Αμφιλεγόμενη διαδικασία εκπαίδευσης αστυνομικών σκύλων της ΕΛ.ΑΣ., με λάθη στη διαδικασία, κακοποίηση των ζώων και bullying στους χειριστές των Κ9 αποκαλύπτει σήμερα η «Espresso».
- Από τη Νάντια Αλεξίου
Συγκεκριμένα, στην τελευταία σειρά εκπαίδευσης χειριστών σκύλων Κ9, η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο, συμμετείχαν πέντε αστυνομικοί με ισάριθμα επιλεγμένα ως «ικανά» σκυλιά.
Ωστόσο όσα διαδραματίστηκαν στη διάρκεια αυτής της εκπαίδευσης σε βάρος των σκύλων, με αρνητικό πρωταγωνιστή τον εκπαιδευτή των συνοδών της ΕΛ.ΑΣ., με bullying, φωνές και άσκηση φόβου σε εκπαιδευομένους και σκύλους, θα έπρεπε να έχει προβληματίσει την υπηρεσία και κατ’ επέκταση την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ.
Οπως αποκαλύπτει η «Espresso», ο τρόπος που ο εκπαιδευτής των συνοδών-χειριστών των Κ9 της ΕΛ.ΑΣ. αντιμετώπισε τα έξι σκυλιά ήταν τουλάχιστον επιβαρυντικός στην ψυχολογία τους.
Ενδεικτικό των συνεπειών που είχε η συμπεριφορά του συγκεκριμένου ήταν πως σχεδόν 20 ημέρες πριν από την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης ένας γερμανικός ποιμενικός δεν ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του και αντικαταστάθηκε από μαλινουά, καθώς ο εκπαιδευτής των συνοδών… ήθελε να επιστρέψει στην έδρα του.
O Ρεξ είχε επιλεγεί ως «ικανός» από τον ίδιο τον εκπαιδευτή και για δύο μήνες συμμετείχε στο πρόγραμμα της τελευταίας σειράς με άλλους τέσσερις υπό διαμόρφωση Κ9. Ο τρόπος της μεταχείρισής του, ωστόσο, με τιμωρητική αντιμετώπιση και φωνές, προκάλεσε την αντίδραση του σκύλου, με συνέπεια να γίνει επιθετικός. Ετσι, ο εκπαιδευτής «έκοψε» τον Ρεξ με το αιτιολογικό της «ανίατης ασθένειας». Βέβαια, στην πραγματικότητα επρόκειτο για υγιέστατο σκυλί, ωστόσο η ανορθόδοξη μεθοδολογία στην εκπαίδευση το έκανε άγριο και αγχώδες.
Τον γερμανικό ποιμενικό αντικατέστησε ένα μαλινουά που έχασε το μεγαλύτερο μέρος της εκπαίδευσης, έτσι μαζί με τον αστυνομικό χειριστή του είχαν τη χαμηλότερη βαθμολογία, με συνέπεια να λάβουν φύλλο πορείας για την τελευταία επιλογή των τοποθετήσεων, σε νησιωτική Διεύθυνση Αστυνομίας της νότιας Ελλάδας.
Σε βίντεο που έχει καταγραφεί κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης ο εκπαιδευτής των συνοδών διακρίνεται με ένα από τα σκυλιά εργασίας, σε άσκηση έρευνας ναρκωτικών. Ο σκύλος δεν εκτελεί πιστά την εντολή και με τον ιμάντα που κρατάει στα χέρια του ο εκπαιδευτής των συνοδών ανασηκώνει τα μπροστινά πόδια του σκύλου από το έδαφος. Φωνάζοντας, προκαλεί ένταση και δείχνει ότι δεν έχει εμπειρία στην εκπαίδευση. Δίχως δυνατότητα να αντιδράσει, ο εκπαιδευόμενος χειριστής υπομένει το bullying από τον ανώτερό του, παρακολουθεί αμίλητος και η εκπαίδευση συνεχίζεται για τον σκύλο και τον ίδιο… ολότελα λάθος.
«Μορφή βίας»
Οπως εξηγούν στην «Εspresso» εκπαιδευτές σκύλων, «μία από τις αρχές της εκπαίδευσης αναφέρει ότι οι κατ’ επανάληψη θετικές ή αρνητικές τιμωρίες αποτελούν μια μορφή κακοποίησης και βίας απέναντι στον σκύλο. Είναι επιβαρυντικές στην ψυχολογία του ζώου και προκαλούν μη αναμενόμενες (αρνητικές) αντιδράσεις από τις προσδοκώμενες».
