Πώς ο διάσημος συλλέκτης και επιχειρηματίας έκλεισε τα ανοιχτά μέτωπα που είχε λόγω των υπέρογκων χρεών
Πραγματικά στο παρά πέντε έκλεισε τα ανοιχτά μέτωπα της κατασκευαστικής του J&P Αβαξ με τις τράπεζες ο επιχειρηματίας Δάκης Ιωάννου καταφέρνοντας να γλιτώσει από περιπέτειες που άλλοι Ελληνες μεγιστάνες δεν θα αποφύγουν, μετά τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης για αυστηρότατη διαχείριση των προβληματικών δανείων.
Ο 74χρονος Ελληνοκύπριος επιχειρηματίας και συλλέκτης πριν από μερικές ημέρες κατάφερε να γυρίσει βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων σε μακροπρόθεσμες. Να κάνει δηλαδή τις τράπεζες να δεχτούν νέους όρους για να εισπράξουν τις οφειλές του ομίλου. Επιπλέον έπεισε τις τράπεζες να τον δανείσουν και άλλα χρήματα. Τα ποσά ζαλίζουν! Αναχρηματοδότησε υφιστάμενο κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο της J&P Αβαξ ύψους 238.000.000 ευρώ, εξέδωσε νέο κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο ύψους 187.000.000 ευρώ και διατήρησε ομολογιακά δάνεια του ομίλου και των θυγατρικών της, ύψους 21.000.000 ευρώ. Το νέο ομολογιακό των 187.000.000 ευρώ αναχρηματοδότησε βραχυπρόθεσμα.
Συντονιστής και βασικός διοργανωτής του νέου ομολογιακού δανείου είναι η Τράπεζα Πειραιώς και συνδιοργανωτής η Alpha Bank. Το big deal με τις τράπεζες και τους άλλους πιστωτές επιτρέπει στον βασικό μέτοχο της κατασκευαστικής να την κρατήσει ισχυρή έπειτα από τέσσερα χρόνια συνεχών ζημιών. Μετά την αναδιάρθρωση του δανεισμού της ο όμιλος χρωστά συνολικά 537.000.000 ευρώ, από τα οποία πλέον μόνο τα 91.000.000 ευρώ είναι βραχυπρόθεσμα δάνεια, αντί 347.000.000 ευρώ πριν.
Οχι άσχημα για μια συγκυρία που βρίσκει το τραπεζικό σύστημα να συγκλονίζεται, τις διοικήσεις του να τελούν de facto υπό ακήρυχτη ομηρία και τον πρωθυπουργό να εξαγγέλλει τέλος στις χαριστικές συμφωνίες μεταξύ τραπεζιτών και επιχειρηματιών. Οχι ότι η J&P Αβαξ δεν βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης, αλλά σε κάθε περίπτωση η χρονική σύμπτωση, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη, λένε παράγοντες της αγοράς. Για την J&P Αβαξ η επανεκκίνηση των εργασιών στους μεγάλους οδικούς άξονες αποτελεί σημαντική ανάσα. Πέραν των αυτοκινητοδρόμων -συμμετέχει με 17%, 16,25% και 15% σε Ολυμπία Οδό, αυτοκινητόδρομο Αιγαίου και Μορέα αντίστοιχα, η κατασκευαστική του Ιωάννου εκτελεί και από κοινού με την ιταλική Ghella και τη γαλλική Alstom το έργο της επέκτασης του μετρό προς τον Πειραιά, προϋπολογισμού 515.000.000 ευρώ. Ενα έργο που χρηματοδοτείται σε ποσοστό άνω του 80% από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο άνθρωπος κλειδί
Ο Δάκης Ιωάννου επισήμως έχει αποχωρήσει από τα διοικητικά του ομίλου, στα οποία τη θέση του έχει πάρει ο γιος του Χρήστος. Παραμένει όμως ο άνθρωπος-κλειδί, καθώς η επιρροή του στην ελληνική πραγματικότητα έχει τεράστιο εκτόπισμα. Ο Δάκης (Λεωνίδας) Ιωάννου γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1941. Απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, με πτυχίο πολιτικού μηχανικού από το Cornell, μεταπτυχιακές σπουδές στο Columbia και διδακτορικό στην αρχιτεκτονική από το πανεπιστήμιο της Ρώμης, είναι μεγαλομέτοχος της Coca-Cola 3E και της κατασκευαστικής Joannou & Paraskevaides Overseas Ltd, καθώς και πρόεδρος της Αθήναιον Τουριστικές και Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις
A.E. και της Yes Hotels & Restaurants. Ο Δάκης Ιωάννου συγκαταλέγεται στους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου και είναι παντρεμένος με τη Λιέττα. Οσοι γνωρίζουν το ζευγάρι λένε ότι είναι ευχάριστα άτομα, πάντα με το χαμόγελο στα χείλη, άνθρωποι «τρομερά cool». Εχουν τέσσερα παιδιά, δύο κόρες και δύο γιους. Οι κόρες τους Μαρία και Ελλη (παντρεμένη με τον Γιώργο Τάνε) ασχολούνται κυρίως με τα ξενοδοχεία.
