Τρομάζει τους επιδημιολόγους η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων του κοκκύτη στη χώρα μας, καθώς από τις αρχές του 2024 έως και τις 30 Μαΐου εμφανίστηκαν 230 κρούσματα, από μόλις 9 που ήταν πέρυσι κατά την ίδια περίοδο!
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τους τελευταίους μήνες αρκετές χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, καταγράφουν ραγδαία αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων κοκκύτη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Η αύξηση αυτή των καταγεγραμμένων κρουσμάτων πιθανόν να συνδέεται με τον μη έγκαιρο εμβολιασμό ορισμένων ηλικιακών ομάδων, αλλά και με τη χαμηλότερη κυκλοφορία του παθογόνου κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα διαθέσιμα στοιχεία του ECDC, οι ηλικιακές ομάδες που προσβάλλονται περισσότερο από τον κοκκύτη είναι τα παιδιά, οι νεαροί έφηβοι, καθώς και τα βρέφη που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους.
Συγκεκριμένα στην Ελλάδα για το 2024 από τα 230 καταγεγραμμένα κρούσματα, τα 133 (57,8%) αφορούν παιδιά και εφήβους κάτω των 18 ετών, τα 58 (25,2%) βρέφη λιγότερο από ενός έτους και τα 34 (14,8%) βρέφη λιγότερο από δύο μηνών, δύο από τα οποία κατέληξαν, ενώ τουλάχιστον τρία χρειάστηκαν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) και Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Σε κάθε περίπτωση, ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι ο κοκκύτης είναι μια ενδημική νόσος, με εξάρσεις κάθε τρία έως πέντε χρόνια, ακόμη και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη. Υπογραμμίζεται δε ότι τα βρέφη διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου, καθώς σχεδόν όλοι οι θάνατοι στις χώρες της Ευρώπης έχουν καταγραφεί σε βρέφη κάτω των τριών μηνών.
Αναφορικά με την πρόληψη γίνεται ξεκάθαρο ότι η προστασία των βρεφών από σοβαρή νόσηση και θάνατο από κοκκύτη αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των προγραμμάτων εμβολιασμού, καθώς ο έγκαιρος εμβολιασμός από τον 2ο μήνα ζωής του βρέφους και η ολοκλήρωση του εμβολιασμού, με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων των παιδιών και των ενηλίκων, αποτελούν βασικό μέτρο πρόληψης του κοκκύτη, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕ).
Οπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ στην ιστοσελίδα του, η μετάδοση του κοκκύτη μπορεί να γίνει αερογενώς μέσω σταγονιδίων ή με άμεση επαφή με εκκρίσεις από το αναπνευστικό σύστημα νοσούντων ατόμων. Μάλιστα, στους εμβολιασμένους πληθυσμούς το βακτήριο αυτό συχνά μεταφέρεται στο σπίτι από ένα μεγαλύτερο σε ηλικία αδερφάκι ή μερικές φορές από έναν ενήλικα. Τέλος, ως προς τον χρόνο επώασής του, αυτός κυμαίνεται συνήθως από 7 έως 10 ημέρες, με εύρος 4 με 21 ημέρες και πολύ σπάνια έως 42 ημέρες.
Προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση του κοκκύτη και να μη χαθούν άλλες ανθρώπινες ζωές, ο ΕΟΔΥ και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ) συνιστούν:
α) Την εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας και ιδιαίτερα των παιδιάτρων, των νεογνολόγων, των μαιευτήρων – γυναικολόγων, των γενικών ιατρών, των παθολόγων και των πνευμονολόγων, για αυξημένη κλινική υποψία και ιδιαίτερα σε ενήλικες με επίμονο βήχα, ακόμα και χωρίς να εμφανίζουν άλλα συμπτώματα, με σκοπό την έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης θεραπείας με μακρολίδες. Μάλιστα, αξίζει να αναφερθεί ότι η καθυστερημένη χορήγηση αντιβιοτικών κρίνεται ως αναποτελεσματική για την αντιμετώπιση της νόσου.
β) Τη χορήγηση αντιμικροβιακής αγωγής σε όλα τα άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα κοκκύτη, ανεξάρτητα από προηγούμενη νόσηση ή εμβολιασμό κατά του βακτηρίου.
γ) Τον έγκαιρο εμβολιασμό όλων των βρεφών και των παιδιών, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του υπουργείου Υγείας.
δ) Τον άμεσο εμβολιασμό όλων των εγκύων μεταξύ της 27ης και της 36ης εβδομάδας κύησης, με το εμβόλιο TdaP, όπως άλλωστε συστήνεται και από τις επιστημονικές εταιρίες Ενωση Μαιευτήρων Γυναικολόγων Ελλάδος και Ελληνική Εταιρεία Προγεννητικής Ιατρικής.
ε) Τον έγκαιρο εμβολιασμό των ανεμβολίαστων λεχωίδων, πριν από την έξοδό τους από το μαιευτήριο.
στ) Τον έγκαιρο εμβολιασμό όλων των μελών της οικογένειας που δεν είναι πλήρως εμβολιασμένα για τον κοκκύτη και έρχονται σε επαφή με νεογνά και βρέφη, τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από την επαφή.