Σε άλλο βίντεο διακρίνεται ο ίδιος εκπαιδευτής των χειριστών να κρατάει τον σκύλο από το λουρί και να δίνει παράγγελμα «δίπλα», με τον σκύλο, αν και τον κοιτάει στα μάτια, να μην παίρνει τη σωστή θέση. Ο εκπαιδευτής τραβάει τον σκύλο με το λουρί και του προκαλεί πνιγμό. Κι ενώ η εκπαίδευση συνεχίζεται, η ένταση στη φωνή του εκπαιδευτή, με τον νέο χειριστή αστυνομικό της ΕΛ.ΑΣ. να παρακολουθεί, αυξάνει και γίνεται έντονα επιβλητική προς τον σκύλο που τελεί υπό εκπαίδευση. Κάθε φορά που δεν εκτελεί την υπόδειξη, όπως του έχει δοθεί το παράγγελμα, ο εκπαιδευτής με τον ιμάντα ανασηκώνει και στριφογυρίζει τον σκύλο ώστε να τον «τοποθετεί» στη θέση που θέλει να καθίσει για να ακούσει το «μπράβο».
Οπως εξηγούν στην «Espresso» πιστοποιημένοι εκπαιδευτές που έχουν συμμετάσχει και σε εκπαίδευση της FRONTEX, «αυτές οι μέθοδοι είναι απαράδεκτες και δεν διδάσκονται σε καμία ευρωπαϊκή ή άλλη υπηρεσία. Το μοντέλο που εφαρμόζεται στους σκύλους εργασίας είναι με θετική παρότρυνση, καθώς θα πρέπει ο σκύλος να νιώθει ασφαλής με τον χειριστή του, ακόμα και σε ένα στρεσογόνο περιβάλλον, όπως σε πραγματικές συνθήκες επιχειρησιακής ανταπόκρισης, να είναι ήρεμος και ανεπηρέαστος να εκτελέσει τις εντολές και το έργο για το οποίο έχει εκπαιδευτεί. Αυτά τα σκυλιά δεν μπορούν να λειτουργήσουν υπό καθεστώς έντασης και άσκησης φόβου, κάτι που ήταν μόνιμη συνθήκη όπως προκύπτει από τις εικόνες που παρατίθεται».
Η συμπεριφορά προς χειριστές και σκύλους του εκπαιδευτή είναι κοινό μυστικό σε όλα τα σώματα ασφαλείας. Ομως εκείνος, απειλώντας με δικαστήρια, καταφέρνει να παραμένει στη θέση του. Ωστόσο, όπως αναφέρουν στην «Espresso» ασφαλείς πηγές, ο ίδιος έλαβε πρόσφατα πιστοποίηση ως εκπαιδευτής με διαταγή του πρώην αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. Α/Γ Κωνσταντίνου Σκούμα λίγο προτού αυτός αποπεμφθεί από τη θέση του.
Ακόμα ένα επίμεμπτο σημείο για τον εκπαιδευτή των χειριστών της ΕΛ.ΑΣ. είναι η δαπάνη των τροφείων. Τα σκυλιά είχαν χρεωθεί στον εν λόγω εκπαιδευτή, ο οποίος λάμβανε τα τροφεία τους για τους τρεις μήνες της εκπαίδευσης, με το ύψος του ποσού να ανέρχεται περί τα 3.200 ευρώ. Την ίδια στιγμή, οι χειριστές των σκύλων αναγκάστηκαν να καταβάλουν από την τσέπη τους τα τροφεία, την υγειονομική φροντίδα και τις ανάγκες των σκύλων, κάτι που χρήζει διερεύνησης.
Ενα πρόβλημα που έρχεται να προστεθεί στην ήδη δυσλειτουργική κατάσταση στην Υπηρεσία Κ9 της ΕΛ.ΑΣ. είναι η καταγγελία σύμβασης την οποία είχε υπογράψει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για αγορά οχημάτων για τους χειριστές Κ9 και τους σκύλους τους. Συνέπεια αυτής της κατάστασης, ακόμα μέχρι σήμερα, είναι να μην μπορούν να μετακινηθούν οι σκύλοι και οι συνοδοί τους ή να το κάνουν με τα δικά τους αυτοκίνητα.
Κ9 της ΕΛ.ΑΣ.
Η έδρα των αστυνομικών σκύλων της ΕΛ.ΑΣ. βρίσκεται στις εγκαταστάσεις Μαρκοπούλου και σήμερα αριθμεί 188 αστυνομικούς σκύλους ράτσας. Οι 71 σκύλοι «υπηρετούν» στην Αττική, 25 βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη και οι υπόλοιποι στις πρωτεύουσες νομών ανά την επικράτεια. Χωρίζονται σε τρεις ειδικότητες: ανεύρεσης ναρκωτικών ουσιών, εντοπισμού εκρηκτικών μηχανισμών και πεζών περιπολιών με συγκεκριμένα καθήκοντα. Οι σκύλοι που επιλέγονται αξιολογούνται από εκπαιδευτές βάσει των προδιαγραφών που έχουν τεθεί και αφορούν τη δυνατότητα εκπαίδευσής τους και την ικανότητα ανταπόκρισης στην ελληνική πραγματικότητα. Μετά την επιλογή του ο σκύλος ξεκινάει το τρίμηνο πρόγραμμα εκπαίδευσης και γνωριμίας του με τον αστυνομικό συνοδό και μετά από αξιολόγηση λαμβάνουν την ειδικότητα και τοποθετούνται στις θέσεις τους.