Ο 42χρονος Χρήστος, απόφοιτος των αμερικανικών πανεπιστημίων Cornell και ΜΙΤ, έχει κατά βάση την ευθύνη του κατασκευαστικού κλάδου του ομίλου, ιδίως μετά την τυπική αποχώρηση του πατέρα του. Θεωρείται αυτό που λένε οι Αγγλοσάξωνες «heir apparent». Είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της J&P Αβαξ και της J&P Overseas, αλλά και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Coca-Cola 3Ε, καθώς και των διοικητικών συμβουλίων των Athenaeum Intercontinental Hotel, YES Hotels, Food Plus και Aegean Airlines. Είναι επίσης πρόεδρος της Μαρίνα Αθηνών Α.Ε. (η J&P Αβαξ ελέγχει το 78,25% του μετοχικού κεφαλαίου της), η οποία βρίσκεται μπροστά από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Ο πρωτότοκος γιος Στέλιος είναι παντρεμένος με τη Λήδα Χατζηνικολάου και έχει αναλάβει τον κλάδο των ξενοδοχείων. Δεν ασχολείται μόνο με τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Εχει εντρυφήσει στην ηλεκτρονική μουσική, που είναι το μεγάλο πάθος του, πολύ συχνά δε εκτελεί χρέη dj σε δικά του πάρτι και σε «καθωσπρέπει» στέκια στη Μύκονο και αλλού. Του αρέσουν πολύ τα μπουζούκια και ένας από τους στενούς φίλους του είναι ο Σάκης Ρουβάς. Παρά το «κούρεμα» υψηλών καταθέσεων και το προσωρινό πάγωμα κάποιων κατασκευαστικών έργων στην Κύπρο, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα της κρίσης, η οικογένεια Ιωάννου δεν έχει ακουστεί να θέλει να μεταφέρει εκτός της χώρας τις επαγγελματικές δραστηριότητες του oμίλου, όπως έχει συμβεί με άλλες επιχειρήσεις. Είναι άλλωστε ο βασικός μέτοχος και της J&P Overseas, κατασκευαστικού ομίλου πολύ μεγαλύτερου του ελληνικού βραχίονά τους.
Διάσημος συλλέκτης
Πιο γνωστή από την επιχειρηματική δραστηριότητα του Δάκη Ιωάννου είναι η ενασχόλησή του με την τέχνη. Αρχίζει από πολύ παλιά και είναι πολύ ουσιαστική, μια και το όνομά του συναντάται σταθερά σε διακεκριμένη θέση σε κάθε λίστα με τους ισχυρότερους ανθρώπους του πλανήτη στον χώρο αυτόν. Σύμφωνα δε με τη γνώμη δισεκατομμυριούχων συλλεκτών, συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους οκτώ μεγαλύτερους συλλέκτες παγκοσμίως. Από το 1983 έχει δημιουργήσει το ίδρυμα ΔΕΣΤΕ (Διεθνής – Ελληνική Σύγχρονη Τέχνη), με έδρα την Αθήνα και τη Γενεύη. Είναι επίσης πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Σόλομον Ρ.Φ. Γκουγκενχάιμ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Νέου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης και μέλος των συμβουλίων των Tate Galleries στο Λονδίνο και του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Moca στην Καλιφόρνια.
Η συλλογή του Δάκη Ιωάννου, μία από τις σημαντικότερες και μεγαλύτερες συλλογές μοντέρνας τέχνης στον κόσμο, περιλαμβάνει δημιουργίες διεθνών καλλιτεχνών που δραστηριοποιούνται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κινούνται σε όλο το φάσμα της σύγχρονης τέχνης, από τις pop εφαρμογές ως την εννοιολογική τέχνη και τον μινιμαλισμό. Οι καλλιτέχνες που έχει προωθήσει γνώρισαν στη συνέχεια μεγάλη επιτυχία. Εχει λεχθεί γι’ αυτόν πως επιδιώκει κυρίως να χαρτογραφήσει το πρόσωπο του 21ου αιώνα και να καταδείξει ό,τι εντυπωσιακότερο παρουσιάζει η εικαστική σκηνή της Νέας Υόρκης, του Λονδίνου ή του Βερολίνου.
Τα τελευταία χρόνια ο Δάκης Ιωάννου έκανε παράδοση την πραγματοποίηση στην Ελλάδα κλειστών συγκεντρώσεων με επιλεγμένους προσκεκλημένους, οι οποίες προσελκύουν το ενδιαφέρον ξένων αγοραστών και αναμένονται πλέον κάθε χρόνο από τους συλλέκτες της διεθνούς αγοράς τέχνης. Μία αγορά με τζίρο περί τα 47 δισ. ευρώ τον χρόνο… Στο τελευταίο από τα δείπνα αυτά, που δόθηκε στην Υδρα, παρευρέθηκαν 400 καλεσμένοι συλλέκτες και dealers, προερχόμενοι απ’ όλο τον κόσμο, από την Ευρώπη έως τη Λατινική Αμερική. Ο Ελληνας μαικήνας κάθε άλλο παρά αποφεύγει τη διαφορετικότητα, όπως αποδεικνύει και το υπερπολυτελές yacht του «Ενοχος» (Guilty), που τραβά όλα τα βλέμματα καθώς ταξιδεύει, ζωγραφισμένο από τον Τζεφ Κουνς. Και μπορεί αυτό να ακούγεται περίεργο για πολλούς, ωστόσο δεν είναι καθόλου παράλογο για τον ίδιο, μια και, όπως έχει πει, η αρχή της συλλογής του ορίζεται με την αγορά του «One Ball Total Equilibrium Tank», που είναι έργο του Κουνς.
«Αντίκρισα αυτόν τον καινούργιο κόσμο που άνοιγε μέσα από τα μάτια του αλλά και μέσα από το έργο του» θυμάται ο Δάκης Ιωάννου. Γι’ αυτό και οι τοίχοι του διαμερίσματος των περίπου 7.000 τετραγωνικών μέτρων που διατηρεί στο Mανχάταν, στον 48ο όροφο του Trump Tower, είναι διακοσμημένοι με πορτρέτα του ίδιου, της συζύγου του και των παιδιών τους, και φέρουν τη σφραγίδα του ίδιου δημιουργού.
