενός αληθινού αμφιβληστροειδούς, αλλά καταφέρνει να αντιλαμβάνεται το φως» σημείωσε η Βαλέρια Κάστο – Σόλερ, επικεφαλής της μελέτης. Οπως επισήμαναν οι επιστήμονες, «η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ιστού με φωτοϋποδοχείς προσφέρει νέες ευκαιρίες στον τομέα της έρευνας που στόχο έχει την προάσπιση της όρασης αλλά και την αποκατάσταση αυτής της λειτουργίας στους ανθρώπους που πάσχουν από παθήσεις του αμφιβληστροειδούς».
Οι ερευνητές παρατήρησαν τον ιστό του αμφιβληστροειδούς να σχηματίζεται προοδευτικά μέσα στον δοκιμαστικό σωλήνα, με ρυθμό ανάλογο αυτού κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Οταν ο ιστός έφτασε σε σημείο ανάπτυξης που αντιστοιχεί με αυτό της 28ης βδομάδας της κύησης, οι ερευνητές χτύπησαν τα κύτταρα τριών μικροσκοπικών αμφιβληστροειδών με μία φωτεινή δέσμη, στην οποία οι φωτοϋποδοχείς αντέδρασαν με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που αντιδρούν τα φυσικά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς.
Η τεχνική αυτή επιτρέπει την ανάπτυξη εκατοντάδων μικροσκοπικών αμφιβληστροειδών, που όλοι μαζί συνθέτουν ένα άνευ προηγουμένου εργαστήριο για τη μελέτη των ασθενειών του αμφιβληστροειδούς απευθείας πάνω σε ανθρώπινους ιστούς και όχι πάνω σε πειραματόζωα. Και φυσικά το επόμενο βήμα για τους επιστήμονες είναι η ανάπτυξη κυττάρων που να επιτρέπουν τη μετατροπή του φωτός σε κάτι που ο εγκέφαλος να αναγνωρίζει ως εικόνα.